Kalendarz historyczny
23 stycznia
-
Sejm Śląski podjął uchwałę o powołaniu Muzeum Śląskiego w Katowicach.
-
Wojska czechosłowackie, zrywając wcześniejsze porozumienie, zajęły polską część Śląska Cieszyńskiego, przyznanego Polsce w wyniku porozumienia z listopada 1918 r.; zapoczątkowało to walki polsko-czechosłowackie.
-
Z udziałem prezydentów Polski i Litwy - Andrzeja Dudy i Gitanasa Nausedy – oraz przedstawicieli innych narodów walczących z Rosją w latach 1863-1864 na Cytadeli w Warszawie odbyły się uroczystości z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
-
W Skolimowie zmarła aktorka Barbara Krafftówna – Felicja w „Jak być kochaną” Wojciecha Hasa, Honorata z „Czterech pancernych” i Leokadia z „Banku nie z tej ziemi”; pierwsza na scenie Iwona Księżniczka Burgunda, gwiazda Kabaretu Starszych Panów.
-
W Warszawie zmarł Jacek Trznadel, krytyk literacki, pisarz, poeta, tłumacz, historyk literatury, działacz opozycji i autor „Hańby domowej” – zbioru wywiadów z pisarzami na temat ich stosunku do stalinizmu.
-
Zmarł Ryszard Peryt, reżyser teatralny, dyrektor Polskiej Opery Królewskiej; jako jedyny na świecie zrealizował wszystkie opery Mozarta oraz wszystkie dzieła sceniczne Claudio Monteverdiego. W 2009 r. założył Instytut Opery oparty na współpracy trzech uczelni artystycznych Warszawy: Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, Akademii Sztuk Pięknych, Akademii Teatralnej.
-
Piłkarz kluby Genoa CFC Krzysztof Piątek podpisał kontrakt z A.C. Milan. W wyniku tego transferu, opiewającego na 35 mln euro, został najdroższym polskim piłkarzem w historii.
-
W Warszawie zmarł prymas senior kard. Józef Glemp; osobisty sekretarz prymasa Stefana Wyszyńskiego, biskup warmiński od 1979 r.; po śmierci Prymasa Tysiąclecia w 1981 r. wyniesiony przez Jana Pawła II do godności arcybiskupa – metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz prymasa Polski (1981–2009); od 1983 r. kardynał; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski (1981–2004); stał na czele Kościoła katolickiego w Polsce w czasie stanu wojennego, przemian ustrojowych w 1989 r. oraz integracji z Unią Europejską.
-
W katastrofie wojskowego samolotu CASA w Mirosławcu zginęło 16 wysokiej rangi oficerów Sił Powietrznych oraz czterech członków załogi.
-
W Warszawie zmarł Ryszard Kapuściński, reporter, dziennikarz, publicysta, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej, autor m.in. „Wojny futbolowej”, „Cesarza” oraz „Podróży z Herodotem”.
-
Premiera filmu „Nad rzeką, której nie ma” w reżyserii Andrzeja Barańskiego.
-
Powołane zostało przedsiębiorstwo „Totalizator Sportowy”.
-
Telewizja Polska rozpoczęła regularne nadawanie audycji – 30 minutowy program emitowano w każdy piątek o godz. 17.
-
Opublikowano „Projekt Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, który poddano „ogólnonarodowej dyskusji”. Tekst ogłoszonego projektu zatwierdził wcześniej Stalin, wprowadzając do niego osobiście ok. 50 poprawek.
-
W Warszawie urodził się Michał Kleiber, specjalista w zakresie zastosowań nowoczesnych technik komputerowych w badaniach naukowych, technice i medycynie; minister nauki i informatyzacji oraz przewodniczący Komitetu Badań Naukowych (2001–2005); w latach 2007–2015 prezes Polskiej Akademii Nauk.
-
W Berlinie powieszony został Helmut James von Moltke, jeden z przywódców tzw. Kręgu z Krzyżowej, niemieckiej antyhitlerowskiej grupy oporu, skazany na śmierć przez władze nazistowskie.
-
Premiera filmu „Dodek na froncie” w reżyserii Michała Waszyńskiego.
-
W Warszawie urodził się Henryk Samsonowicz, wybitny historyk, mediewista, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, autor ponad 20 książek, m.in. „Złota jesień polskiego średniowiecza”, „Historia Polski do roku 1795”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu, minister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.
-
W Landwarowie koło Wilna urodziła się Teresa Żylis-Gara, śpiewaczka.
-
W Filharmonii Warszawskiej rozpoczął się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina; jego inicjatorem był pianista i pedagog Jerzy Żurawlew; w konkursie zwyciężył rosyjski pianista Lew Oborin.
-
W Krakowie zmarł Władysław Żeleński, kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog; założyciel i pierwszy dyrektor Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie.
-
W Warszawie urodził się Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, autor „Zaczarowanej dorożki”, „Listów z fiołkiem”, „Teatrzyku Zielona Gęś”, „Kronik olsztyńskich”, poematu „Niobe”.
-
W Elblągu zmarł Ferdinand Schichau, niemiecki przedsiębiorca, konstruktor maszyn parowych i okrętów; założyciel stoczni w Elblągu.
-
W Santiago zmarł Ignacy Domeyko, geolog, mineralog i inżynier górnictwa. Filomata, przyjaciel Adama Mickiewicza, uczestnik Powstania Listopadowego; po jego upadku udał się na emigrację, od 1838 r. przebywał na stałe w Chile.
-
W Błaszkowej pod Jasłem urodził się Karol Irzykowski, krytyk literacki, pisarz, poeta, filmoznawca, szachista; napisał m.in. studia literackie „Czyn i słowo”, nowele „Spod ciemnej gwiazdy”, „Dziesiąta muza”.
-
W Chodorowie, położonym na południe od Lwowa, urodził się Oswald Balzer, prawnik, historyk prawa, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego.
-
Traktat pomiędzy cesarzową Katarzyną II a królem Fryderykiem Wilhelmem II dotyczący drugiego rozbioru Polski; Rosja zagarnęła 250 tys. km kw. z 3 mln mieszkańców, a Prusy 57 tys. km kw. zamieszkiwanych przez milion ludzi.
-
Wojska krzyżackie splądrowały i spaliły Frombork, co skłoniło Mikołaja Kopernika do przeniesienia się do Olsztyna.