Pierwsze wybory do sejmu niepodległej Rzeczpospolitej odbyły się w styczniu 1919 roku. Na podstawie dekretu o ordynacji wyborczej wydanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w dniu 28 listopada 1918 roku kobiety w niepodległej Polsce uzyskały prawo do głosowania i kandydowania do parlamentu. Sukces wyborczy odniosło osiem kobiet, które reprezentowały wszystkie siły polityczne od socjalistów po narodową demokrację.
Nie potrzebowaliśmy zaborców, by polskie ziemie mogły wejść w epokę nowoczesności. Modernizacja była po prostu nieuchronna – mówi prof. dr hab. Michał Kopczyński z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polski, kurator wystawy „Ziemia obiecana. Miasto i nowoczesność”. Ekspozycja zostanie otwarta 25 września w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.
Matka Makryna w XIX wieku uosabiała cierpienia Polski pod zaborami. Odwiedził ją Mickiewicz, Słowacki napisał o niej poemat. 50 lat po śmierci Makryny dowiedziono, że była oszustką - ta historia stała się kanwą nowej powieści Jacka Dehnela.
Losy Polaków oraz ziem polskich pod zaborami przybliża czterotomowa publikacja „Historie Polski w XIX wieku” – efekt projektu naukowego Muzeum Historii Polski. Wiek XIX przez lata trwał w "żywej pamięci" Polaków – pisze redaktor książki Andrzej Nowak.
Powstanie 1863-1864 było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej. Do walki wciągnęło wszystkie warstwy społeczeństwa, odcisnęło się silnie na ówczesnych stosunkach międzynarodowych, a wreszcie spowodowało ogromny przełom społeczny i ideowy w dziejach narodowych, co wywarło decydujący wpływ na rozwój nowoczesnego społeczeństwa polskiego.
"Powstanie Listopadowe to właściwie regularna wojna polsko-rosyjska, w której Polacy niespodziewanie odnosili nawet znaczne sukcesy. Z kolei Powstanie Styczniowe jest desperackim, trochę przypadkowo wywołanym, zrywem. Piosenka powstańcza: „Poszli nasi w bój bez broni” dobrze określa ideę Powstania Styczniowego. Powstańcy uważali, że racja moralna, prawo Polaków do wolności zrównoważą rosyjskie karabiny i armaty. Sądzili, że słuszność sprawy doprowadzi ich do zwycięstwa" - mówi PAP Tomasz Łubieński.
Trójkąt Trzech Cesarzy powinien być miejscem edukacji historycznej społeczeństwa, symbolem tragicznych i skomplikowanych losów ziem polskich. Zmiana napisu na obelisku to za mało – uważa historyk Uniwersytetu Śląskiego prof. Zygmunt Woźniczka.
Od wybuchu powstania styczniowego minęło 150 lat, ale „rok 1863” wciąż budzi dyskusje. O sytuacji politycznej przed wybuchem tego zrywu niepodległościowego, szansach na jego powodzenie i o tym, czy można było go uniknąć – mówi Muzeum Historii Polski prof. Jerzy Zdrada.