Kalendarz historyczny
29 marca
-
W Katyniu żołnierze niemieccy, pod nadzorem prof. Gerharda Bhutza z Uniwersytetu Wrocławskiego, rozpoczęli ekshumację zwłok z masowych grobów odkrytych w lutym 1943 r.
-
W Lozannie zmarł Karol Szymanowski, kompozytor, pianista, krytyk muzyczny, przedstawiciel Młodej Polski; uznawany obok Fryderyka Chopina za najwybitniejszego polskiego kompozytora, autor m.in. „Stabat Mater”, opery „Król Roger”, baletu „Harnasie”, cyklu pieśni „Słopiewnie”.
-
W rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie meczu barażowym Polska pokonała Szwecję 2:0 i awansowała do turnieju finałowego Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Katarze.
-
W Krakowie zmarł Krzysztof Penderecki, jeden z najbardziej znanych i cenionych na świecie polskich kompozytorów, dyrygent. Światowy rozgłos przyniosły kompozytorowi utwory awangardowe, takie jak „Tren Ofiarom Hiroszimy”, czy „Pasja według św. Łukasza”. Z jego inicjatywy powstało Europejskiego Centrum Muzyki w Lusławicach dedykowane młodym artystom. Pięciokrotnie został wyróżniony nagrodą Grammy, a w 2005 r. Orderem Orła Białego.
-
W Toruniu urodził się Piotr Głowacki, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Dziewczyna z szafy”, „80 milionów” i „Disco polo”; za rolę w filmie „Bogowie” uhonorowany nagrodą Orła dla najlepszego aktora drugoplanowego.
-
W Warszawie zmarła Pola Gojawiczyńska, pisarka, autorka m.in. powieści „Dziewczęta z Nowolipek”, „Rajska jabłoń”, „Słupy ogniste” oraz tomu wspomnień „Krata”.
-
We Wrocławiu powstała Wytwórnia Filmów Fabularnych.
-
W Krakowie urodził się Jarosław Śmietana – jeden z najbardziej cenionych polskich gitarzystów jazzowych; nagrał kilkadziesiąt płyt i ponad 200 kompozycji jazzowych; w 1998 r. laureat Fryderyka za album „Songs and Other Ballads”.
-
Dekret Rady Ministrów o utworzeniu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
-
Oddział „Jędrusiów” wspólnie z żołnierzami Armii Krajowej uwolnił z niemieckiego więzienia w Mielcu ponad 120 osób.
-
Oddział UPA zaatakował na Wołyniu wsie Pendyki Małe i Duże oraz Pieńki, mordując około 180 Polaków.
-
Premiera „Moralności pani Dulskiej” w reżyserii Bolesława Newolina, pierwszego polskiego filmu dźwiękowego (ścieżka dźwiękowa nagrana została na płytach gramofonowych).
-
Powołanie rządu Walerego Sławka.
-
Funkcjonariusz Policji Państwowej Józef Muraszko zastrzelił Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza, oficerów WP, komunistów, skazanych na karę śmierci zamienioną na dożywotnie więzienie za wysadzenie prochowni na Cytadeli Warszawskiej, w wyniku czego śmierć poniosło 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; obaj skazani byli w drodze na granicę polsko-sowiecką, gdzie mieli zostać wymienieni na represjonowanych w ZSRS obywateli polskich.
-
W Warszawie urodził się Antoni Listowski, generał WP, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził 2. Armią i Frontem Ukraińskim.
-
W Woźnikach zmarł Józef Lompa, śląski pisarz, nauczyciel i etnograf.
-
Adam Mickiewicz wraz z kilkunastoma zwolennikami podpisał w Rzymie akt zawiązania Legionu Polskiego oraz przedstawił „Skład zasad”, czyli zarys demokratycznego programu politycznego dla wolnej Polski.
-
Rzeczpospolita i Prusy zawarły sojusz polityczno-wojskowy.
-
W Krakowie zmarł Szymon Syreński, lekarz, botanik, profesor Akademii Krakowskiej, autor ilustrowanego „Zielnika”.
-
W Toruniu zmarł Łukasz Watzenrode, biskup warmiński, doradca w sprawach pruskich Jana I Olbrachta i Zygmunta I Starego, przeciwnik Zakonu Krzyżackiego, zwolennik autonomii Warmii; wuj Mikołaja Kopernika.