> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1867

  • Portret gen. Stanisława Puchalskiego, autorstwa Wincentego Wodzinowskiego (1916). Fot. PAP/J. Ochoński

    W Wapowcach urodził się Stanisław Puchalski, marszałek polny cesarsko-królewskiej armii Austro-Węgier; od lutego do października 1916 r. komendant Legionów Polskich; od 1920 r. w rezerwie kadrowej.

  • W Poznaniu zmarła Konstancja Łubieńska, pisarka, publicystka, założycielka „Dziennika Domowego”, przyjaciółka Adama Mickiewicza.

  • Gen. Mariusz Zaruski. Fot. NAC

    W Dumanowie koło Kamieńca urodził się Mariusz Zaruski, żołnierz Legionów Polskich, generał WP, założyciel Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR), jeden z pionierów polskiego narciarstwa i taternictwa zimowego, organizator polskiego żeglarstwa morskiego; aresztowany przez NKWD zmarł w 1941 r. sowieckim więzieniu.

  • III zlot członków Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" z Małopolski we Lwowie. 05.1939. Fot. NAC

    We Lwowie powstało Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” o charakterze sportowo-wychowawczym; przed I wojną światową rozwinęło przede wszystkim w Galicji działalność paramilitarną tworząc w 1912 r. Polowe Drużyny Sokole.

  • Franciszek Józef I, cesarz Austrii i król Węgier. Fot. NAC

    W wyniku przeprowadzonej reformy konstytucyjnej ustanowiona została dualistyczna monarchia Austro-Węgier.

  • Stanisław Noakowski - autoportret. Źródło: Wikimedia Commons

    W Nieszawie urodził się Stanisław Noakowski, architekt, malarz, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej.

  • Cesarstwo Rosyjskie sprzedało Stanom Zjednoczonym Alaskę i Wyspy Aleuckie; jednym z głównych negocjatorów transakcji ze strony amerykańskiej był Polak, gen. Włodzimierz Krzyżanowski, który następnie został pierwszym amerykańskim administratorem Alaski.

  • Leon Petrażycki. Fot. NAC

    W Kołłątajowie na Witebszczyźnie urodził się Leon Petrażycki, prawnik, filozof, socjolog.

  • „Alchemik Sędziwój”. Źródło: Wikimedia Commons

    W siedzibie Towarzystwa Naukowego Krakowskiego odbył się pierwszy pokaz obrazu „Alchemik Sędziwój” autorstwa Jana Matejki.

  • Władysław Reymont. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    We wsi Kobiele Wielkie koło Radomska urodził się Władysław Reymont, pisarz, publicysta; autor m.in. powieści „Komediantka”, „Ziemia obiecana” oraz „Chłopi”, epopei życia polskiej wsi z przełomu XIX i XX wieku, za którą w 1924 r. otrzymał literacką Nagrodą Nobla.

  • Abp Adam Stefan Sapieha. Fot. NAC

    W Krasiczynie urodził się książę Adam Stefan Sapieha, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał.

  • W Paryżu Antoni Berezowski, powstaniec styczniowy i emigrant, dokonał nieudanego zamachu na cara Rosji Aleksandra II Romanowa. 

  • Car Aleksander II. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie na mocy ukazu cara Aleksandra II utworzono Archiwum Akt Dawnych.

  • Artur Oppman. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Artur Oppman, pseudonim Or-Ot, poeta, publicysta, pułkownik WP. 

  • Gen. Józef Leśniewski. Fot. NAC

    W majątku Poznajów koło Witebska urodził się Józef Leśniewski, generał WP, dowódca 3. Dywizji Strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji (1917–1918); w latach 1919–1920 minister spraw wojskowych i członek Rady Obrony Państwa.

  • Ignacy Feliks Dobrzyński. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie zmarł Ignacy Feliks Dobrzyński, kompozytor, dyrygent, pianista i pedagog.

  • Józef Dowbor-Muśnicki. Fot. NAC

    W Garbowie k. Zawichostu urodził się Józef Dowbor-Muśnicki, gen. armii rosyjskiej; po 1918 r. generał Wojska Polskiego; organizator i dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji (1917–1918); w czasie Powstania Wielkopolskiego naczelny dowódca Armii Wielkopolskiej.

  • Gen. Stanisław Szeptycki. Fot. NAC

    W Przyłbicach koło Jaworowa urodził się Stanisław Szeptycki, dowódca III Brygady Legionów Polskich, następnie komendant Legionów; szef Sztabu Generalnego WP (1918–1919), w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, od marca 1920 r. dowódca 4 Armii.

  • Maria Skłodowska-Curie. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Warszawie urodziła się Maria Skłodowska-Curie, autorka pionierskich prac z fizyki i chemii jądrowej, jedyna dotąd kobieta uhonorowana przez Szwedzką Akademię Nauk dwiema Nagrodami Nobla.

  • Ignacy Mościcki. 1907 r. Fot. NAC

    W Mierzanowie w pow. ciechanowskim urodził się Ignacy Mościcki, działacz niepodległościowy, chemik technolog, profesor Politechniki Lwowskiej, autor ponad 60 prac i patentów; od 1922 r. dyrektor naczelny Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie; prezydent RP w latach 1926–1939. 

  • Marszałek Józef Piłsudski. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Piłsudski, mąż stanu, współtwórca niepodległej Polski; członek PPS od 1893 r., jeden z przywódców PPS Frakcji Rewolucyjnej; współzałożyciel i komendant główny Związku Walki Czynnej; komendant główny Związku Strzeleckiego; dowódca I Brygady Legionów Polskich (1914–1916), inicjator utworzenia Polskiej Organizacji Wojskowej; członek Tymczasowej Rady Stanu (1917); po odzyskaniu niepodległości Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz (1918–1922), marszałek Polski; w 1926 r. dokonał zamachu stanu, w wyniku którego przejął władzę w państwie; dwukrotny premier (1926–1928 i 1930), Generalny Inspektor Sił Zbrojnych i minister spraw wojskowych w latach 1926–1935; zmarł 12 maja 1935 r. w Belwederze.

  • Artur Grottger. Fot. NAC

    W Amelie-les-Bains we Francji zmarł Artur Grottger, malarz, rysownik, autor prac poświęconych m.in. Powstaniu Styczniowemu.

  • W kościele św. Kazimierza w Sorokpolu (obecnie Powiewiórka) został ochrzczony Józef Klemens Piłsudski.

  • Jan Stapiński. Źródło: Wikimedia Commons

    W Jabłonicy Polskiej na Podkarpaciu urodził się Jan Stapiński, polityk, poseł do parlamentu wiedeńskiego i na Sejm II RP; jeden z twórców polskiego ruchu ludowego.

  • Franciszek Józef I. Fot. NAC

    Galicja pod zaborem austriackim uzyskała autonomię na mocy tzw. konstytucji grudniowej, którą wydał cesarz Franciszek Józef I.