wojna polsko-bolszewicka

„Ksiądz major Ignacy Jan Skorupka (1893–1920)”

„W narodowe dzieje ks. Skorupka wpisał się ceną, jaką przyszło płacić pokoleniu II Rzeczypospolitej za obronienie dopiero co wywalczonej wolności” – pisze Wiesław Jan Wysocki. Ksiądz Ignacy Jan Skorupka to symboliczna i legendarna postać z okresu walk w obronie Warszawy w sierpniu 1920 r. 

„Wiktoria 1920”: 6–12 listopada

6 listopada Michał Römer wyjeżdża z Wilna do Kowna, by sprawdzić, czy w kontekście „Litwy Środkowej” możliwy jest jakikolwiek dialog między tymi miastami (misja kończy się niepowodzeniem). 9 listopada w Paryżu przedstawiciele Polski i Wolnego Miasta Gdańska podpisują konwencję regulującą całość wzajemnych stosunków: Gdańsk podlega Lidze Narodów, Polska dziedziczy po Rzeszy Niemieckiej jej majątek w Wolnym Mieście, otrzymuje także częściowo prawa do stoczni, telegrafów, telefonów i poczty.

„Wiktoria 1920”: 30 października–5 listopada

1 listopada, po decyzji rządu o wyborze doliny rzeki Chyloni we wsi Gdynia na miejsce stworzenia nowego, niezależnego od Gdańska, portu dla Polski, Ministerstwu Spraw Wojskowych przyznanych zostaje 40 mln marek polskich na budowę tymczasowego portu wojennego i schroniska dla rybaków.

Prof. G. Nowik: Jan Kowalewski o Rosji wiedział właściwie wszystko

Jan Kowalewski o Rosji wiedział właściwie wszystko. Miał dostęp nie tylko do szyfrogramów wojskowych, lecz i politycznych oraz dyplomatycznych. Dzięki swojej wiedzy został attaché wojskowym w Moskwie. Największym zaś jego osiągnięciem było łączne zastosowanie metody „ataku” lingwistycznego i matematycznego – mówi PAP prof. Grzegorz Nowik, historyk z PAN.

55 lat temu zmarł ppłk Jan Kowalewski

55 lat temu, 31 października 1965 r., zmarł ppłk Jan Kowalewski, jeden z największych kryptografów w dziejach polskiego wywiadu. Był współautorem polskich zwycięstw w Bitwie Warszawskiej i Operacji Niemeńskiej. Stanowił wzór dla kolejnego pokolenia polskich specjalistów, którzy złamali Enigmę. W ubiegłym roku Senat RP ustanowił 2020 r. Rokiem Jana Kowalewskiego jako „uhonorowanie jego zasług, a tym samym osiągnięć polskiej nauki i myśli technicznej”.

„Wiktoria 1920”: 23–29 października

Tymczasowy Rząd Litwy Środkowej proponuje Litwinom polubowne rozwiązanie powstałych napięć. W efekcie rząd w Kownie powołuje nowe roczniki do armii i ściąga ochotników niemieckich i bolszewickich. 27 października Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów ustanawia Gdańsk Wolnym Miastem, nadając mu specjalny status prawny, podlegający międzynarodowej i polskiej kurateli.

W Łodzi odsłonięto mural poświęcony kryptologowi Janowi Kowalewskiemu

Odsłonięto mural poświęcony ppłk Janowi Kowalewskiemu, łodzianinowi, wybitnemu kryptologowi, twórcy wojskowego tzw. radiowywiadu. To m.in. dzięki niemu Polacy wygrali Bitwę Warszawską, bo złamał bolszewickie szyfry, co pomogło przewidzieć ruchy wroga.

„Wiktoria 1920”: 16–22 października

16 października w Wilnie odbywa się pierwsze uroczyste posiedzenie Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej; do zebranych przemawia gen. Lucjan Żeligowski. 18 października wstrzymane zostają działania wojenne na całym froncie polsko-sowieckim. Określony zostaje wstępny przebieg granicy od Dźwiny do Dniestru. 

Biuro Programu „Niepodległa”: rozstrzygnięto konkurs literacki „1920”

Biuro Programu „Niepodległa” podaje wyniki konkursu literackiego „1920” zorganizowanego z okazji setnej rocznicy wojny polsko-bolszewickiej. Dziesięć zwycięskich opowiadań zostanie wydrukowanych.

100 lat temu do Mińska wkroczyli polscy żołnierze

100 lat temu, 15 października 1920 r., do Mińska na Białorusi wkroczyli polscy żołnierze. Zajęcie miasta było ostatnim epizodem wojny z bolszewikami przed wejściem w życie zawieszenia broni oraz jedną z ostatnich prób realizacji idei federacyjnej.