Ośrodek Karta

„Amerykańska Polka. Z miłości do mężczyzny i jego kraju”

Lato 1925 r. Dwudziestoczteroletnia prosta dziewczyna urodzona w Nowym Jorku a wychowana w Bostonie, działaczka Bezpartyjnego Stowarzyszenia Ligi Narodów, pojawia się na międzynarodowym kongresie w Krakowie. Europa Środkowo-Wschodnia jest dla niej tyleż egzotyczna, ile pociągająca. Wizyta w Polsce na zawsze zmieni życie Dorothy Adams. Wspomnienia dziewczyny będą ciekawym obrazem tego, jak ktoś z zewnątrz widział odradzającą się Rzeczpospolitą. Nie było to jednak spojrzenie obiektywne – Dorothy zakochała się bowiem w pewnym Polaku i jego kraju.

W stulecie Traktatu ryskiego zostanie powołany Dom Wschodni w miejscowości Mordy pod Siedlcami

W stulecie Traktatu ryskiego powołujemy do życia Dom Wschodni w miejscowości Mordy pod Siedlcami. Od wiosny 2022 r. mamy nadzieję rozpocząć wspólną pracę nad przeszłością "ziem skrwawionych" - podał Ośrodek KARTA w oświadczeniu przesłanym PAP.

„W krematoriach Auschwitz”

„Dziesięć przykazań, ta podstawa humanizmu, nie miało tu żadnego znaczenia” – pisał zmarły osiem lat temu Filip Müller – urodzony w Seredzie autor wyjątkowej relacji z Auschwitz. Członek Sonderkommando przeżył piekło niemieckiego obozu zagłady.

„Kobiety. Nasza historia”. Cykl spotkań w DSH

Nie da się rozmawiać o historii powszechnej bez uwzględnienia losów i perspektywy połowy ludzkości. Mimo że o kobietach mówi się coraz częściej, to w dominującej narracji historycznej wspomina się o nich na marginesach, w przypisach lub traktuje się je jako tło. W nowym cyklu przygotowanym przez Dom Spotkań z Historią zmieniamy te proporcje. Zapraszamy na comiesięczne dyskusje i debaty dotyczące historii kobiet i ich roli w dziejach, inspirowane książkami i projektami na temat kobiet oraz relacjami biograficznymi z Archiwum Historii Mówionej.

„Wiktoria 1920”: 25 września–1 października

25 września polskie oddziały gen. Władysława Junga odzyskują Wołkowysk, a Sowieci zaczynają się wycofywać ze wschodniego brzegu Niemna. Miejscami odwrót przybiera charakter ucieczki. W nocy 25/26 września Polacy zajmują Grodno. Jednostki Armii Czerwonej w bezładzie przechodzą do odwrotu, masowo porzucając broń i ekwipunek.

„Wiktoria 1920”: 18–24 września

20 września Rada Ligi Narodów przyjmuje rezolucję, która potwierdza tzw. linię Focha na Suwalszczyźnie jako tymczasową linię demarkacyjną między Polską a Litwą. Tego dnia Polacy ruszają do natarcia na Grodno. Rozpoczyna się tzw. operacja niemeńska.

„Wiktoria 1920”: 11–17 września

12 września na Wołyniu rusza ofensywa 3 Armii gen. Władysława Sikorskiego; w jej wyniku Polacy zajmują kolejne miasta. Działania te mają odwrócić uwagę sowieckich dowódców od przygotowań do operacji niemeńskiej. Józef Piłsudski zamierza bowiem obejść oddziały bolszewickie od strony północnej i zepchnąć przeciwnika w bagna Polesia.

„Wiktoria 1920”: 4–10 września

4 września w rejonie Sejny–Suwałki–Augustów wojska litewskie atakują oddziały jazdy polskiej; dalej Litwini nacierają wspomagani przez Sowietów. 5 września Polacy odpierają kontrofensywę litewską na Suwalszczyźnie. Armia Konna Budionnego wycofuje się najpierw na wschodni brzeg Bugu, a następnie na tyły Frontu Południowo-Zachodniego, do rejonu Włodzimierza Wołyńskiego.

„Wiktoria 1920”: 28 sierpnia–3 września

Trwają walki z 1 Armią Konną pod Zamościem. Miasta bronią wojska polskie i ukraińska 6 Dywizja płk. Marko Bezruczki. 31 sierpnia 1 Dywizja Kawalerii płk. Juliusza Rómmla stacza z wycofującą się armią Siemiona Budionnego walkę pod Komarowem – ostatnią wielką bitwę kawaleryjską XX wieku; pokonani bolszewicy uchodzą za Bug.

„Wiktoria 1920”: 21–27 sierpnia

21–22 sierpnia oddziały Wojska Polskiego zajmują: Lidzbark, Zambrów, Hrubieszów, Przasnysz, Białystok. 25 sierpnia bolszewicki kawaleryjski korpus Gaja Bżyszkina, zagrożony rozbiciem, przekracza granicę niemiecką w Prusach Wschodnich, tam jest internowany. Sowiecki Front Zachodni zostaje niemal rozbity.