Kalendarz historyczny
26 czerwca
-
Na Kremlu aresztowany został Ławrientij Beria, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Stalina, komisarz ludowy spraw wewnętrznych ZSRS (1939–1945); po 1945 r. członek Biura Politycznego, kontrolujący Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego (MGB) i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (MWD); od marca 1953 r. minister spraw wewnętrznych; jako szef NKWD odpowiedzialny za miliony ofiar „czystek”, terroru i głodu, zbrodnię katyńską oraz wysiedlenia i represje wobec setek tysięcy obywateli polskich; sądzony przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego, oskarżony m.in. o współpracę z obcymi wywiadami; został zdegradowany, skazany na śmierć i stracony.
-
We Lwowie urodził się Krzysztof Baranowski, żeglarz, dziennikarz, pedagog, twórca Szkoły pod Żaglami; jako pierwszy Polak dwukrotnie opłynął samotnie kulę ziemską.
-
W Warszawie zmarł Kazimierz Wichniarz, aktor, niezapomniany Zagłoba z filmowego „Potopu” Jerzego Hoffmana.
-
Na antenie Programu Pierwszego Telewizji Polskiej wyemitowano premierowe wydanie „Teleexpressu”.
-
W Kielcach otwarto pierwszy w Polsce tor samochodowo-motocyklowy.
-
W Szczecinku urodził się Paweł Małaszyński, aktor, wystąpił w filmach „Katyń”, „Ciacho”, „Skrzydlate świnie”, „Sęp”, a także w serialach „Oficer”, „Magda M.” i „Tajemnica Twierdzy Szyfrów”.
-
Sejm uchwalił kodeks pracy.
-
Wielki pożar w rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach. W jego wyniku śmierć poniosło 37 osób, wśród nich 26 strażaków. Ponad 100 osób zostało ciężko poparzonych.
-
W Warszawie urodził się Paweł Nastula, judoka, mistrz olimpijski z Atlanty (1996); dwukrotny mistrz świata, trzykrotny mistrz Europy.
-
W Rzymie papież Paweł VI wręczył arcybiskupowi metropolicie krakowskiemu Karolowi Wojtyle nominację kardynalską.
-
W Warszawie zakończono obchody Tysiąclecia Chrztu Polski. Pochód wiernych powracających z uroczystości kościelnych rozpędziła milicja.
-
W Gdańsku na Targu Drzewnym odsłonięto przewieziony ze Lwowa pomnik króla Jana III Sobieskiego.
-
W Warszawie urodziła się Maria Pomianowska, multiinstrumentalistka (gra m.in. na sarangi, suce biłgorajskiej), wokalistka, kompozytorka i pedagog; prowadzi studia nad unikatowymi technikami gry na instrumentach muzycznych Azji i Europy; tworzy zespół muzyki indyjskiej Raga Sangit.
-
W Gwatemali zmarł Andrzej Bobkowski, pisarz, autor dziennika „Szkice piórkiem”; nazywany „chuliganem wolności” po tym, jak napisał: „Człowiek wolny, intelektualista, pisarz i poeta naprawdę wolny, który chce być wolny, będzie do końca tego świata miał coś z chuligana”.
-
Zamieszki w Kraśniku Fabrycznym wywołane sprzeciwem władz komunistycznych wobec budowy kościoła.
-
W Łodzi urodził się Paweł Edelman, operator filmowy, nominowany do Oscara w kategorii najlepsze zdjęcia za film „Pianista”.
-
W Kopenhadze piłkarska reprezentacja Polski przegrała z Danią 0:8; była to najwyższa porażka w historii występów polskich piłkarzy; w meczu tym grał m.in. Kazimierz Górski, dla którego był to jedyny występ w barwach narodowych.
-
W San Francisco przedstawiciele 50 rządów podpisali Kartę Narodów Zjednoczonych.
-
Na Morzu Północnym zginął ppłk Stanisław Skarżyński, pilot 305 dywizjonu bombowego „Ziemi Wielkopolskiej”; w 1933 r. ustanowił lotniczy rekord świata przelatując samotnie samolotem RWD-5 nad południowym Atlantykiem.
-
Radio BBC nadało audycję o Zagładzie polskich Żydów, w której wykorzystano materiały konspiracyjnego zespołu badawczego „Oneg Szabat”, który tworzył Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego, tzw. Archiwum Ringelbluma.
-
Przed Trybunałem Stanu rozpoczął się proces ministra skarbu Gabriela Czechowicza, któremu zarzucono m.in. przekazanie z budżetu państwa do dyspozycji premiera Józefa Piłsudskiego 8 mln zł, przeznaczonych następnie na akcję wyborczą BBWR. Było to jedyne w okresie II RP postępowanie przed Trybunałem Stanu.
-
W Druskiennikach urodził się Marian Turski, historyk, dziennikarz; od 1942 r. w łódzkim getcie, w sierpniu 1944 r. deportowany przez Niemców do Auschwitz; wiosną 1945 r. przeżył marsz śmierci z Auschwitz do obozu Buchenwald; wieloletni kierownik działu historycznego tygodnika „Polityka”; działacz organizacji żydowskich, m.in. przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.
-
Król Stefan Batory wypowiedział wojnę Rosji i wyruszył do Świru (obecnie na Białorusi), gdzie nastąpiła koncentracja wojsk polsko-litewskich; wojna o Inflanty i ziemię połocką toczyła się do 1582 roku.
-
Zebrana na zamku w Malborku kapituła generalna wybrała Ulricha von Jungingen na wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego.
-
W Gnieźnie odbyła się koronacja Przemysła II na króla Polski.