Artykuły historyczne

95 lat temu w niewyjaśnionych okolicznościach zaginął gen. Włodzimierz Zagórski

95 lat temu, 6 sierpnia 1927 r., zaginął Włodzimierz Zagórski, oficer austro-węgierskiego wywiadu i legionista, przeciwnik Józefa Piłsudskiego. Zagórski uchodzi za jedną z najbardziej zagadkowych postaci II Rzeczypospolitej. Jego zwolennicy widzieli w nim wzorowego oficera, przeciwnicy zaś aferzystę.

80 lat temu Janusz Korczak oraz jego podopieczni zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince

80 lat temu, 5 lub 6 sierpnia 1942 r., Janusz Korczak, jego współpracownica Stefania Wilczyńska oraz 192 wychowanków z Domu Sierot przy ul. Siennej 16 w Warszawie zostali doprowadzeni na Umschlagplatz. Stamtąd wywieziono ich do obozu zagłady w Treblince.

80 lat temu prof. Jan Piekałkiewicz został Delegatem Rządu na Kraj

80 lat temu, 5 sierpnia 1942 r., premier RP gen. Władysław Sikorski mianował Jana Piekałkiewicza Delegatem Rządu na Kraj. Po kilku miesiącach jego misja rozbudowy struktur cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego została przerwana aresztowaniem przez okupantów.

100 lat temu zmarł Graham Alexander Bell – wynalazca telefonu

100 lat temu, 2 sierpnia 1922 r., zmarł Graham A. Bell. Jego wynalazek – telefon – był jednym z największych osiągnięć technicznych XIX wieku i zrewolucjonizował komunikację między ludźmi.

100 lat temu Sejm RP przyjął ustawę o regulaminie Zgromadzenia Narodowego dla wyboru prezydenta RP

100 lat temu, 27 lipca 1922 r., Sejm przyjął ustawę o Zgromadzeniu Narodowym. W latach międzywojennych wybierało ono prezydenta na siedmioletnią kadencję. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. zastąpiła Zgromadzenie Narodowe Zgromadzeniem Elektorów.

80 lat temu podpisano polsko-sowiecki pakt o nieagresji

80 lat temu, 25 lipca 1932 r., w Moskwie podpisano polsko-sowiecki pakt o nieagresji. Wzmacniał on międzynarodową pozycję Polski w Europie, szczególnie wobec Berlina. Stwarzał też warunki dla dalszej poprawy stosunków ze Związkiem Sowieckim. Pakt złamany został przez stronę sowiecką 17 września 1939 r.

70 lat temu uchwalono konstytucję PRL – Stalin wnosił poprawki

70 lat temu, 22 lipca 1952 r., Sejm uchwalił konstytucję. Głosiła ona, że „Polska Rzeczpospolita Ludowa jest krajem demokracji ludowej”, w którym „władza należy do ludu pracującego miast i wsi”. Projekt konstytucji opracowany został w oparciu o wzorce sowieckie i był osobiście poprawiany przez Józefa Stalina.

80 lat temu Niemcy przeprowadzili tzw. Wielką Akcję w getcie warszawskim

80 lat temu, 22 lipca 1942 r., Niemcy rozpoczęli największą akcję wysiedlenia ludności żydowskiej z getta w Warszawie. Żydzi trafiali na bocznicę kolejową, tzw. Umschlagplatz, przy ul. Stawki. Towarowymi wagonami przewożono ich do niemieckiego obozu zagłady Treblinka II. Większość z 254 tys. tam deportowanych zginęła.

115 lat temu urodził się Kazimierz Moczarski, autor „Rozmów z katem”

115 lat temu, 21 lipca 1907 r., urodził się Kazimierz Moczarski, żołnierz Armii Krajowej, szef Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK; autor książki „Rozmowy z katem” – zapisu wspólnego pobytu w celi więziennej z gen. SS Jürgenem Stroopem, odpowiedzialnym za stłumienie Powstania w getcie warszawskim.

70. rocznica procesu komandorów

21 lipca 1952 r. Najwyższy Sąd Wojskowy skazał na karę śmierci oficerów Marynarki Wojennej. W grudniu tego roku w więzieniu mokotowskim zostali zamordowani komandorzy Mieszkowski, Przybyszewski i Staniewicz. W latach 2014–2016 ich szczątki odnalazł na "Łączce" na Powązkach zespół IPN kierowany przez prof. Szwagrzyka.