> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

10 sierpnia

  • Żołnierze niemieccy. Warszawa, 08.1944. Fot. PAP/CAF

    Radio BBC nadało ostrzeżenie we wszystkich językach europejskich pod adresem Niemców dopuszczających się zbrodni w trakcie Powstania Warszawskiego.

  • Herbert Hoover. Fot. NAC

    W West Branch w stanie Iowa urodził się Herbert Hoover, polityk Partii Republikańskiej, sekretarz handlu (1921–1928); prezydent USA w latach 1929–1933; w czasie I wojny światowej i po jej zakończeniu kierował amerykańską pomocą charytatywną dla Europy, organizując m.in. transporty żywności, odzieży i lekarstw do Polski.

  • W Warszawie zmarł Marek Kwiatkowski, historyk sztuki, muzealnik, varsavianista; wieloletni dyrektor Łazienek Królewskich.

  • W Poznaniu zmarł prof. Czesław Łuczak, historyk.

  • Tadeusz Nowak. Fot. PAP/CAF/M. Sochor

    W Skierniewicach zmarł Tadeusz Nowak, poeta, prozaik.

  • Janusz Pałubicki. Fot. PAP/CAF/J. Uklejewski

    Stan wojenny: w Poznaniu utworzono Tymczasowy Zarząd Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność”. Jego przewodniczącym został Janusz Pałubicki.

  • Premiera filmu „Aktorzy prowincjonalni” w reżyserii Agnieszki Holland.

  • Napis nad bramą obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Fot. PAP/M. Billewicz

    We Frankfurcie nad Menem zakończył się II proces oświęcimski, w którym na ławie oskarżonych zasiedli członkowie SS z załogi niemieckiego obozu Auschwitz; na kary dożywotniego więzienia skazani zostali: Wilhelm Boger, Josef Klehr, Stefan Baretzki, Franz Hofman, Oswald Kaduk oraz więzień funkcyjny, Emil Bednarek.

  • Zdzisław Krzyszkowiak na zawodach w Wałczu ustanowił rekord świata w biegu na 3 km z przeszkodami: 8:30,4 min.

  • Pomnik Tadeusza Kościuszki na Wawelu. 1970 r. Fot. PAP/J. Morek

    Na wzgórze wawelskie powrócił pomnik Tadeusza Kościuszki, zniszczony w czasie II wojny światowej przez Niemców; po wojnie pomnik został zrekonstruowany w Dreźnie i przewieziony do Krakowa.

  • Premiera filmu „Baza ludzi umarłych” w reżyserii Czesława Petelskiego.

  • Jacek Kaspszyk. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Białej Podlaskiej urodził się Jacek Kaspszyk, dyrygent; w 1998 r. objął stanowisko dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie, w latach 2002–2005 był również jego dyrektorem naczelnym; od 2013 r. dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.

  • Jerzy Pilch. Fot. PAP/M. Obara

    W Wiśle urodził się Jerzy Pilch, prozaik, publicysta, wieloletni felietonista „Tygodnika Powszechnego”, dramaturg; autor powieści „Spis cudzołożnic”, „Marsz Polonia”, „Miasto utrapienia”, „Pod Mocnym Aniołem”, zbiorów opowiadań „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej” i „Moje pierwsze samobójstwo”, „Monologu z lisiej jamy”, „Dziennika”, a także dramatu „Narty Ojca Świętego”.

  • W Jaworznie urodził się Bogdan Tosza, reżyser teatralny; dyrektor Teatru Śląskiego w Katowicach (1992–2003), i Teatru Polskiego we Wrocławiu (2004–2006).

  • Dekret Prezydium Rady Najwyższej ZSRS o amnestii dla uwięzionych w Związku Sowieckim obywateli polskich.

  • Pomnik-mauzoleum na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Fot. PAP/P. Piątkowski

    Do getta warszawskiego dotarł Dawid Nowodworski – pierwszy uciekinier z niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

  • Niemcy rozpoczęli akcję likwidacji getta w Krzemieńcu, w czasie której zamordowali około 6,5 tys. Żydów.

  • Most łączący tzw. duże i małe getto warszawskie. Fot. Bundesarchiv. Źródło: Wikimedia Commons

    Likwidacja przez Niemców „małego getta” w Warszawie – na południe od ul. Chłodnej.

  • W Baranowiczach urodził się Andrzej Różycki, fotograf, filmowiec, znawca i kolekcjoner polskiej sztuki ludowej.

  • Getto we Lwowie. 1942 r. Źródło: Wikimedia Commons

    Początek akcji likwidacyjnej w getcie lwowskim; do 23 sierpnia do obozu zagłady w Bełżcu Niemcy wywieźli 50 tys. Żydów.

  • W Brzozowie koło Krosna podczas likwidacji miejscowego getta Niemcy zamordowali około 1400 Żydów.

  • Jerzy Janicki. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Czortkowie urodził się Jerzy Janicki, pisarz, dramaturg, scenarzysta, dziennikarz; współautor powieści radiowych „Matysiakowie” i „W Jezioranach”; autor scenariuszy filmowych do seriali „Polskie drogi”, „Ballada o Januszku” i „Dom”.

  • Bohdan Tomaszewski podczas meczu Pucharu Davisa Polska-Wielka Brytaniana kortach klubu sportowego Legia. Warszawa, 1947 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    W Warszawie urodził Bohdan Tomaszewski, dziennikarz sportowy, uczestnik Powstania Warszawskiego; autor książek „Dziesięć moich olimpiad”, „Łączymy się ze stadionem”, „Pożegnalna defilada”, „Przeżyjmy to jeszcze raz”, „Romantyczne mecze”, „Do ostatniego tchu”, „Wimbledon”.

  • Witold Małcużyński. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Witold Małcużyński, pianista; w 1937 r. został laureatem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina – III nagroda.

  • Edmund Osmańczyk. Fot. NAC

    W Jagielnie na Dolnym Śląski urodził się Edmund Osmańczyk, dziennikarz, publicysta, politolog; w latach 30. redaktor pisma „Młody Polak w Niemczech”; do 1939 r. kierował Centralą Prasową Związku Polaków w Niemczech; w czasie wojny pracował w konspiracyjnym radiu; podczas Powstania Warszawskiego nadawał codzienne audycje „Dzień walki”; relacjonował konferencję w Poczdamie i proces norymberski; poseł na Sejm PRL; senator I kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego.

  • Tadeusz Dołęga-Mostowicz. Źródło: Wikimedia Commons

    W Okuniewie na Witebszczyźnie urodził się Tadeusz Dołęga-Mostowicz, pisarz, scenarzysta; autor m.in. powieści „Kariera Nikodema Dyzmy” i „Znachor”.

  • Park Ujazdowski. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie otwarto Park Ujazdowski.

  • Stefan Wiechecki. Fot. PAP/CAF/E. Uchymiak

     W Warszawie urodził się Stefan Wiechecki „Wiech”, satyryk, felietonista, scenarzysta, piewca gwary warszawskiej.

  • Sam Warner. Źródło: Wikimedia Commons

    W Krasnosielcu, obecnie w woj. mazowieckim, urodził się Sam Warner, współzałożyciel i dyrektor wytwórni filmowej Warner Bros.

  • Szwedzkie wojska zdewastowały i podpaliły Zamek na Wawelu.

  • Książę Konstanty Ostrogski. Źródło: Wikimedia Commons

    Zmarł książę Konstanty Ostrogski, hetman wielki litewski, wojewoda trocki; w 1514 r. pod Orszą dowodzone przez niego oddziały polsko-litewskie zwyciężyły wojska moskiewskie.

  • Książę Bolesław Krzywousty pokonał Pomorzan w bitwie pod Nakłem.