W co najmniej 220 domach zakonnych w Rzymie ukrywano Żydów podczas II wojny światowej; schronienie znalazło w nich około 4400 osób - tę liczbę przypomniano w czwartek w Wiecznym Mieście podczas spotkania przed obchodzonym 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Watykański sekretarz stanu kardynał Pietro Parolin powiedział w poniedziałek, że „Żydzi, w tym także mała grupa rabinów, byli do tego stopnia przekonani o przyjacielskim podejściu Piusa XII wobec nich, że bezpośrednio zwracali się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o pomoc przed II wojną światową i w jej trakcie”. O zaangażowaniu papieża w obronę Żydów hierarcha mówił podczas konferencji na temat pontyfikatu Piusa XII i relacji chrześcijańsko-żydowskich.
Wystawa „Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady”, która zostanie pokazana w Berlinie i projekt edukacyjny dla młodzieży z Chorwacji, Niemiec, Polski i Rumunii w Domu Konferencji w Wannsee, to niektóre z wydarzeń organizowanych w październiku w RFN przez Europejska Sieć Pamięć i Solidarność.
W stołecznym parku Dolina Szwajcarska upamiętniono w czwartek Henryka Sławika i Józsefa Antalla – bohaterów Polski i Węgier, którzy w czasie II wojny światowej uratowali od śmierci prawie 5 tys. Polaków narodowości żydowskiej. Uroczystości odbyły się pod pomnikiem bohaterów.
15 października 1941 r. na części okupowanych przez Niemców ziem polskich weszło w życie prawo karzące śmiercią Żydów opuszczających teren getta oraz ukrywających ich Polaków. Rozporządzenie miało wzmocnić niemiecki terror wobec Żydów; był to też pierwszy krok do wprowadzonego później prawodawstwa karzącego śmiercią Polaków za jakąkolwiek pomoc Żydom – mówi PAP historyk prof. Bogdan Musiał.
Polska dyplomacja zorganizowała jedną z największych akcji pomocy Żydom w czasie II wojny światowej – wynika z publikacji pt. „Rząd RP na uchodźstwie wobec Żydów 1939–1945”, którą wydał Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. W tomie zebrano ponad 550 dokumentów ukazujących systemowość i masowy charakter tej pomocy.
W Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku otwarto wystawę poświęconą Władysławowi Bartoszewskiemu (1922-2015), więźniowi KL Auschwitz, działaczowi Rady Pomocy Żydom „Żegota”, po II wojnie światowej więzionemu przez władze komunistyczne, a w niepodległej Polsce, w 1995 r., ministrowi spraw zagranicznych.
Ocalała z Holokaustu Elizabeth Bellak, w nawiązaniu do pamiętnika zamordowanej przez gestapo jej nastoletniej siostry Renii Spiegel, opowiadała w nowojorskiej siedzibie ONZ o ich losach. Wyraziła wdzięczność Polakom za to, że uratowali ją od śmierci.
Reimannowie - jedna z najbogatszych niemieckich rodzin - przeznaczyła 5 mln euro na rzecz najbardziej potrzebujących ocalałych z Holokaustu. To próba zadośćuczynienia za korzystanie z pracowników przymusowych w czasie II wojny światowej i popieranie Hitlera.
IPN opublikował indeks Polaków, którzy podczas okupacji niemieckiej byli represjonowani za pomoc Żydom. Efektem pierwszych prac są 333 noty dotyczące 654 polskich obywateli. Ratujący Żydów Polacy byli najczęściej rozstrzeliwani lub wysyłani do obozów koncentracyjnych.