Kalendarz historyczny
26 września
-
Koniec kilkudniowej operacji niemeńskiej - ostatniej wielkiej bitwy wojny polsko-bolszewickiej. W okolicy Grodna, Lidy i Wołkowyska dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wojska polskie (na czele dwóch armii stali generałowie Edward Rydz-Śmigły i Leonard Skierski) pobiły przeważające liczebnie wojska Michaiła Tuchaczewskiego.
-
Urodził się Ludwik Gintel, legendarny piłkarz Cracovii, z którą związał całą swoją sportową karierę (ale jako junior grał w Żydowskim Klubie Jutrzenka). Pomysłodawca noworocznych treningów Cracovii i król strzelców polskiej ligi w 1928 r. Był też reprezentantem Polski - w 1921 r. zagrał w pierwszym oficjalnym meczu z Węgrami.
-
Urodził się Marian Buczek. W młodości żołnierz Legionów Polskich Piłsudskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 r. na czele Milicji Ludowej PPS ochraniał rząd Daszyńskiego. Potem związał się z komunistami i przesiedział w więzieniu w sumie 16 lat (najdłużej z wszystkich więźniów politycznych w II RP). We wrześniu 1939 r. prosto z więzienia w Rawiczu zgłosił się na ochotnika do polskiego wojska i zginął pod Ożarowem Mazowieckim. W PRL-u był patronem ulic w wielu miastach, nazwy zmieniono w ramach dekomunizacji.
-
W Warszawie zmarł Ferdynand Jarocha, żołnierz Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej, rzeźbiarz, absolwent Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, brał udział w powojennych pracach rekonstrukcyjnych i konserwatorskich warszawskich zabytków, autor ponad 700 rzeźb i pomników.
-
Premiera filmu „Żurek” w reżyserii Ryszarda Brylskiego.
-
Uruchomiona została polskojęzyczna wersja Wikipedii, jednej z najpopularniejszych witryn internetowych.
-
Premiera filmu „Szczęśliwego Nowego Jorku” w reżyserii Janusza Zaorskiego.
-
W Gdańsku zmarł Jerzy Afanasjew, poeta, reżyser, współzałożyciel teatru studenckiego Bim-Bom w Gdańsku.
-
W Rzymie zmarł Alberto Moravia, pisarz, autor powieści „Konformista”, „Podróż do Rzymu”, „Pogarda” oraz „Matka i córka”.
-
Wiceprezydent USA George Bush rozpoczął w Polsce oficjalną wizytę.
-
W Gdańsku rozpoczęła się druga tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”.
-
W Warszawie zmarł Jan Parandowski, prozaik, eseista, tłumacz, znawca kultury starożytnej Grecji i Rzymu.
-
W Krakowie zmarł Kazimierz Nitsch, polski językoznawca, slawista, ostatni przed likwidacją prezes Polskiej Akademii Umiejętności.
-
W Warszawie urodziła się Barbara Toruńczyk, publicystka, w latach 1977–1979 sekretarz redakcji niezależnego kwartalnika „Zapis”, od 1983 r. redaktor naczelny „Zeszytów Literackich”.
-
Rada Ministrów na wniosek marszałka Michała Roli-Żymierskiego pozbawiła obywatelstwa polskiego ponad 70 dowódców Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy przystąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Wśród nich znalazł się gen. Władysław Anders.
-
Kampania polska: Zamość został zajęty przez Armię Czerwoną.
-
Kampania polska: kapitulacja oddziałów Frontu Północnego zakończyła drugą bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.
-
W Nowym Sączu urodził się Stanisław Zaczyk, aktor filmowy i teatralny, wystąpił w serialach „Stawka większa niż życie”, „Polskie drogi”, „Dom”, a także w filmach „Czekam w Monte-Carlo” i „Jezioro osobliwości”.
-
W Bezdanach pod Wilnem Organizacja Bojowa PPS dowodzona przez Józefa Piłsudskiego przeprowadziła akcję na rosyjski wagon pocztowy, w wyniku której zdobyto ponad 200 tys. rubli.
-
W Warszawie przy ulicy Tłomackie uroczyście otwarto Wielką Synagogę; 16 maja 1943 r. po stłumieniu przez Niemców powstania w warszawskim getcie została ona wysadzona w powietrze na rozkaz gen. SS Juergena Stroopa.
-
W majątku Poznajów koło Witebska urodził się Józef Leśniewski, generał WP, dowódca 3. Dywizji Strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji (1917–1918); w latach 1919–1920 minister spraw wojskowych i członek Rady Obrony Państwa.
-
We Wrześni urodził się Edward Likowski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski (1914–1915).
-
W Paryżu władcy Rosji, Austrii i Prus podpisali Akt Świętego Przymierza, którego celem było utrwalenie postanowień Kongresu Wiedeńskiego oraz zwalczanie ruchów demokratycznych i narodowych w Europie.
-
W Altmarku podpisany został polsko-szwedzki rozejm, na mocy którego we władaniu Szwecji pozostawały zdobyte przez nią porty i miasta inflanckie.