Kalendarz dat

1932

• 4.01

  W Aragonii urodził się Carlos Saura – reżyser filmowy, przedstawiciel Nowej Fali w kinie hiszpańskim; twórca filmów „Polowanie”, „Nakarmić kruki”, „Tango”.

• 

  5.01

  W Alessandri urodził się Umberto Eco, włoski pisarz, eseista, lingwista i filozof; w 1980 r. wydał swą pierwszą powieść „Imię róży”, która stała się światowym bestsellerem.

• 

  13.01

  Przed Sądem Okręgowym w Warszawie zakończył się tzw. proces brzeski. Na kary więzienia skazani w nim zostali przywódcy antysanacyjnej opozycji, wśród nich trzykrotny premier Wincenty Witos, Władysław Kiernik, Norbert Barlicki i Herman Lieberman.

• 

  16.01

  Urodził się Henryk Wojnarowski, dyrygent, kierownik Chóru Filharmonii Narodowej w Warszawie, profesor warszawskiej Akademii Muzycznej.

• 

  19.01

  W Warszawie urodziła się Rena Rolska, piosenkarka, aktorka.

• 

  25.01

  W Komorowicach Bielskich urodził się Mieczysław Wilczek, przedsiębiorca, działacz gospodarczy, polityk, w latach 1988–89 minister przemysłu w rządzie Mieczysława Rakowskiego, autor „ustawy o działalności gospodarczej” z 23 grudnia 1988 r.

• 

  1.02

  W Łasku urodził się Marian Marek Drozdowski, historyk, varsavianista.

• 

  8.02

  Opatentowano pistolet Vis.

• 

  9.02

  W Stanisławowie urodził się Stanisław Waltoś, prawnik, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• 

  16.02

  W Łomży urodził się Ryszard Bender, działacz polityczny, historyk, prof. KUL, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (1994).

• 

  20.02

  Na okręcie podwodnym „Żbik”, wybudowanym we Francji, podniesiona została polska bandera.

• 

  22.02

  W Sosnowcu urodziła się Anna Kowalska, pisarka, dziennikarka, działaczka Komitetu Obrony Robotników, autorka m.in. powieści „Pestka” i tomików poetyckich „Credo najmniejsze”, „Psalm z doliny”.

• 

  29.02

  W Warszawie urodził się Janusz Stanny, plakacista, grafik, ilustrator.

• 1.03

  W Nowym Targu urodził się Józef Fryźlewicz, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. dzięki rolom w filmach: „Dyrygent”, „Polonia Restituta”, „Tumor Witkacego”.

• 

  4.03

  W Pińsku urodził się Ryszard Kapuściński, reporter, dziennikarz, publicysta, podróżnik, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej; autor m.in. „Wojny futbolowej”, „Cesarza” oraz „Podróży z Herodotem”.

• 6.03

  W Warszawie rozpoczął się II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 

  6.03

  W Warszawie urodził się Bronisław Geremek, historyk mediewista; w latach 1950–68 członek PZPR – wystąpił z partii po inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację; działacz opozycji demokratycznej; w 1980 r. ekspert MKZ NSZZ „S” oraz Krajowej Komisji Porozumiewawczej i Komisji Krajowej NSZZ „S”; internowany w stanie wojennym; od 1983 r. doradca TKK NSZZ „S” i Lecha Wałęsy; w 1988 r. współorganizator Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; w czerwcu 1989 r. wybrany do Sejmu, objął funkcję przewodniczącego Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego; przewodniczący Klubu Parlamentarnego Unii Demokratycznej (1991–94), następnie do 1997 r. Unii Wolności; minister spraw zagranicznych w latach 1997–2000; deputowany do Parlamentu Europejskiego (2004–2008).

• 

  6.03

  W Wilnie zmarł Władysław Bandurski – duchowny katolicki, biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej, działacz niepodległościowy, honorowy kapelan I Brygady Legionów Polskich, kapelan sił zbrojnych Litwy Środkowej, kapelan Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny.

• 

  11.03

  Sejm uchwalił ustawę o szkolnictwie – tzw. reformę jędrzejewiczowską, która wprowadzała m.in. powszechny obowiązek szkolny na szczeblu szkoły powszechnej, odpowiednik obecnej szkoły podstawowej.

• 13.03

  W Dąbrówce Małej urodził się Edward Szymkowiak, bramkarz Ruchu Chorzów, Gwardii Warszawa i Polonii Bytom, trzykrotny mistrz Polski, 53 razy wystąpił w reprezentacji narodowej.

• 

  15.03

  W Krakowie urodził się Jerzy Hoffman, reżyser filmowy, twórca m.in. ekranizacji „Trylogii” Henryka Sienkiewicza oraz filmów „Prawo i pięść”, „Znachor”, „Trędowata”.

• 

  15.03

  W Pniewach urodził się Jerzy Sobociński, wielkopolski rzeźbiarz, autor licznych pomników, m.in. Pomnika Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.

• 18.03

  Premiera filmu „Legion ulicy” w reżyserii Aleksandra Forda.

• 

  20.03

  W Mniowie koło Kielc urodził się Ryszard Kotys, aktor, znany m.in. z roli Mariana Paździocha w serialu „Świat według Kiepskich”, wystąpił również w filmach „Vabank”, „Kingsajz”, „Wodzirej”.

• 

  21.03

  W Krakowie urodził się Andrzej Bursa, poeta, prozaik, dziennikarz, autor m.in. poematu „Luiza” i powieści „Zabicie ciotki”.

• 23.03

  Aleksander Juninskij z ZSRS został laureatem II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

• 

  25.03

  W Dwikozach koło Sandomierza urodził się Wiesław Myśliwski, prozaik, dramatopisarz; autor m.in. książek „Pałac”, „Kamień na kamieniu”, „Widnokrąg”, „Traktat o łuskaniu fasoli”, „Ostatnie rozdanie”; dwukrotny laureat Nagrody Nike.

• 

  2.04

  W Warszawie urodziła się Joanna Chmielewska, pisarka, scenarzystka, autorka popularnych powieści sensacyjnych, kryminalnych - m.in. "Lesio", "Wszystko czerwone", "Nawiedzony dom" - a także utworów dla dzieci i młodzieży.

• 

  4.04

  W Warszawie urodził się Jerzy Gruza, reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta, twórca m.in. seriali „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”; dyrektor Teatru Muzycznego w Gdyni w latach 1983–1991.

• 

  8.04

  W Raciborowicach koło Hrubieszowa urodził się Kazimierz Szołoch, jeden z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej w grudniu 1970 r., uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, członek Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, współpracownik Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i Konfederacji Polski Niepodległej. Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., działacz NSZZ „Solidarność”.

• 14.04

  W Warszawie urodził się Marek Lusztig, kompozytor, jeden z założycieli Studenckiego Teatru Satyryków (STS).

• 

  28.04

  W Poznaniu urodziła się Wanda Warska, piosenkarka, wokalistka jazzowa.

• 8.05

  W Warszawie urodził się Stanisław Niwiński, aktor. 

• 

  20.05

  W Warszawie urodził się Andrzej Drawicz, pisarz, krytyk literacki, tłumacz, znawca literatury rosyjskiej i problematyki wschodniej; prezes Komitetu ds. Radia i Telewizji w latach 1989–1991.

• 

  29.05

  W Warszawie przy ulicy Wawelskiej otwarto Instytut Radowy, który powstał z inicjatywy Marii Skłodowskiej-Curie; polska noblistka instytut otworzyła wspólnie z prezydentem RP Ignacym Mościckim. 

• 31.05

  W Sosnowcu urodził się Bogusław Madey, dyrygent, kompozytor, pianista, pedagog.

• 1.06

  Rozporządzenie ministra rolnictwa o utworzeniu Parku Narodowego w Pieninach.

• 

  3.06

  Na lotnisku Okęcie dokonano oblotu samolotu RWD-6.

• 

  14.06

  Do gdańskiego portu wpłynął niszczyciel ORP „Wicher” rozpoczynając tzw. kryzys gdański; działania podjęte przez władze polskie były reakcją na wzrost nastrojów nacjonalistycznych wśród niemieckich mieszkańców Wolnego Miasta Gdańska, które przekładały się na działania gdańskiego senatu, zmierzające do ograniczenia uprawnień przysługujących w tym mieście Polsce.

• 

  19.06

  W Antwerpii Janusz Kusociński pobił rekord świata w biegu na 3000 m; jego wynik wynosił 8 minut 18,8 sekundy.

• 

  1.07

  W Chodzieży urodził się Adam Harasiewicz, pianista, zwycięzca Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 1955 r.

• 

  6.07

  W Warszawie zmarł Józef Weyssenhoff, pisarz, poeta, krytyk literacki, autor powieści „Soból i Panna”, „Sprawa Dołęgi”, „Puszcza”.

• 

  11.07

  Rozporządzenie prezydenta RP Ignacego Mościckiego wprowadzające nowy kodeks karny – tzw. kodeks Makarewicza.

• 

  17.07

  We Lwowie urodził się Wojciech Kilar, kompozytor, pianista, autor muzyki symfonicznej i filmowej m.in. w filmach „Hubal”, „Pan Tadeusz”, „Dracula”.

• 

  25.07

  W Moskwie podpisano polsko-sowiecki pakt o nieagresji.

• 

  31.07

  Na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles Janusz Kusociński zdobył złoty medal w biegu na 10 000 m.

• 

  31.07

  W Gdyni po raz pierwszy obchodzono Święto Morza.

• 

  4.08

  Utworzony został Park Narodowy w Białowieży.

• 17.08

  Otwarto Port lotniczy Wilno-Porubanek.

• 

  28.08

  W Berlinie Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura na samolocie RWD-6 zwyciężyli w największej międzywojennej imprezie lotnictwa sportowego – Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych (Challenge International des Avions de Tourisme).

• 

  3.09

  W Warszawie urodził się Jerzy Łojek, historyk, pisarz, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL; autor książek „Dzieje pięknej Bitynki. Historia życia Zofii Potockiej 1760–1822”, „Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja”, a także „Agresja 17 września 1939. Studium aspektów politycznych” (1979) i „Dzieje sprawy Katynia” (1980) – opublikowanych przez podziemne wydawnictwa.

• 

  3.09

  W Wilnie urodził się Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże w Gdańsku w latach 1988–1993.

• 

  11.09

  W katastrofie lotniczej pod Cierlickiem Górnym na Zaolziu zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura; kilkanaście dni wcześniej zwyciężyli w największej międzywojennej imprezie lotnictwa sportowego – Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932 w Berlinie.

• 

  11.09

  W Wilnie urodził się Jerzy Afanasjew, poeta, reżyser, współzałożyciel teatru studenckiego Bim-Bom w Gdańsku.

• 

  21.09

  Podpisano umowę z Fiatem na produkcję w Polsce samochodów osobowych i ciężarówek.

• 

  27.09

  W Krakowie urodził się Lucjan Marian Kaszycki, kompozytor, aranżer, pedagog, publicysta.

• 

  29.09

  W Warszawie urodził się Michał Pawlicki, aktor, reżyser teatralny, pedagog; znany m.in. z filmów „Zaklęte rewiry”, „Nad Niemnem”, a także „Vabank 2, czyli riposta”.

• 

  6.10

  W Kałuszu urodziła się Danuta Balicka, aktorka.

• 

  21.10

  Utworzono Białowieski Park Narodowy. Leśnictwo „Rezerwat” zostało przekształcone w Park Narodowy w Białowieży.

• 

  25.10

  W Warszawie urodził się Jerzy Pawłowski, szablista, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; w 1976 r. skazany za szpiegostwo „na rzecz jednego z państw NATO” na 25 lat więzienia i przepadek mienia.

• 

  1.11

  W Paryżu zmarł Tadeusz Makowski, malarz, grafik.

• 

  2.11

  Funkcję ministra spraw zagranicznych po Auguście Zaleskim objął Józef Beck.

• 

  2.11

  W Międzyrzecu Podlaskim urodziła się Sława Przybylska, piosenkarka; wykonawczyni piosenek „Pamiętasz była jesień”, „Gdzie są kwiaty z tamtym lat” i „Miasteczko Bełz”.

• 

  3.11

  W Rudzie Śląskiej urodził się Ernest Pohl, piłkarz, zawodnik m.in. Górnika Zabrze i Legii Warszawa; najskuteczniejszy strzelec w historii ekstraklasy z dorobkiem 186 goli; w latach 1955–1964 wystąpił w 46 meczach reprezentacji Polski, w których zdobył 39 goli.

• 

  9.11

  Prymas Polski kardynał August Hlond został odznaczony Orderem Orła Białego.

• 

  11.11

  W Warszawie na pl. Unii Lubelskiej odsłonięto Pomnik Lotnika.

• 

  24.11

  We Lwowie urodził się Andrzej Kurylewicz, kompozytor, pianista, trębacz, puzonista, dyrygent.

• 29.11

  W Paryżu urodził się Jacques Chirac, prezydent Francji w latach 1995–2007.

• 

  11.12

  Urodził się Dariusz Fikus, dziennikarz; początkowo związany ze „Sztandarem Młodych” i „Expressem Wieczornym”, później przez 25 lat współtworzył tygodnik „Polityka”.

• 

  21.12

  W Warszawie zmarł Karol Stryjeński, rzeźbiarz, architekt, plastyk, dyrektor Instytutu Propagandy Sztuki, mąż malarki Zofii Stryjeńskiej.

• 

  31.12

  Polscy matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr „Enigmy” – niemieckiej maszyny kodującej.