Kampania 1939 roku to pierwszy punkt zwrotny II wojny światowej. Postawa Polski sprawiła, że nazistowskie Niemcy straciły szansę na zwycięstwo w konflikcie planowanym jako seria błyskawicznych podbojów.
Rzeczpospolita, odmawiając zawarcia z III Rzeszą sojuszu przeciwko Związkowi Sowieckiemu i nie godząc się na ustępstwa terytorialne, stała się najpierw, obok Wielkiej Brytanii i Francji, członkiem koalicji mającej powstrzymać Adolfa Hitlera. Decyzję w tej sprawie podjęli jednomyślnie prezydent Ignacy Mościcki, dowódca sił zbrojnych marsz. Edward Śmigły-Rydz i szef dyplomacji Józef Beck. Zaaprobowały ją rząd i parlament, a poparła przeważająca większość społeczeństwa. Wkrótce służby wywiadowcze Francji i Wielkiej Brytanii otrzymały bezpłatnie polski system łamania niemieckich szyfrów radiowych za pomocą repliki maszyny Enigma. Podczas wojny dało to obozowi Sprzymierzonych nieocenioną przewagę nad blokiem “Osi”.
23 sierpnia 1939 r., mocą tzw. paktu Ribbentrop-Mołotow, III Rzesza sprzymierzyła się ze Związkiem Sowieckim, a 1 września napaścią na Polskę rozpoczęła działania wojenne.
Rzeczpospolita przyjęła na siebie pierwsze uderzenie przeważających sił nieprzyjaciela, wiążąc je w walce. Alianci uzyskali przez to szansę zadania Niemcom rozstrzygającego ciosu na Zachodzie i szybkiego zakończenia konfliktu. Londyn i Paryż nie wykorzystały tej możliwości. Ograniczyły się do wypowiedzenia wojny, odkładając generalną ofensywę na moment bliżej nieokreślony.
Polska walczyła więc samotnie, najpierw z niemieckim, a od 17 września także z sowieckim agresorem. Lecz w ciągu pięciotygodniowej kampanii zdołała zadać Niemcom poważne straty materiałowe, których uzupełnienie wymagało czasu. Jednocześnie, wobec szybkiego nadejścia zimy, Hitler musiał odłożyć atak na Francję, jak się potem okazało, aż o osiem miesięcy. Utracił przez to możliwość rozpoczęcia wojny ze Związkiem Sowieckim już w 1940 r.
Polska, w imię wolności, jako pierwsza powiedziała ekspansji totalitaryzmów “Nie!”. Mimo przegranej w pierwszym starciu nie przerwała walki z III Rzeszą. Polskie siły zbrojne przez całą wojnę, aż do maja 1945 r., brały udział w zmaganiach na morzu, w powietrzu i na lądzie, na niemal wszystkich frontach w Europie oraz w Afryce Północnej.
dr Marek Piotr Deszczyński
Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
