> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1882

  • Portret Ignacego Łukasiewicza - Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce. Fot. PAP/P. Pawłowski

    W Chorkówce koło Krosna zmarł Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej.

  • Florian Znaniecki. Fot. NAC

    W Świątnikach koło Włocławka urodził się Florian Znaniecki, filozof, socjolog, autor m.in. prac „Socjologia wychowania”, „Upadek cywilizacji zachodniej”, „Współczesne narody”; współautor opracowania „Chłop polski w Europie i Ameryce”.

  • Delegacja polskich harcerzy na międzynarodowym zlocie skautów w Holandii. 1937 r. Fot. NAC

    W Starzenicach urodził się Ignacy Kozielewski, dziennikarz, organizator ruchu skautowego, autor tekstu, „Wszystko, co nasze”, który później stał się hymnem polskiego harcerstwa.

  • Gen. Włodzimierz Zagórski. Fot. NAC

    W Saint-Martin-Lautosque we Francji urodził się Włodzimierz Zagórski, szef sztabu Komendy Legionów Polskich, generał WP; w czasie zamachu majowego stał po stronie rządu; aresztowany 15 maja 1926 r.; po zwolnieniu z więzienia w 1927 r. zaginął w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

  • Tadeusz Makowski w swej paryskiej pracowni. Źródło: NAC

    W Oświęcimiu urodził się Tadeusz Makowski, malarz, grafik; przedstawiciel Ecole de Paris, większość swojego życia tworzył w Paryżu.

  • W podkrakowskim Podgórzu urodził się Ignacy Friedman, pianista.

  • Kazimierz Bartel. Fot. NAC

    We Lwowie urodził się Kazimierz Bartel, matematyk, profesor Politechniki Lwowskiej, polityk sanacyjny, trzykrotny premier II RP; zamordowany przez Niemców w 1941 r.

  • Prof. Wacław Sierpiński. Fot. PAP/CAF/W. Kondracki

    W Warszawie urodził się Wacław Sierpiński, matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletni prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

  • W Rawie Mazowieckiej urodził się Jan Antoni Grabowski, pedagog, pisarz, autor książek dla dzieci i młodzieży, m.in. „Puc, Bursztyn i goście”, „Jaśko z Mirachowa”.

  • W Zagórzanach koło Gorlic urodził się Aleksander Skrzyński, dyplomata, minister spraw zagranicznych, w latach 1925–1926 premier RP.

  • Komandor Jerzy Świrski. 1928 r. Fot. NAC

    W Kaliszu urodził się Jerzy Świrski, wiceadmirał, w latach 1920–1925 dowódca Floty i Wybrzeża, następnie szef Kierownictwa Marynarki Wojennej (1925–1946).

  • Gen. Józef Rybak. Fot. NAC

    W Delatynie na Ukrainie urodził się Józef Rybak, oficer austriacki, szef Głównego Ośrodka Wywiadowczego w Krakowie; gen. WP, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Grupy Operacyjnej 3. Armii; I zastępca Szefa Sztabu Głównego WP (1921–1924), następnie dowódca Okręgu IX w Brześciu nad Bugiem (19241926) i Inspektor Armii w Warszawie (1926–1930).

  • Leopold Stokowski. Fot. PAP/CAF

    W Londynie urodził się Leopold Stokowski, dyrygent amerykański polskiego pochodzenia.

  • Stanisław Car. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Stanisław Car, polityk obozu piłsudczykowskiego, prawnik, jeden z głównych twórców Konstytucji kwietniowej.

  • Jan Stanisław Jankowski. 1926 r. Fot. NAC

    W Krasowie Wielkim koło Wysokiego Mazowieckiego urodził się Jan Stanisław Jankowski, wicepremier i Delegat Rządu RP na Kraj w latach 1943–1945. Aresztowany w 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Zmarł w sowieckim więzieniu we Władymirze nad Klaźmą.

  • Giuseppe Garibaldi. Źródło: CBN Polona

    Na wyspie Caprera u wybrzeży Sardynii zmarł Giuseppe Garibaldi, demokrata, republikanin, bojownik o wyzwolenie i zjednoczenie Włoch. 

  • Igor Strawiński. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Oranienbaumie w Rosji urodził się Igor Strawiński, kompozytor o polskich korzeniach (jego przodkiem był Stanisław Strawiński, oficer konfederacji barskiej), Strawiński był jednym z głównych przedstawicieli modernizmu muzycznego; twórcą m.in. słynnego baletu „Święto Wiosny”, który przez znawców uważany jest za dzieło rozpoczynające erę muzyki współczesnej.

  • Ludwik Kolankowski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Pniowie koło Stanisławowa urodził się Ludwik Kolankowski, historyk, badacz epoki Jagiellonów, profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Lwowskiego; po II wojnie światowej organizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

  • W Moskwie urodził się Władysław Starewicz, pionier animowanego filmu lalkowego. 

  • W Cieszynie zmarł Karol Miarka, pisarz, działacz społeczny na Górnym Śląsku.

  • W Nisku urodził się Stanisław Stroński, romanista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, publicysta; członek Ligi Narodowej, w okresie międzywojennym związany ze Stronnictwem Narodowym, poseł na Sejm (1922–1935), działacz Frontu Morges; w latach 1939–1943 wicepremier i minister informacji w rządzie RP na uchodźstwie.

  • Ludwik Waryński. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie ukazała się odezwa programowa Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, na czele której stał Ludwik Waryński.

  • Ks. Marceli Nowakowski. Fot. NAC

    W Przybyszewie urodził się Marceli Nowakowski, duchowny katolicki, teolog, wieloletni proboszcz parafii Najświętszego Zbawiciela w Warszawie (1926–1940); poseł na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm I (1922) i II kadencji (1928) z list obozu narodowego; aresztowany i zamordowany przez Niemców w lutym 1940 r.

  • W Helmscherode w Dolnej Saksonii urodził się Wilhelm Keitel, niemiecki feldmarszałek; w latach 1938–1945 szef sztabu Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu; 8 maja 1945 r. podpisał w Berlinie bezwarunkową kapitulację niemieckich sił zbrojnych; skazany w Procesie Norymberskim za zbrodnie wojenne na karę śmierci i stracony.

  • W Krakowie ukazało się pierwsze wydanie dziennika „Nowa Reforma”.

  • We Lwowie urodził się Tymon Niesiołowski, malarz, grafik, pedagog.

  • Julian Krzewiński. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Julian Krzewiński, aktor, scenarzysta.

  • Karol Szymanowski. Fot. PAP/rerpodukcja

    W Tymoszówce na Ukrainie urodził się Karol Szymanowski, kompozytor, pianista, krytyk muzyczny, przedstawiciel Młodej Polski; uznawany obok Fryderyka Chopina za najwybitniejszego polskiego kompozytora.

  • „Hołd pruski” Jana Matejki. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    Jan Matejko przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie „Hołd pruski”.

  • Przewodniczący Komisji Nadzorczej przy budowie okrętów Marynarki Wojennej inż. Ksawery Czernicki przy pracy w swoim biurze. Obok stoi zastępca przewodniczącego ppłk inż. Stanisław Rymszewicz. 1928 r. Fot. NAC

    W Gidejkach na Wileńszczyźnie urodził się Ksawery Czernicki, kontradmirał, inżynier, w latach 1932-1939 szef służb Kierownictwa Marynarki Wojennej; w 1939 r. wywieziony do ZSRS, więziony w obozie w Kozielsku, zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Katyniu.

  • Przed bazyliką Świętego Krzyża w Warszawie ustawiono brązową figurę Chrystusa dźwigającego krzyż.

  • Arnold Szyfman. Fot. NAC

    W Ulanowie urodził się Arnold Szyfman, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie.

  • Stanisław Jasiukowicz. Fot. NAC

    W Głogowcu urodził się Stanisław Jasiukowicz, polityk, działacz Narodowej Demokracji, członek Delegatury Rządu na Kraj, w 1945 roku skazany w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.

  • Akiba Rubinstein w czasie gry z 25 szachistami. 1931 r. Fot. NAC

    W Stawiskach urodził się Akiba Rubinstein, arcymistrz szachowy, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).

  • W Częstochowie urodził się Bronisław Huberman, skrzypek.