Kalendarz historyczny
8 sierpnia
-
Powstanie Warszawskie: z walczącej stolicy rozpoczęła nadawanie radiostacja Armii Krajowej „Błyskawica”. „Halo, tu mówi Błyskawica! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały” – to pierwsze słowa, jakie na falach „Błyskawicy” popłynęły w eter.
-
W Piekarach Rudnych urodził się Wawrzyniec Hajda, górnik, działacz ludowy, poeta; autor patriotycznych wierszy, nazywany Śląskim Wernyhorą.
-
W Tokio zakończyły się XXXII Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polacy zdobyli łącznie 14 medali. Był to najlepszy wynik medalowy reprezentantów Polski na Igrzyskach Olimpijskich w XXI wieku.
-
W Warszawie zmarł Julian Stryjkowski, pisarz, dramaturg; autor m.in. powieści „Sen Azrila”, „Głosy w ciemności” i „Austeria”.
-
Sejm RP uchwalił ustawę o powołaniu Komitetu Integracji Europejskiej; celem jego działań było przygotowanie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej.
-
Runął maszt radiowy Polskiego Radia w Konstantynowie; była to najwyższa konstrukcja (646 metrów wysokości) na świecie w latach 1974–1991.
-
Polska i NATO nawiązały oficjalne stosunki dyplomatyczne.
-
Do Polski na rozmowy z gen. Wojciechem Jaruzelskim przyjechał sowiecki marszałek Wiktor Kulikow.
-
W Londynie zmarł gen. Stanisław Skwarczyński, żołnierz Legionów Polskich i POW, dowódca 1. Dywizji Piechoty Legionów (1930–1938), w latach 1938–1939 szef Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN). W czasie kampanii 1939 r. dowódca grupy operacyjnej w Armii „Prusy”.
-
Najwyższy Sąd Wojskowy orzekł wyroki śmierci wobec czterech oficerów Sztabu Generalnego oskarżonych o „szpiegostwo na rzecz jednego z mocarstw zachodnich i próbę obalenia przemocą ustroju Polski”. Dwaj ze skazanych, ppłk Marian Orlik i ppłk Aleksander Kita zostali rozstrzelani.
-
W Londynie Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja i Związek Sowiecki podpisały umowę powołującą Międzynarodowy Trybunał Wojskowy, który miał osądzić niemieckich nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Na miejsce procesu wyznaczono Norymbergę.
-
Powstanie Warszawskie: w wyniku odniesionych ran zmarł Juliusz Kaden-Bandrowski, żołnierz Legionów Polskich, pisarz, autor powieści „Generał Barcz”, „Czarne skrzydła” i „Mateusz Bigda”.
-
Wojna polsko-bolszewicka: wojska polskie zdobyły Mińsk.
-
I wojna światowa: początek zwycięskiej ofensywy wojsk alianckich pod Amiens; gen. Erich Ludendorff zapisał w swoich pamiętnikach: „Dzień 8 sierpnia jest czarnym dniem armii niemieckiej. (…) Rozpoczęła się wielka ofensywa koalicji, końcowa ofensywa wojny światowej”.
-
Naczelna Komenda armii austro-węgierskiej wydała odezwę, w której zapowiadała Polakom „wyzwolenie spod jarzma moskiewskiego”.
-
W Kośminie na Lubelszczyźnie urodziła się Zofia Kossak-Szczucka, pisarka, publicystka, w czasie II wojny światowej współorganizatorka Frontu Odrodzenia Polski i Rady Pomocy Żydom „Żegota”.
-
W Moskwie urodził się Władysław Starewicz, pionier animowanego filmu lalkowego.
-
Powstanie Styczniowe: oddział gen. Michała Heydenreicha pod Żyrzynem odniósł zwycięstwo nad liczącym około 500 żołnierzy oddziałem rosyjskim. Bitwa uważana jest za jedno z największych zwycięstw powstańców w 1863 r.
-
W Warszawie zmarł Samuel Linde, leksykograf, prezes Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, współorganizator Uniwersytetu Warszawskiego, autor „Słownika języka polskiego”.
-
W Hruszówce zmarł Tadeusz Reytan, konfederat barski; w 1773 r. poseł nowogródzki na Sejm nadzwyczajny w Warszawie, w czasie którego w dramatyczny sposób protestował przeciwko zatwierdzeniu I rozbioru Polski.
-
W Warszawie w pałacu Daniłowiczowskim otwarta została dla czytelników Biblioteka Załuskich.
-
Wojska rosyjskie zajęły Wilno.
-
Wojna trzynastoletnia: po pięciomiesięcznym oblężeniu skapitulowała krzyżacka załoga na zamku w Sztumie.