Ta wystawa przypomina o ludziach, którzy świadczyli o polskości w imperium zła – powiedział w piątek prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas otwarcia wystawy poświęconej polskiej inteligencji w ZSRS. „Powinna również skłaniać do refleksji o naturze komunizmu” – dodał.
Władze Polski wiedziały o okrutnych represjach z lat 30. wobec Polaków w ZSRS, niestety nic z tą wiedzą nie zrobiły - wynika z badań historyka Roberta Kuśnierza, opublikowanych w książce „Nas, Polaków, nie ma kto bronić”. Panowało dyplomatyczne milczenie - podkreślił badacz.
Sowieckie represje wobec Polaków były bardziej rozwinięte niż te wobec Litwinów czy Ukraińców, ponieważ nasi rodacy stawiali silniejszy opór - powiedział PAP dr Jan Jerzy Milewski, redaktor książki "Z dziejów represji sowieckich wobec Polaków w latach 1937-1952".
Dzięki komitetowi możliwe było wydawanie po polsku podręczników szkolnych dla dzieci Polaków mieszkających w Związku Sowieckim – pisze Albin Głowacki autor monografii „Na pomoc zesłańczej edukacji”, opisującej działalność wydawniczą i dorobek Komitetu ds. Dzieci Polskich w ZSRR.
Na dawnym poligonie NKWD w Butowie pod Moskwą, gdzie rozstrzeliwano ofiary represji stalinowskich lat 30. odsłonięto w środę Ogród Pamięci. Obiekt memorialny to aleja z granitowych płyt z wyrytymi nazwiskami ponad 20 tys. ofiar, wśród których są też Polacy.
Historia Polaków na Białorusi, ich relacje z Białorusinami, represje antypolskie w czasach stalinowskich, rola Kościoła katolickiego, a także problemy współczesnej mniejszości polskiej na Białorusi – to tematy konferencji naukowej, która odbyła się w Grodnie.
O operacji polskiej NKWD lat 1937-38, której ofiarami padły tysiące obywateli ZSRR narodowości polskiej, badaniach i stanie wiedzy w Polsce na jej temat mówił we wtorek w Stowarzyszeniu Memoriał w Moskwie prof. Nikołaj Iwanow z Uniwersytetu Opolskiego.
Przeprowadzona przez NKWD w latach 1937-1938 tzw. operacja polska była wzorem dla następnych represji wobec innych grup narodowościowych w ZSRS; dziś badania w Rosji na jej temat nie są wystarczające – powiedział PAP Jan Raczyński ze Stowarzyszenia Memoriał.
Upamiętnienie polskich ofiar ludobójstwa, które w latach 1937-38 w ZSRS przeprowadzili funkcjonariusze NKWD, zapowiada IPN. Planowane jest uruchomienie portalu internetowego i wybudowanie pomnika; Instytut wydał już broszurę i przygotował wystawę na ten temat.
W warszawskim Domu Sztuki na Ursynowie odbędzie się w sobotę 22 września o godz. 18.00 pierwszy pokaz filmu „Przez czerwoną granicę”. Dwudziestominutowy fabularyzowany dokument Macieja Figurskiego i Krystiana Walczaka powstał na motywach powieści Piotra Kościńskiego „Przez czerwony step”. Opowiada o Polakach, uciekinierach z jednego z transportów, którymi deportowano w 1936 roku mieszkańców Marchlewszczyzny – Polskiego Rejonu Narodowego im. Juliana Marchlewskiego na sowieckiej Ukrainie.