Artykuły historyczne

25 lat temu został podpisany polsko-litewski traktat o współpracy

25 lat temu, 26 kwietnia 1994 r., w Wilnie prezydenci Lech Wałęsa i Algirdas Brazauskas podpisali Traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy. Zapisy umowy były odzwierciedleniem trudnej historii obu narodów oraz skomplikowanej sytuacji, w jakiej znajdowały się kraje wyzwolone spod dominacji ZSRS.

100 lat temu Józef Piłsudski wyparł z Wilna bolszewików

100 lat temu, 21 kwietnia 1919 r., brawurowa akcja polskiego wojska doprowadziła do usunięcia z Wilna amii bolszewickiej i objęcia tam władzy przez Polaków. Operacją dowodził Józef Piłsudski.

110 lat temu urodził się Stanisław Ulam

110 lat temu, 13 kwietnia 1909 r., urodził się Stanisław Ulam. Polak, który współtworzył bombę atomową i wodorową, miał swój udział w wysłaniu człowieka na Księżyc, był także doradcą naukowym prezydenta Kennedy’ego oraz amerykańskich sił zbrojnych w najgorętszym okresie zimnej wojny. Wcześniej zaś należał do lwowskiej szkoły matematycznej.

90 lat temu zwodowano pierwszy polski okręt podwodny ORP „Wilk”

90 lat temu, 12 kwietnia 1929 r., w stoczni Chantiers et Ateliers Augustin Normand we francuskim Hawrze zwodowano pierwszy polski okręt podwodny. Losy ORP „Wilk” są ilustracją trudnej historii marynarzy walczących we wrześniu 1939 r. oraz u boku floty brytyjskiej do roku 1945.

135 lat temu urodził się Bronisław Malinowski

135 lat temu, 7 kwietnia 1884 r., urodził się Bronisław Malinowski, polski badacz nazywany Darwinem antropologii. Wsławił się badaniami pierwotnych plemion Nowej Gwinei, dzięki którym zrewolucjonizował całą metodologię badań kultury.

70 lat temu władze Polski Ludowej ogłosiły ustawę o walce z analfabetyzmem

70 lat temu, 7 kwietnia 1949 r., władze Polski Ludowej ogłosiły ustawę o walce z analfabetyzmem. Intencje były czysto propagandowe, nie zmienia to jednak faktu, że w ciągu trzech lat nauczono czytać i pisać około miliona Polaków. Po raz pierwszy w historii analfabetyzm przestał być nad Wisłą zjawiskiem masowym.

10 lat temu zmarł prof. Andrzej Stelmachowski – pierwszy marszałek Senatu III RP

10 lat temu, 6 kwietnia 2009 r., zmarł prof. Andrzej Stelmachowski, pierwszy marszałek Senatu wybranego w 1989 r., działacz opozycji i Klubów Inteligencji Katolickiej; profesor nauk prawnych, uczestnik rozmów okrągłego stołu, minister edukacji, twórca Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.

80 lat temu premier Neville Chamberlain zagwarantował Polsce pomoc na wypadek wojny

80 lat temu, 31 marca 1939 r., premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain złożył w Izbie Gmin oświadczenie, w którym zagwarantował Polsce pomoc na wypadek jakichkolwiek działań wojennych.

75 lat temu powołano I Armię Polską w ZSRS

75 lat temu, 16 marca 1944 r., powołano I Armię Polską w ZSRS, podległą dowództwu Armii Czerwonej. Liczyła blisko 80 tys. żołnierzy. Jej dowódcą został gen. Zygmunt Berling.

1989. Triumf książek

Po 1989 r. zmieniły się nawyki czytelnicze Polaków. Nie oznacza to jednak, by zaczęli sięgać po wcześniej zakazaną literaturę dysydencką. Ona była znana. Zaczęto czytać to, czego realnie brakowało przez lata komuny – powieści szpiegowskie i niezakłamaną historię.