Kalendarz dat

1887

• 

  14.01

  W Krakowie powstał Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, będący konspiracyjną organizacją działająca w środowisku akademickim.

• 14.01

  W Jaśle urodził się Hugo Steinhaus, matematyk, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.

• 19.01

  W Krakowie urodził się Karol Stryjeński, architekt, grafik; współorganizator i pierwszy dyrektor działającego od 1930 r. Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie.

• 28.01

  W Paryżu rozpoczęła się budowa Wieży Eiffla, która zakończyła się w marcu 1889 r., tuż przed otwarciem Wystawy Światowej; miała być rozebrana po 20 latach, z czasem stała się symbolem Francji i jej stolicy.

• 

  28.01

  W Łodzi urodził się Artur Rubinstein, pianista, zaliczany do najwybitniejszych muzyków XX wieku; ceniony szczególnie za interpretacje muzyki Fryderyka Chopina.

• 31.01

  Zmarł Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski, amerykański generał pochodzenia polskiego, uczestnik antypruskiego powstania w Wielkopolsce (1846) i amerykańskiej wojny secesyjnej, w tym bitwy pod Gettysburgiem.

• 

  31.01

  W guberni irkuckiej urodził się Piotr Wilniewczyc, inżynier, konstruktor broni strzeleckiej, współtwórca m.in. pistoletu Vis i pistoletu maszynowego Mors; po II wojnie światowej zaprojektował pistolety Wir i RAK.

• 22.02

  W Rostowie na Donem urodził się Ksawery Tartakower, prawnik, szachista, arcymistrz, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, zdobywca 5 medali, w tym złotego w roku 1930; od 1939 roku przebywał na emigracji.

• 26.02

  W Kamionce Strumiłowej urodził się Stefan Grabiński, pisarz, przedstawiciel nurtu literatury fantastycznej z pogranicza horroru, autor m.in. „Demona ruchu”, „Szalonego pątnika” oraz powieści „Salamandra” i „Cień Bafometa”.

• 

  14.03

  W Krakowie urodził się Leon Schiller, reżyser, krytyk i teoretyk teatru, wybitny interpretator twórczości klasyków literatury romantycznej.

• 

  19.03

  W Genewie zmarł Józef Ignacy Kraszewski, pisarz, publicysta, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny; autor ponad 600 książek, w tym 232 powieści, wśród nich wielu historycznych, takich jak „Stara baśń” czy „Za Sasów”.

• 

  22.03

  Władze carskie aresztowały w Wilnie Józefa Piłsudskiego, a następnie przewiozły go do twierdzy pietropawłowskiej w Petersburgu. Piłsudski w Wilnie związał się z konspiracyjną grupą, która współdziałała z frakcją terrorystyczną „Narodnej Woli”. Nie mając świadomości, iż planuje ona zamach na cara Aleksandra III, został zamieszany w jego przygotowanie.

• 3.04

  W Hołowli na Wołyniu urodził się Stefan Frankowski, komandor, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Morskiej Obrony Wybrzeża.

• 9.04

  W Warszawie urodził się Konrad Tom, właściwie Konrad Runowiecki, aktor, piosenkarz, autor tekstów kabaretowych i piosenek, scenarzysta filmów „Antek policmajster”, „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Manewry miłosne”, „Ada to nie wypada”.

• 

  20.04

  Józef Piłsudski został skazany przez władze carskie na pięć lat zesłania do wschodniej Syberii za współdziałanie z grupą konspiracyjną przygotowującą zamach na cara Aleksandra III, a jego brat Bronisław na 15 lat katorgi na Syberii.

• 

  4.05

  We Florencji zmarł Juliusz Ordon, oficer, uczestnik Powstania Listopadowego, w czasie którego dowodził obroną reduty na Woli, opisaną przez Adama Mickiewicza w utworze „Reduta Ordona”.

• 

  10.05

  W Stambule zmarł gen. Marian Langiewicz, dyktator Powstania Styczniowego.

• 18.05

  W leśniczówce w Piersławku niedaleko Mrągowa urodził się Ernst Wiechert, niemiecki pisarz.

• 28.05

  W Zagłębiu Dąbrowskim urodził się Henryk Strasburger, prawnik, ekonomista, minister przemysłu i handlu (1921–1923), generalny komisarz RP w Gdańsku w latach 1924–1932; od 1932 r. prezes Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. W czasie II wojny światowej minister skarbu w rządzie gen. Władysława Sikorskiego.

• 

  14.07

  W Warszawie wydana została pierwsza książka do nauki języka esperanto „Język międzynarodowy”, jej autorem był Ludwik Zamenhof.

• 

  26.07

  Ludwik Zamenhof wydał w Warszawie pierwszy podręcznik do nauki języka esperanto „Unua libro”.

• 

  10.08

  W Krasnosielcu, obecnie w woj. mazowieckim, urodził się Sam Warner, współzałożyciel i dyrektor wytwórni filmowej Warner Bros.

• 11.08

   W Warszawie urodził się Stefan Stanisław Jackowski, rzeźbiarz, autor m.in. pomnika Jana Kilińskiego w Warszawie.

• 19.08

  Nad Polską miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca, które zainspirowało Bolesława Prusa przy pisaniu „Faraona”.

• 4.09

  W Warszawie urodził się Wacław Piotrowski, malarz, portrecista, pejzażysta i rysownik.

• 

  29.09

  W warszawskim „Kurierze Codziennym” ukazał się pierwszy odcinek powieści „Lalka” Bolesława Prusa.

• 6.10

  W La Chaux-de-Fonds w Szwajcarii urodził się Le Corbusier, właściwie Charles Edouard Jeanneret, architekt i teoretyk architektury, urbanista, malarz, rzeźbiarz.

• 

  6.10

  W Poznaniu zmarła Bibianna Moraczewska, pisarka, działaczka niepodległościowa, kulturalna i społeczna, zaangażowana w działalność Entuzjastek, pierwszego polskiego środowiska feministycznego.

• 

  28.10

  W Rzochowie koło Mielca urodził się Karol Popiel, współtwórca Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich; przywódca Narodowej Partii Robotniczej, poseł na Sejm (1922–1927); działacz Centrolewu, więzień brzeski; przywódca Stronnictwa Pracy (1937). W czasie II wojny światowej minister w rządzie RP na uchodźstwie. Po wojnie poseł do KRN (1945–1946). W 1947 r. wyemigrował do USA.

• 8.11

  Emil Berliner opatentował w Stanach Zjednoczonych gramofon.

• 10.11

  W Głogowie urodził się Arnold Zweig, niemiecki pisarz.

• 

  17.11

  W Londynie urodził się Bernard L. Montgomery, brytyjski dowódca wojskowy, marszałek, dowódca operacji „Overlord”.

• 24.11

  W Berlinie urodził się Erich von Manstein, feldmarszałek niemiecki, w kampanii polskiej 1939 r. szef sztabu Grupy Armii „Południe”; walczył we Francji i Związku Sowieckim; w 1949 r. skazany za zbrodnie wojenne Wehrmachtu, w 1953 r. zwolniony.

• 28.11

  W Monachium urodził się Ernst Roehm, jeden z przywódców ruchu nazistowskiego; w latach 1930-1934 szef SA (Oddziałów Szturmowych NSDAP); zamordowany w 1934 r. w czasie "nocy długich noży".

• 23.12

  W Stetkowcach na Wołyniu zmarł Leonard Sowiński, poeta, historyk literatury, autor „Rysu dziejów literatury polskiej”.

• 

  31.12

  W Przeworsku urodził się Jan Chmurowicz, generał WP, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził obroną Przemyśla.