Kalendarz historyczny
18 marca
-
Józef Cyrankiewicz po raz drugi objął stanowisko premiera rządu – sprawował je do 1970 roku.
-
W Mentona we Francji zmarła Izabella z Czartoryskich Działyńska, kolekcjonerka dzieł sztuki, twórczyni muzeum na zamku w Gołuchowie i - finansującej jego funkcjonowanie - ordynacji gołuchowskiej.
-
W Warszawie zmarł Emil Karewicz, aktor teatralny i filmowy, Brunner ze „Stawki większej niż życie”, Jagiełło z „Krzyżaków”, porucznik „Mądry” z „Kanału”, występował na scenach kilku teatrów: m.in. Wybrzeże, im. Stefana Jaracza w Łodzi. W 1939 r. walczył w obronie Wilna przed wojskami sowieckimi, a w latach 1944–1945 r. żołnierz 2 Armii Wojska Polskiego.
-
W Mielcu zmarł Eugeniusz Szyfner, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Od marca 1942 r., gdy Niemcy w ramach Akcji Reinhardt zlikwidowali gminę żydowską w Mielcu, do sierpnia 1944 r. przechował w ukryciu dziewięciu Żydów, w tym pięcioosobową rodzinę Hellerów.
-
Metropolita przemyski abp Józef Michalik wybrany został na przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.
-
W Warszawie zmarł Sławomir Lindner, aktor, reżyser, znany z roli ojca Alfonsa van Wordena w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, żołnierz wojny obronnej 1939 r., obrońca Helu.
-
W Cuernavaca w Meksyku zmarła Tamara Łempicka, malarka polskiego pochodzenia, czołowa przedstawicielka stylu art deco.
-
W Jeleniej Górze urodził się Piotr Łuszcz, „Magik”, raper, członek grupy „Kaliber 44”, współzałożyciel „Paktofoniki”; producent muzyczny.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Wakacje z duchami” w reż. Stanisława Jędryki.
-
Jacek Kuroń i Karol Modzelewski rozdali na Uniwersytecie Warszawskim kilkanaście egzemplarzy „Listu otwartego do członków PZPR”, w którym krytykowali władze komunistyczne w Polsce, zarzucając im stworzenie systemu partyjnej biurokracji, niezgodnego z zasadami marksizmu. W konsekwencji zostali aresztowani i oskarżeni o „sporządzanie i rozpowszechnianie opracowań szkodliwych dla interesów państwa”; w lipcu Sąd Wojewódzki dla m. st. Warszawy skazał Kuronia na trzy lata więzienia, a Modzelewskiego – na 3,5 roku.
-
Powstało Towarzystwo Przyjaciół Warszawy.
-
W Sianowie koło Koszalina urodził się Edward Żentara, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z filmów „Siekierezada”, „Karate po polsku” i roli o. Maksymiliana Kolbe w filmie Krzysztofa Zanussiego „Życie za życie”.
-
Oddziały 1. Armii Wojska Polskiego po 10 dniach walk zdobyły Kołobrzeg.
-
W Sabniach na Podlasiu zmarła Helena Mniszkówna, pisarka, autorka powieści „Trędowata”, „Ordynat Michorowski”.
-
W Warszawie w czasie strzelaniny z gestapo śmiertelnie ranna została Hanka Sawicka, właściwie Hanna Szapiro, działaczka komunistyczna, członek PPR, redaktorka pisma „Walka Młodych”; Sawicka zmarła następnego dnia w więzieniu na Pawiaku.
-
W konspiracyjnym „Biuletynie Informacyjnym” ukazał się komunikat Kierownictwa Walki Cywilnej grożący najostrzejszymi konsekwencjami osobom, które szantażują Żydów, przebywających poza gettami, oraz „żerują na rodzinach więźniów politycznych i wyłudzają świadczenia za rzekome starania uwolnienia aresztowanego”.
-
Na spotkaniu z gen. Władysławem Andersem Stalin zgodził się na ewakuację ze Związku Sowieckiego do Iranu tych żołnierzy polskich, dla których w ZSRS nie wystarczało żywności.
-
Premiera filmu „Legion ulicy” w reżyserii Aleksandra Forda.
-
W Radomiu otwarto Muzeum im. Jacka Malczewskiego.
-
W Rydze podpisano traktat pokojowy pomiędzy Polską a Rosją sowiecką, który kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie.
-
W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Korzon, przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej.
-
W Bochni urodził się Władysław Gargul, fotograf, wynalazca, przedsiębiorca, jeden z pierwszych fotografów Tatr, pionier produkcji pocztówek fotograficznych.
-
Mieszkańcy Paryża i oddziały Gwardii Narodowej wystąpili przeciwko oddziałom rządowym – proklamowano powstanie Komuny Paryskiej; naczelnym wodzem wojsk Komuny Paryskiej mianowany został gen. Jarosław Dąbrowski.
-
Powstanie Styczniowe: pod Grochowiskami doszło do zwycięskiej dla Polaków bitwy z wojskami rosyjskimi; obie strony poniosły w walce duże straty; po zakończeniu bitwy gen. Marian Langiewicz podzielił swój korpus i na czele niewielkiego oddziału udał się do Galicji, gdzie spodziewał się uzyskać pomoc dla powstańców.
-
W Winnicy Antoni Protazy Potocki założył akcyjną Kompanię Handlową Polską, której zadaniem miało być kontrolowanie wymiany handlowej Rzeczypospolitej przez porty Morza Czarnego.
-
W Liptowskim Mikulaszu powieszony został Juraj Janošik, tatrzański zbójnik, harnaś; bohater ludowych podań i pieśni.
-
Po pożarze na Wawelu Zygmunt III Waza podjął decyzję o przeniesieniu rezydencji królewskiej do Warszawy; decyzja ta realizowana była etapami, w Zamku Królewskim w Warszawie król zamieszkał na stałe dopiero w 1611 r.
-
W Radomiu podpisano akt unii wileńsko-radomskiej, która ustanowiła trwałą władzę zwierzchnią króla Władysław Jagiełły nad Wielkim Księstwem Litewskim zarządzanym przez księcia Witolda.
-
Pod Chmielnikiem Tatarzy pokonali oddziały polskie, dowodzone przez wojewodę krakowskiego Włodzimierza.