Na spotkanie o udziale arystokracji i ziemiaństwa w procesie odzyskiwania niepodległości i odbudowy struktur państwa polskiego zaprasza we wtorek (30 września) katowicki oddział IPN. Odbędzie się ono o godz. 12 w Przystanku Historia - Centrum Edukacyjnym im. Henryka Sławika w Katowicach przy ul. św. Jana.
Jak zmieniała się pamięć o wielkich posiadaczach ziemskich, ich roli i statusie na przestrzeni dziesięcioleci? Czy pamięć kulturowa, wartości i tożsamość różnych grup pozwalają nam dotrzeć do postfeudalnych mechanizmów i struktur społecznych – na te pytania odpowiedzą uczestnicy Ziemiaństwo, szlachta i arystokracja: perspektywy postfeudalne.
Najpierw była wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej i Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, zatytułowana „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku”. Otwarta w 2015 r. na Zamku Królewskim w Warszawie, ekspozycja objechała polskie miasta, trafiając też do Ogniska Polskiego w Londynie. Tam obejrzało ją wielu Brytyjczyków, którzy nie mogli się nadziwić szczególnie jej ostatniej części, przedstawiającej obecny stan pałaców, dworów i zamków należących niegdyś do ziemian.
Wiesław Helak odebrał w sobotę Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza za książkę „Nad Zbruczem” - epicką opowieść o trzech pokoleniach polskiego ziemiaństwa z Kresów. „W tej przejmującej powieści świat ziemian przemija na oczach czytelnika” - mówił przewodniczący jury prof. Maciej Urbanowski.
Do 8 lutego uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich mogą nadsyłać zgłoszenia do konkursu „Do broni! Postawy i losy ziemian w trakcie II wojny światowej”. Ogólnopolski finał odbędzie się w czerwcu w Krakowie. Na najlepszych czekają nagrody rzeczowe.
Dzień 31 grudnia ziemianie spędzali m.in. na zakrapianych polowaniach, o północy strzelali z batów na szczęście, składali życzenia i ucztowali w gronie rodziny – pisze Tomasz Adam Pruszak w książce „Ziemiańskie święta i zabawy” wydanej przez PWN.
„Tamten świat miał w sobie urok i trwałość zabytkowego wyrobu z porcelany – to pozwoliło mu utrzymać się przez całe dekady w niemal nienaruszonej formie, według ustalonego od pokoleń wewnętrznego porządku, zasad, zwyczajów. Gdy zastanowić się, co w nim tak mocno oddziałuje na współczesną świadomość, to przychodzi na myśl właśnie uroda tamtego życia, zewnętrzny powab tego, co wywołuje hasło +ziemiaństwo+” – pisze Anna Richter we wstępie książki „Czas ziemiaństwa”.
"Kronika Domowa Mańkowskich" to tytuł monografii Andrzeja Emeryka Mańkowskiego o życiu ziemiańskiej rodziny na wschodnim Podolu. Publikacja, która ukazuje się na 100-lecie przewrotu bolszewickiego w Rosji, przedstawia aktywność Mańkowskich m.in. w rolnictwie, handlu i przemyśle.