Urodzony 24 września 1821 r. w Laskowie-Głuchach, zmarły 23 maja 1883 r. w Paryżu Cyprian Kamil Norwid – znany przede wszystkim jako poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista i filozof, był także malarzem, grafikiem i rzeźbiarzem. Pełne zbadanie jego dzieł plastycznych utrudnione jest z powodu znacznego ich rozproszenia lub zniszczenia.
Książka – oparta na korespondencji wielkiego pisarza science fiction to, jak głosi podtytuł – „nieco prawdy w zwiększonej objętości”. Autor wyboru listów i komentarzy do nich skupił się na okresie PRL – od 1951 do 1990 r. – czasie największej aktywności Stanisława Lema. Absurdy PRL-u powinny zainteresować nawet najmłodsze pokolenie czytelników.
Przeżyli wojnę. W obozowych, najbardziej dramatycznych z możliwych okolicznościach. A jednak wyszli z tego cało. Bohaterki i bohaterowie książki Karoliny Sulej „Historie osobiste. O ludziach i rzeczach w czasie wojny”. Jedenaście osób, dziś dobiegających setki lub już nieżyjących, wysłuchanych przez autorkę, w ostatnim momencie, w ostatnich chwili.
Tadeusz Zawadzki (Zośka), Jan Bytnar (Rudy), Aleksy Dawidowski (Alek ) – trzej przyjaciele, którzy stali się bohaterami niezapomnianej książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”. Danuta Rossman znała ich wszystkich. Przed wojną należeli do tej samej paczki przyjaciół, w czasie okupacji razem stawiali opór Niemcom w ramach Małego Sabotażu „Wawer”, a następnie Szarych Szeregów.
Podjęli misję przeciwstawienia się sowietyzacji, ocalenia języka, kultury, przechowania wiary – choćby w niewielkim kręgu najbliższych. Uważali ją za swój obowiązek wobec wartości odziedziczonych po przodkach – podkreśla w przedmowie do publikacji historyk dr Jarosław Szarek.
Prawdę i mity o sowieckiej wygranej w II wojnie światowej opisuje historyk uważany w Rosji za „kontrowersyjnego”. Wielka Wojna Ojczyźniana – centralny punkt odniesień i dla władzy sowieckiej, i dla ekipy Putina – nie jest pasmem zwycięstw nad niemiecką armią. A strategia „zasypywania wroga trupami” spowodowała większe straty w ludziach niż te, jakie ponieśli inni uczestnicy wojny razem wzięci – podkreśla autor.
Z nostalgią i czułością piszą o Kresach II RP autorzy opowieści o terenach położonych daleko na wschód od granicy ustalonej w 1921 r. w Rydze. To m.in. Ukraina, a nawet część Rosji, gdzie mieszkali nasi rodacy wnoszący istotny wkład w tamtejszą kulturę, naukę i przemysł. Poznajemy historię bitew, miłości i skandali z udziałem wybitnych Polaków. Koper i Stańczyk udowadniają, że legendę Kresów da się przedstawić tak, by sięgnęli po nią także nastoletni czytelnicy.
Najpierw była wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej i Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, zatytułowana „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku”. Otwarta w 2015 r. na Zamku Królewskim w Warszawie, ekspozycja objechała polskie miasta, trafiając też do Ogniska Polskiego w Londynie. Tam obejrzało ją wielu Brytyjczyków, którzy nie mogli się nadziwić szczególnie jej ostatniej części, przedstawiającej obecny stan pałaców, dworów i zamków należących niegdyś do ziemian.
„Historia Kościoła, najstarszej nieprzerwanie istniejącej instytucji na Ziemi, jest tak skomplikowana, że jej opisanie zakrawa na szaleństwo” – deklaruje autor esejów składających się na pierwszy tom syntezy dziejów chrześcijaństwa od jego powstania aż po kres wieków średnich.
Kunsztowne metafory, solidna praca popularyzatorska, wątek sensacyjny, rozważania aksjologiczne nad sensem walki, sensem zemsty i jeszcze ryzykowne uproszczenia w sprawie tak bolesnej jak atak na wieś Koniuchy? Między okładkami najnowszej książki Emila Marata musiało zmieścić się naprawdę dużo. Chyba zbyt dużo.