> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1848

  • Stanisław Moniuszko. Źródło: CBN Polona

    W wileńskim ratuszu odbyła się premiera dwuaktowej opery Stanisława Moniuszki „Halka”. Dziesięć lat później, w Teatrze Wielkim, w Warszawie odbyła się premiera tej samej opery w znanej do dziś wersji czteroaktowej.

  • W Zawadyńcach na Podolu urodził się Piotr Chmielowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Lwowskiego.

  • W Brzozowie pod Pszczyną zmarł Władysław Wężyk, literat, podróżnik, uczestnik Powstania Listopadowego, autor „Podróży po starożytnym świecie” – opisu podróży po Egipcie, Turcji, Palestynie, Syrii, Grecji i Włoszech.

  • W Paryżu odbył się ostatni publiczny koncert Fryderyka Chopina.

  • Karol Marks i Fryderyk Engels ogłosili w Londynie „Manifest partii komunistycznej”.

  • W Paryżu wybuchła rewolucja lutowa; uważana jest za początek tzw. Wiosny Ludów, która ogarnęła wiele krajów w Europie.

  • W Poznaniu polscy działacze ziemiańscy utworzyli Komitet Narodowy Polski.

  • Adam Mickiewicz. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Adam Mickiewicz wraz z kilkunastoma zwolennikami podpisał w Rzymie akt zawiązania Legionu Polskiego oraz przedstawił „Skład zasad”, czyli zarys demokratycznego programu politycznego dla wolnej Polski.

  • Uniwersytet Lwowski. 1914. Źródło: CBN Polona

    Władze austriackie zezwoliły Uniwersytetowi Lwowskiemu na prowadzenie wykładów w języku polskim.

  • Adam Mickiewicz. Źródło: CBN Polona

    Wymarsz Legionu Mickiewicza z Rzymu do Mediolanu.

  • Powstanie Poznańskie: polsko-pruska ugoda w Jarosławcu, która przewidywała nadanie częściowej autonomii Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu w zamian za ograniczenie na jego obszarze liczebności polskich oddziałów zbrojnych.

  • Cesarz austriacki Ferdynand I Habsburg. Źródło: Wikimedia Commons

    Władze austriackie uwłaszczyły chłopów w Galicji.

  • Powstanie poznańskie: w bitwie pod Grodziskiem Wielkopolskim polscy kosynierzy przegrali bitwę z Prusakami; w tym samym dniu po walce dwudziestu mieszkańców miasta zostało zamordowanych przez pruskich żołnierzy. 

  • Powstanie poznańskie: pruski gen. Friedrich von Colomb, nie czekając na polityczne rozwiązania, zaatakował polski obóz w Książu, który zdobył po zaciętym boju; w walce z przeważającymi siłami pruskimi poległo kilkuset powstańców, razem z dowódcą mjr. Florianem Dąbrowskim.

  • Powstanie poznańskie: oddziały Ludwika Mierosławskiego pokonały oddziały pruskie w bitwie pod Miłosławiem.

  • W Ostródzie zmarł Gustaw Gizewiusz, duchowny ewangelicki, etnograf, mazurski działacz oświatowy, walczący o język polski w szkolnictwie; wybrany do parlamentu w Berlinie (1848); w 1946 r. na jego cześć Łuczany na Mazurach (niem. Loetzen) nazwano Giżyckiem.

  • W Pradze rozpoczął obrady Kongres Słowiański.

  • We Wrocławiu zmarł Karol Godula, przedsiębiorca, współtwórca śląskiego przemysłu, właściciel kompleksu kopalń i hut cynku.

  • Ustawa sejmu wiedeńskiego ostatecznie likwidująca stosunki poddańcze w Austrii.

  • W Ostrołęce urodził się Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista, varsavianista, redaktor wielu warszawskich pism.

  • Wiosna Ludów: We Lwowie doszło do walk pomiędzy polską Gwardią Narodową a wojskami austriackimi; na rozkaz gen. Wilhelma Hammersteina miasto zostało ostrzelane przez artylerię, zginęło około 100 jego mieszkańców; w konsekwencji Lwów skapitulował.

  • Po zbombardowaniu miasta przez Austriaków skapitulował Lwów.

  • W Krakowie ukazał się pierwszy numer konserwatywnego dziennika „Czas”.

  • Fryderyk Chopin. Źródło: CBN Polona

    W Londynie w Guildhall odbył się ostatni publiczny koncert Fryderyka Chopina, który zagrał na rzecz polskich emigrantów.

  • Po abdykacji cesarza Austrii Ferdynanda I władzę w monarchii habsburskiej objął jego bratanek Franciszek Józef I, który panował do 1916 r.