> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1995

  • Powstała Światowa Organizacja Handlu (WTO).

  • Austria, Finlandia i Szwecja stały się członkami Unii Europejskiej.

  • Przeprowadzono denominację złotego; 10 tys. starych złotych zastąpił jeden nowy złoty; zarówno stare jak i nowe złote obowiązywały jeszcze przez dwa lata, do końca 1996 r.

  • Premiera filmu „Spis cudzołożnic” w reżyserii Jerzego Stuhra.

  • W Warszawie zmarł Andrzej Krasicki, aktor, dyrektor warszawskich teatrów.

  • We Fryburgu zmarł Józef Maria Bocheński, filozof, dominikanin, sowietolog; ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej i kampanii 1939 r., uczestnik bitwy pod Monte Cassino.

  • W katedrze św. Jana w Warszawie odbył się pogrzeb szczątków króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

  • W Poznaniu zmarł Wiktor Dega, lekarz, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, pierwszy Kawaler Orderu Uśmiechu, żołnierz kampanii polskiej 1939 r.

  • Po 37 latach bezawaryjnej pracy w Instytucie Badań Jądrowych wyłączono pierwszy polski badawczy reaktor jądrowy EWA.

  • Waldemar Pawlak. Fot. PAP/B. Zborowski

    Premier Waldemar Pawlak złożył na ręce prezydenta Lecha Wałęsy dymisję swojego rządu.

  • Rozpoczął działalność portal internetowy Yahoo!.

  •  Barbara Kwiatkowska. Fot. PAP

    W Baldham koło Monachium zmarła Barbara Kwiatkowska-Lass, aktorka, znana z filmów „Ewa chce spać” i „Jowita”.

  • Prezydent Lech Wałęsa powołał gabinet Józefa Oleksego.

  • Premiera filmu „Faustyna” w reżyserii Jerzego Łukaszewicza.

  • Papież Jan Paweł II ogłosił encyklikę „Evangelium Vitae”, o wartości i nienaruszalności ludzkiego życia.

  • W Naprawie zmarł Bogusław Zych, szermierz, florecista, wielokrotny mistrz Polski, drużynowy brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, mistrz świata, brązowy medalista Mistrzostw Europy.

  • Premier Józef Oleksy (C) i prezydent Warszawy Marcin Święcicki (P) podczas ceremonii otwarcia pierwszego odcinka metra. 07.04.1995. Fot. PAP/P. Kopczyński

    W Warszawie uruchomiono 18 km odcinek I linii metra: Kabaty-Politechnika.

  • Władysław Bartoszewski. Fot. PAP/P. Walczak

    W Bonn minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski z okazji rocznicy zakończenia II wojny światowej wygłosił przemówienie na uroczystym posiedzeniu obu izb parlamentu RFN.

  • Jadwiga Kuryluk. 1939 r. Fot. NAC

    W Warszawie zmarła Jadwiga Kuryluk, aktorka, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

  • W Moskwie zmarł Michaił Botwinnik, rosyjski szachista, mistrz świata w latach 1948–1957, 1958–1960 i 1961–1963.

  • Papież Jan Paweł II. Fot. PAP/P. Kopczyński

    W Polsce z jednodniową wizytą przebywał papież Jan Paweł II; wizyta odbyła się z okazji kanonizacji w Ołomuńcu bł. Jana Sarkandra – papież odwiedził miejsce jego urodzenia – Skoczów, spotkał się również z mieszkańcami Bielska-Białej i Żywca.

  • Marek Kamiński. Fot. PAP/CAF/A. Rybczynski

    Marek Kamiński i Wojciech Moskal, po 72 dniach pieszej wędrówki i przebyciu około 750 km, jako pierwsi Polacy dotarli do Bieguna Północnego.

  • Premiera filmu „Prowokator” w reżyserii Krzysztofa Langa.

  • Kazimierz Wichniarz. Fot. PAP/CAF/H. Rosiak

    W Warszawie zmarł Kazimierz Wichniarz, aktor, niezapomniany Zagłoba z filmowego „Potopu” Jerzego Hoffmana.

  • W Czymanowie w powiecie wejherowskim odbyła się pierwsza edycja Przystanku Woodstock, jednego z największych festiwali rockowych w Polsce.

  • W Warszawie zmarł Jerzy Michotek, aktor, piosenkarz, reżyser programów telewizyjnych i estradowych.

  • Uruchomiono Global Positioning System (GPS), system nawigacji satelitarnej.

  • W Warszawie zmarł Jerzy Toeplitz, krytyk filmowy, historyk kina, pedagog.

  • Aleksander Bardini. Fot. PAP/CAF/A. Hawałej

    W Warszawie zmarł Aleksander Bardini, aktor, reżyser, pedagog.

  • Pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego na placu Piłsudskiego w Warszawie. Fot. PAP/J. Kamiński

    W Warszawie na placu Piłsudskiego, naprzeciwko Grobu Nieznanego Żołnierza, odsłonięto pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego.

  • W Paryżu zmarł Gerard Wilk, tancerz, choreograf, pedagog.

  • Poznański Chór Chłopięcy, którym dyryguje Jerzy Kurczewski. 1989 r. Fot. PAP/L. Wawrynkiewicz

    W Puszczykowie zmarł Jerzy Kurczewski, dyrygent, pedagog, kompozytor, muzykolog, założyciel Poznańskiego Chóru Chłopięcego.

  • Ernest Pohl. 1984 r. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Hausach w Niemczech zmarł Ernest Pohl, piłkarz, zawodnik m.in. Górnika Zabrze i Legii Warszawa; najskuteczniejszy strzelec w historii ekstraklasy z dorobkiem 186 goli; w latach 1955–1964 wystąpił w 46 oficjalnych meczach reprezentacji Polski, w których zdobył 39 goli.

  • Mecz Ligii Mistrzów Legia Warszawa (zielone stroje) - Rosenborg Trondheim. Warszawa, 13.09.1995. Fot. PAP/T. Walczak

    Legia Warszawa – jako pierwszy polski zespół – rozegrała mecz w Lidze Mistrzów, pokonała w nim Rosenborg Trondheim 3:1.

  • Aktor Bogusz Bilewski (Waluś Kwiczoł) na planie serialu „Janosik”. 1972 r. Fot. PAP/CAF/M. Sochor

    We Wrocławiu zmarł Bogusz Bilewski, aktor, znany z ról w filmach „Westerplatte”, „Pan Wołodyjowski”, „Potop”, „Aria dla atlety” i serialu „Janosik”.

  • Żołnierze stoją obok Pomnika Poległym i Pomordowanym na Wschodzie. Warszawa, 17.09.1995. Fot. PAP/P. Kopczyński

    W Warszawie w rocznicę sowieckiej napaści na Polskę odsłonięto Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie.

  • W Waszyngtonie premier Izraela Icchak Rabin i przywódca OWP Jaser Arafat podpisali układ w sprawie rozszerzenia autonomii palestyńskiej na Zachodnim Brzegu Jordanu.

  • Premiera serialu „Ekstradycja” w reżyserii Wojciecha Wójcika.

  • Ministerstwo Łączności ogłosiło przetarg na budowę dwóch sieci komórkowych w standardzie cyfrowym GSM.

  • Andrzej Woyciechowski. Fot. PAP/M. B. Brzozowski

    W Warszawie zmarł Andrzej Woyciechowski, dziennikarz, pomysłodawca i założyciel Radia Zet.

  • W Warszawie zakończył się XIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina; jury nie przyznało I nagrody.

  • Zmarł Mirosław Szonert, aktor, reżyser teatralny, przez kilkadziesiąt lat związany ze sceną Teatru Powszechnego w Łodzi.

  • W Tel Awiwie zastrzelony został przez żydowskiego ekstremistę Icchak Rabin, dwukrotny premier Izraela (1974–1977, 1992–1995), laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1994 r. – wspólnie z Jaserem Arafatem i Szymonem Peresem.

  • Aleksander Kwaśniewski. Fot. PAP/P. Kopczyński

    Odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich; największe poparcie uzyskali w niej: Aleksander Kwaśniewski 35,11 proc. i Lech Wałęsa 33,11 proc. Frekwencja 64,7 proc.

  • Premiera serialu „Ekstradycja” w reżyserii Wojciecha Wójcika.

  • Odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, które wygrał Aleksander Kwaśniewski (51,72 proc.), pokonując Lecha Wałęsę (48,28 proc.). Frekwencja: 68,23 proc.

  • W Dayton zawarto porozumienie pokojowe kończące wojnę domową w Bośni i Hercegowinie.

  • W Beverly Hills zmarł Louis Male, francuski reżyser, autor filmów „Windą na szafot” i „Do zobaczenia, chłopcy”.

  • Zmarł Wojciech Wiesiołłowski, tancerz, choreograf, pedagog, solista baletu Opery w Warszawie, solista „Baletu XX Wieku” Maurice’a Bejarta w Brukseli.

  • Zmarła Bohdana Majda, aktorka teatralna i filmowa, współtwórczyni oraz wieloletnia aktorka Teatru Nowego w Łodzi.

  • W Tbilisi odbyła się ceremonia zaprzysiężenia Eduarda Szewardnadze na prezydenta Gruzji.

  • Minister spraw zagranicznych Hiszpanii Javier Solana został powołany na stanowisko sekretarza generalnego NATO.

  • Amerykańska sonda kosmiczna „Galileo” dotarła na orbitę Jowisza.

  • W Warszawie zmarła Marta Fik, historyczka, krytyk teatralny, autorka m.in. „Kultura polska po Jałcie 1944-81”.

  • W Paryżu podpisano układ pokojowy dotyczący Bośni i Hercegowiny; jego podstawą było porozumienie zawarte w Dayton w listopadzie 1995 r.

  • Premiera filmu „Tato” w reżyserii Macieja Ślesickiego.

  • W Warszawie rozpoczął się kongres założycielski Ruchu Odbudowy Polski, któremu przewodniczył Jan Olszewski.

  • Na mocy porozumienia izraelsko-palestyńskiego zarząd nad Betlejem przejęły władze Autonomii Palestyńskiej.

  • Minister spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski podczas wystąpienia w Sejmie; premier Józef Oleksy siedzi w ławach rządowych (1L). 21.12.1995 r. Fot. PAP/W. Stein

    Minister spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski przestawił z trybuny sejmowej informację o utrzymywaniu przez premiera rządu Józefa Oleksego kontaktów z wywiadem rosyjskim. Wywołało to gwałtowny polityczny kryzys, a Oleksy w styczniu 1996 r., po wszczęciu śledztwa przez wojskową prokuraturę, ustąpił z fotela szefa rządu. Śledztwo zostało w kwietniu umorzone.

  • Zaprzysiężenie przed Zgomadzeniem Narodowym Aleksandra Kwaśniewskiego na urząd Prezydenta RP. Z lewej żona Jolanta. Fot. PAP/D. Kwiatkowski

    Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski złożył przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę na wierność Konstytucji.

  • W Beverly Hills (USA) zmarł Dean Martin (właśc. Dino Paul Crocetti), amerykański aktor i piosenkarz pochodzenia włoskiego.

  • W Paryżu zmarł Emmanuel Levinas, filozof francuski.

  • Marek Kamiński, zdobywca Bieguna Północnego i Południowego, po powrocie do Polski. 12.01.1996.Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    Marek Kamiński zdobył Biegun Południowy. Był pierwszym człowiekiem, który zdobył oba bieguny Ziemi w ciągu jednego roku.