Kalendarz dat

1977

• 

  1.01

  W Czechosłowacji ogłoszona została „Karta 77” – deklaracja w obronie praw człowieka skierowana do władz komunistycznych. Pierwszymi rzecznikami Karty byli Jan Patočka, Václav Havel oraz Jiři Hajek.

• 

  2.01

  W Warszawie urodził się Patryk Vega, reżyser, scenarzysta, producent; twórca m.in. filmów „Służby specjalne”, „Pitbull”, „Pitbull. Nowe porządki”, „Pitbull. Niebezpieczne kobiety”, „Botoks” oraz seriali „Pitbull”, „Instynkt”.

• 

  8.01

  Na warszawskim Ursynowie uroczyście przekazano klucze mieszkańcom pierwszego bloku na ul. Puszczyka 5.

• 

  8.01

  W Warszawie zmarł Adam Wysocki, śpiewak, członek przedwojennego Chóru Dana, więzień Pawiaka oraz niemieckich obozów Auschwitz i Sachsenhausen, śpiewak Operetki Warszawskiej.

• 25.01

  W Siedlcach urodziła się Lidia Chojecka, lekkoatletka, wielokrotna medalista halowych mistrzostw Europy, trzykrotna uczestniczka Igrzysk Olimpijskich.

• 

  28.01

  Premiera filmu „Barwy ochronne” w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

• 28.01

  Na antarktycznej wyspie King George w archipelagu Szetlandów rozpoczęto budowę polskiej stacji naukowej.

• 13.02

  W Starogardzie Gdańskim urodził się Paweł Papke, siatkarz, pięciokrotny mistrz Polski, 149-krotny reprezentant kraju; w latach 2015–2016 prezes Polskiego Związku Piłki Siatkowej; poseł VII i VIII kadencji.

• 17.02

  W Myślenicach urodziła się Joanna Mirek, siatkarka, mistrzyni Europy z 2003 i 2005 roku, sześciokrotna mistrzyni Polski.

• 20.02

  We Wrocławiu zmarł Józef Mazur, fizyk, specjalista fizyki niskich temperatur, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, kapitan lotnictwa i dowódca eskadry RAF, współautor systemu intensywnego rozpraszania mgły FIDO.

• 20.02

  W Warszawie urodził się Bartosz Kizierowski, pływak, dwukrotny mistrz Europy, dwukrotny brązowy medalista mistrzostw świata.

• 21.02

  Premiera spektaklu teatru Telewizji „Turoń” wg Stefana Żeromskiego, w reżyserii Jana Kulczyńskiego z Janem Świderskim w roli Jakuba Szeli.

• 

  25.02

  Premiera filmu „Człowiek z marmuru” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

• 26.02

  Na Wyspie Króla Jerzego w zachodniej Antarktyce rozpoczęła działalność polska stacja polarna im. Henryka Arctowskiego. 

• 1.03

  W Wodzisławiu Śląskim urodził się Leszek Blanik, gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski z Pekinu (2008), brązowy medalista igrzysk w Sydney (2000), medalista mistrzostw świata i Europy.

• 12.03

  Pod zarzutem gwałtu w Los Angeles zatrzymany został reżyser Roman Polański.

• 23.03

  W Warszawie zmarł Aleksander Dzwonkowski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmach „Kapelusz pana Anatola”, „Jutro premiera”, „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”, „Duch z Canterville”, oraz roli Dyndalskiego z telewizyjnej adaptacji „Zemsty” Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

• 

  25.03

  Powstał Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) – organizacja antykomunistyczna i niepodległościowa; dokumentem założycielskim był Apel „Do społeczeństwa polskiego”; Apel podpisali: Mieczysław Boruta Spiechowicz, Andrzej Czuma, Karol Głogowski, Kazimierz Janusz, Stefan Kaczorowski, Leszek Moczulski, Marek Niesiołowski, Antoni Pajdak, ks. Bogdan Papiernik, Zbigniew Sekulski, Zbigniew Siemiński, Bogumił Studziński, Piotr Typiak, ks. Ludwik Wiśniewski, Adam Wojciechowski, Andrzej Woźnicki, ks. Jan Zieja i Wojciech Ziembiński (Antoni Pajdak i ks. Jan Zieja wkrótce wycofali swoje podpisy).

• 

  4.04

  W Royan we Francji miało miejsce prawykonanie „Symfonii Pieśni Żałosnych” Henryka Mikołaja Góreckiego, która przyniósła mu międzynarodową sławę; tematem utworu jest tęsknota i cierpienie matki i jej dzieci.

• 

  11.04

  W Londynie zmarł gen. Ludomił Rayski, pilot, inżynier; od 1926 r. szef Departamentu Lotnictwa, a od 1936 do marca 1939 r. dowódca Lotnictwa WP; w sierpniu 1939 r. mianowany II wiceministrem spraw wojskowych.

• 16.04

  W Warszawie zmarł Alfred Lenica, malarz.

• 21.04

  W Legnicy urodził się Tomasz Kot, aktor; za rolę Zbigniewa Religi w filmie „Bogowie” otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Gdyni oraz Polską Nagrodą Filmową Orzeł; wystąpił również w filmach „Skazany na bluesa”, „Fotograf”, „Disco polo”, „Zimna wojna”.

• 26.04

  W Katowicach w Areszcie Śledczym wykonano wyrok śmierci na Zdzisławie Marchwickim, „wampirze z Zagłębia”, który był skazany za zamordowanie 14 kobiet i usiłowanie zabójstwa siedmiu.

• 27.04

  Pierwszy numer „Opinii”, pisma Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

• 

  7.05

  W Krakowie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginął Stanisław Pyjas, student Uniwersytetu Jagiellońskiego i współpracownik Komitetu Obrony Robotników (KOR); jego śmierć wstrząsnęła środowiskiem opozycji, podczas czarnej procesji 15 maja 1977 r. powołano Studencki Komitet Solidarności (SKS), który domagał się m.in. wyjaśnienia okoliczności śmierci S. Pyjasa.

• 

  10.05

  Powstało Biuro Interwencyjne KSS KOR, które przez ponad cztery lata udokumentowało kilkaset przypadków łamania praw człowieka przez władze PRL; biuro prowadzili Zofia i Zbigniew Romaszewscy.

• 

  15.05

  W Krakowie po śmierci Stanisława Pyjasa studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego powołali Studencki Komitet Solidarności – pierwszą niezależną organizację studencką w PRL.

• 15.05

  W Nowej Hucie kard. Karol Wojtyła konsekrował kościół p.w. Matki Boskiej Królowej Polski. 

• 

  24.05

  Początek głodówki działaczy KOR w warszawskim kościele św. Marcina, której intencją było uwolnienie robotników skazanych za udział w protestach w Radomiu i Ursusie oraz członków i współpracowników KOR aresztowanych po śmierci Stanisława Pyjasa.

• 2.06

  W Działdowie urodziła się Katarzyna Stankiewicz, wokalistka, autorka tekstów. 

• 

  4.06

  W warszawskim Międzylesiu otwarto Szpital-Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka.

• 

  6.06

  W Rzymie zmarł Karol Popiel, polityk, publicysta; współtwórca Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich; współzałożyciel i przywódca Narodowej Partii Robotniczej, poseł na Sejm; działacz Centrolewu, więzień brzeski; współzałożyciel i przywódca Stronnictwa Pracy (1937); minister sprawiedliwości w rządzie RP na uchodźstwie; po wojnie poseł do KRN; w 1947 r. wyemigrował do USA. 

• 8.06

  W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Kumaniecki, filolog klasyczny, badacz literatury łacińsko-polskiej, tłumacz.

• 

  13.06

  Premiera filmu „Kochaj albo rzuć” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

• 16.06

  Przewodniczącym prezydium Rady Najwyższej ZSRS został Leonid Breżniew; od października 1964 r. sekretarz generalny KPZS.

• 

  20.06

  Urodzony w Brześciu nad Bugiem Menachem Begin, objął funkcję premiera Izraela. 

• 26.06

  W Kielcach otwarto pierwszy w Polsce tor samochodowo-motocyklowy. 

• 

  17.07

  W Palma de Mallorca zmarł Witold Małcużyński, pianista; w 1937 r. został laureatem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina – III nagroda.

• 

  19.07

  Dekret Rady Państwa PRL o amnestii, która objęła m.in. uczestników robotniczych protestów z czerwca 1976 r.

• 1.08

  Do Warszawy przyłączony został Ursus, który stał się częścią dzielnicy Ochota.

• 5.08

  W Warszawie urodził się Łukasz Garlicki, aktor. 

• 

  13.08

  Zmarł abp Antoni Baraniak, przed II wojną sekretarz prymasa Polski kard. Augusta Hlonda, po wojnie - prymasa Stefana Wyszyńskiego; od 1951 r. biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej; we wrześniu 1953 r. aresztowany przez władze komunistyczne i poddany brutalnemu śledztwu; po wyjściu na wolność w 1957 r. metropolita poznański.

• 17.08

  W Warszawie urodziła się Natasza Urbańska, piosenkarka, tancerka, aktorka, związana z warszawskim Teatrem Buffo; wystąpiła m.in. w filmie „1920 Bitwa Warszawska” w reżyserii Jerzego Hoffmana.

• 22.08

  Szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi rozpoczął kilkudniową wizytę w Polsce. 

• 

  1.09

  W Los Angeles zmarł Henryk Wars, kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50 filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. „Umówiłem się z nią na dziewiątą” i „Miłość ci wszystko wybaczy”.

• 8.09

  W Telewizji Polskiej wyemitowano pierwszy odcinek programu popularnonaukowego „Sonda”.

• 

  13.09

  W Nether Wallop w Anglii zmarł Leopold Stokowski, amerykański dyrygent polskiego pochodzenia.

• 

  16.09

  W Paryżu zmarła Maria Callas, śpiewaczka operowa.

• 

  29.09

  Komitet Obrony Robotników został przekształcony w Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”.

• 4.10

  W Łodzi zmarła Jadwiga Andrzejewska, aktorka, w okresie międzywojenny wystąpiła m.in. w filmach „Dziewczęta z Nowolipek” i „Strachy”.

• 

  9.10

  W Warszawie zmarł Zdzisław Maklakiewicz, aktor, żołnierz Armii Krajowej; znany m.in. z filmów „Rejs”, „Wniebowzięci” i „Jak to się robi”.

• 10.10

  Premiera filmu „Śmierć prezydenta” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

• 

  16.10

  Premiera serialu telewizyjnego „Polskie drogi” w reżyserii Janusza Morgensterna.

• 27.10

  Sejm przyjął ustawę o zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym rolników.

• 5.11

  Zmarł Aleksiej Stachanow, górnik z Donbasu, sowiecki przodownik pracy, który w 1935 r. na swojej szychcie wykonać miał 1400 proc. normy (wynik był efektem manipulacji).

• 

  19.11

  W Warszawie zmarł Władysław Hańcza, aktor, reżyser teatralny, pedagog; niezapomniany odtwórca ról Kargula w komediach Sylwestra Chęcińskiego, Macieja Boryny w „Chłopach” Jana Rybkowskiego i księcia Janusza Radziwiłła w „Potopie” Jerzego Hoffmana.

• 1.12

  W Watykanie papież Paweł VI spotkał się z I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. 

• 

  3.12

  W Wiśle urodził się Adam Małysz, skoczek narciarski, zdobywca czterech medali olimpijskich, czterokrotny indywidualny mistrz świata i czterokrotny zdobywca Pucharu Świata; kierowca rajdowy.

• 

  25.12

  W Vevey w Szwajcarii zmarł Charlie Chaplin, aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

• 25.12

  W Fiszorze koło Niegowa zmarła Stanisława Umińska, siostra Benigna, samarytanka, aktorka, bohaterka jednego z najgłośniejszych skandali dwudziestolecia międzywojennego (w 1924 roku zastrzeliła swego narzeczonego dogorywającego na raka wątroby w jednym z paryskich szpitali).

• 

  26.12

  W Warszawie zmarł Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. „Ada, to nie wypada” czy „Nie kochać w taką noc to grzech”.

• 28.12

  Oddano do użytku Centralną Magistralę Kolejową, łączącą Zawiercie z Grodziskiem Mazowieckim. 

• 29.12

  Do Polski przybył z trzydniową wizytą prezydent USA Jimmy Carter; towarzyszył mu m.in. doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński.