Okrągły stół jest symboliczny, nie tylko dla przemian politycznych, ale także dla sposobu debatowania - powiedział we wtorek prezydent Andrzej Duda rozpoczynając debatę oksfordzką pt. "Obrady okrągłego stołu były jedynym pokojowym sposobem obalenia komunizmu w Polsce".
Okrągły stół niewątpliwie uruchomił lawinę pozytywnych zdarzeń, ale to działaczom Solidarności, którzy walczyli o niepodległość i demokrację, zawdzięczamy to, że Polska się zmieniła - ocenił we wtorek premier Mateusz Morawiecki.
„Hegemonia ZASTALU w Zielonej Górze. Dzieje Zaodrzańskich Zakładów Przemysłu Metalowego ZASTAL 1945-1991” - to tytuł nowej wystawy historycznej przygotowanej przez Muzeum Ziemi Lubuskiej. Jej wernisaż odbędzie się w środę – poinformowała rzeczniczka Muzeum Alicja Błażyńska.
Patrzymy na 1989 r. jak na gwałtowną i szybką fazę walki o władzę. Wydaje się, że była to jednak walka o Polskę. Stawką było to, czy „wkręcimy się” w anarchię i beznadzieję, z której będziemy wychodzić dekadami – mówi PAP prof. Jerzy Eisler, dyrektor oddziału warszawskiego IPN.
Po wprowadzeniu stanu wojennego obóz władzy chroniony był przed mrzonkami o pluralizmie potrójną barierą. Do marksizmu i przywiązania do monopolu na sprawowanie rządów doszedł nowy element: strach. Świadomość negatywnych emocji, jakie wywołało uderzenie w „Solidarność”, musiała dodatkowo powstrzymywać komunistów przed weryfikacją sympatii społecznych w drodze wyborów. A jednak brzemię dźwiganej w pojedynkę władzy było tak ciężkie, że w kręgach zaufanych doradców pojawiła się myśl, by z kimś się tym brzemieniem podzielić.
30 lat temu, 20 stycznia 1989 r., zmarł Józef Cyrankiewicz, najdłużej sprawujący swoją funkcję premier PRL, przedwojenny socjalista, więzień Auschwitz, jedna z czołowych postaci reżimu komunistycznego; współodpowiedzialny za masakry w czerwcu 1956 i grudniu 1970 r.
90 lat temu, 12 stycznia 1929 r., w Warszawie urodził się Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u. Był autorem satyrycznej opery „Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta”, za którą skazany został na trzy lata więzienia.
70 lat temu, 16 grudnia 1948 r., ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu”, najważniejszego dziennika i tuby propagandowej reżimu komunistycznego w Polsce. W historii tej gazety odbijają się dzieje PRL-u oraz stosowane wówczas metody manipulowania opinią publiczną.
Mieczysław F. Rakowski zanotował 11 grudnia 1981 r. w swoim dzienniku: „Dziś rano udałem się na Kongres Kultury Polskiej. [...] Podtekst opozycyjny był wyraźny. Na otwarciu był obecny także Kubiak i Tejchma. Siedliśmy w drugim rzędzie. Był także biskup Miziołek [Władysław] z Warszawy. Księża są teraz wszędzie. Przed wyjściem na salę rozmawiałem z prof. Szaniawskim [Klemensem]. »Jest pan przygnębiony«- powiedział. – »Tak« – odpowiedziałem mam takie przeczucie, że kończy się nasza wspaniała odnowa”. W tym samym czasie, gdy rozpoczynał się Kongres, gen. Wojciech Jaruzelski wprawiał w ruch machinę stanu wojennego. Za kilkanaście godzin wielu spośród uczestników Kongresu zostało zatrzymanych i internowanych.
Witold Bagieński za publikację „Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945-1961” został laureatem konkursu „Książka Historyczna Roku”. Nagrodę im. Oskara Haleckiego otrzymał w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku”. W publikacji autor przedstawił pierwsze 15 lat dziejów wywiadu cywilnego Polski Ludowej: ewolucję jego struktury organizacyjnej, cele i obszary działania, metody pracy, a także funkcjonariuszy i ich agentów.