XIX wiek

Dr A. Buława: Noc Listopadowa to „drugie powstanie warszawskie”

W Noc Listopadową do młodych podchorążych dołączyły niższe warstwy społeczności Warszawy. Część historyków posługuje się nawet określeniem „drugie powstanie warszawskie”, przy czym pierwszym była insurekcja z kwietnia 1794 r. – mówi PAP dr Adam Buława, historyk z UKSW.

190 lat temu wybuchło Powstanie Listopadowe

190 lat temu, wieczorem 29 listopada 1830 r., w Warszawie wybuchło Powstanie Listopadowe – zryw niepodległościowy skierowany przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Przez 10 miesięcy 140 tys. żołnierzy prowadziło bój z najsilniejszą potęgą militarną Europy, odnosząc w niej poważne, ale niewykorzystane sukcesy. Rozpoczęta insurekcja narodowa było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich walkach wyzwoleńczych XIX w.

Prof. Grażyna Halkiewicz-Sojak: Norwid, poeta na ciężkie czasy

Norwid jest poetą na ciężkie czasy - mówi prof. Grażyna Halkiewicz-Sojak z zespołu redakcyjnego pierwszego krytycznego wydania "Dzieł wszystkich" Norwida. Sejm ustanowił Cypriana Kamila Norwida patronem roku 2021, kiedy przypada 200. rocznica urodzin poety.

Tajemnica śmierci Mickiewicza: wśród podejrzanych cholera, Rosjanie i... rodacy

Śmierć Adama Mickiewicza, której 165. rocznica przypada 26 listopada, nadal otacza tajemnica. Wielu badaczy nie wierzy, że poeta zmarł na cholerę. Na jego śmierci mogło zależeć Rosjanom, oraz przeciwnikom politycznym z kręgów polskiej emigracji; a okoliczności zgonu mogą wskazywać na otrucie.

Listy Adama Mickiewicza do Alfreda de Vigny trafiły do zbiorów Biblioteki Narodowej

Sześć listów Adama Mickiewicza do poety i powieściopisarza Alfreda de Vigny pochodzących z 1837 r. trafiło do zbiorów Biblioteki Narodowej. Rękopisy zostały kupione na aukcji antykwarycznej dzięki darowiźnie Krystyny Piórkowskiej z Nowego Jorku.

182 lata temu urodził się Konrad Brandel, pierwszy polski fotograf prasowy

25 listopada 1838 r. w Warszawie urodził się Konrad Brandel, fotograf i wynalazca, konstruktor ręcznej kamery, umożliwiającej robienie zdjęć reporterskich, prekursor technik druku fotografii, fotografii lotniczej i medycznej; autor unikatowych zdjęć Warszawy końca XIX wieku.

„Wesele” po weselu

Henryk Sienkiewicz wychodząc z premiery rzucił krótko: „Albo ja jestem grafomanem, albo to jest grafoman”. Napisane przez Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” budziło ogromne kontrowersje już od dnia premiery. Nie tylko jednak ze względu na walory artystyczne. Okazało się jeszcze większym skandalem towarzyskim. W końcu Wyspiański inspirację znalazł w wydarzeniu towarzyskim, którym żył cały Kraków. 120 lat temu odbyło się wesele Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Wyspiański chciał w ostatniej chwili z niego rezygnować, a gdy już przyjechał to nie pił i „stał całą noc oparty o futrynę drzwi”. 

120 lat temu wydarzyło się „Wesele”

Najważniejsze w polskiej literaturze wesele - Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną – zaczęło się 20 listopada 1900 roku. Stało się, opisane przez Wyspiańskiego, narodową lekturą - ale także początkiem szczęśliwego, wbrew przewidywaniom wielu obserwatorów, małżeństwa.

Powstał e-przewodnik po zabytkach fabrykanckiej rodziny Geyerów w Łodzi

Zdjęcia, opisy, mapy i nagrania zebrane w e-przewodniku przybliżą dzieje łódzkiej Białej Fabryki i jej okolic pełnej śladów działalności fabrykanckiej rodziny Geyerów. Narzędzie online umożliwiające wirtualne zwiedzanie zabytków przygotowało Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.