> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1986

  • Jan Zumbach. Źródło: Wikimedia Commons

    W Paryżu zmarł ppłk Jan Zumbach, pilot, as myśliwski, dowódca słynnego Dywizjonu 303.

  • Zmarł Christopher Isherwood, pisarz, autor m.in. „Opowieści berlińskich”.

  • Bogdan Borusewicz. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Gdańsku SB aresztowała Bogdana Borusewicza, członka TKK NSZZ „Solidarność”, ukrywającego się od wprowadzenia stanu wojennego.

  • W Pradze zmarł Jaroslav Seifert, czeski poeta, sygnatariusz Karty 77, laureat Literackiej Nagrody Nobla w roku 1984.

  • Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Kanczendzonga.

  • Jerzy Kukuczka. Fot. PAP/CAF/K. Seko

    Polscy himalaiści Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego zimowego wejścia na trzeci szczyt ziemi – Kanczendzongę (8586 m n.p.m.).

  • Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokojowej Przyszłości Świata. Warszawa, 01.1986. Fot. PAP/G. Rogiński

    W Warszawie rozpoczął obrady Światowy Kongres Intelektualistów „W obronie przyszłości pokoju”.

  • Ogłoszono informację o umorzeniu śledztwa w sprawie śmierci studenta Uniwersytetu Gdańskiego Marcina Antonowicza, który zginął w 1985 r. w niewyjaśnionych okolicznościach, po zatrzymaniu przez patrol ZOMO. 

  • Hanna Małkowska. Fot. NAC

    W Łodzi zmarła Hanna Małkowska, aktorka teatralna i filmowa, pedagog, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Łodzi (1951–52), dziekan wydziału filmowego PWSF, znana z ról w filmach „Głos z tamtego świata”, „Stajnia na Salwatorze”.

  • Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego „Tulipan”.

  • Premiera filmu „Bohater roku” w reżyserii Feliksa Falka, z Jerzym Stuhrem w roli głównej.

  • Leszek Moczulski. Fot. PAP/T. Walczak

    W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces kierownictwa Konfederacji Polski Niepodległej (KPN). Na ławie oskarżonych zasiedli: Leszek Moczulski, Krzysztof Król, Adam Słomka, Andrzej Szomański oraz Dariusz Wójcik.

  • W Warszawie rozpoczął obrady III Kongres Nauki Polskiej. 

  • Premiera filmu Kazimierza Kutza „Wkrótce nadejdą bracia”.

  • Sarkofag św. Wojciecha w archikatedra gnieźnieńskiej. 03.1986. Fot. PAP/CAF/Z. Staszyszyn

    Z archikatedry gnieźnieńskiej skradziono srebrny relikwiarz św. Wojciecha.

  • Premiera telewizyjnego filmu Janusza Kondratiuka „Big Bang”.

  • Kazimierz Sabbat. Fot. NAC

    Kazimierz Sabbat zastąpił Edwarda Raczyńskiego na stanowisku prezydenta RP na uchodźstwie.

  • Sejm PRL uchwalił ustawę Prawo atomowe, regulującą zasady wykorzystania energii atomowej w Polsce.

  • Papież Jan Paweł II i Naczelny Rabin Rzymu Elio Toaff. 1986 r. Fot. PAP/EPA

    Jan Paweł II jako pierwszy papież odwiedził synagogę; w rzymskiej Synagodze Większej spotkał się z Naczelnym Rabinem Rzymu Elio Toaffem.

  • Barbara Sass. Fot. PAP/S. Leszczyński

    Premiera filmu „Dziewczęta z Nowolipek” w reżyserii Barbary Sass.

  • Józef Szaniawski. Fot. PAP/T. Gzell

    Józef Szaniawski, dziennikarz PAP i „Interpressu”, współpracownik Radia Wolna Europa, oskarżony przez władze komunistyczne o szpiegostwo wojskowe, został skazany na 10 lat więzienia, konfiskatę mienia oraz grzywnę.

  • Leszek Moczulski. Fot. PAP/T. Walczak

    W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim zakończył się proces przywódców KPN. Leszek Moczulski skazany został na 4 lata więzienia, Krzysztof Król i Adam Słomka na kary po 2,5 roku, a Andrzej Szomański i Dariusz Wójcik na 2 lata pozbawienia wolności.

  • Elektrownia w Czarnobylu po wybuchu reaktora. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Wybuch w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie; była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej.

  • W Nowym Tomyślu urodził się Mateusz Kościukiewicz, aktor teatralny i filmowy, laureat Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego za rolę w filmie „Matka Teresa od kotów”.

  • Premiera filmu „Kochankowie mojej mamy” w reżyserii Radosława Piwowarskiego.

  • W Warszawie zmarła Anna Kamieńska, poetka, pisarka, tłumaczka, autorka książek dla dzieci.

  • Zbigniew Bujak. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Warszawie SB aresztowała Zbigniewa Bujaka, przewodniczącego Regionu Mazowsze i członka podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”, ukrywającego się od wprowadzenia stanu wojennego.

  • Polska została ponownie członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

  • Jerzy Putrament. Fot. PAP/CAF/M. Sokołowski

    W Warszawie zmarł Jerzy Putrament, pisarz, działacz polityczny, członek KC PZPR; autor powieści „Bołdyn”.

  • Wanda Rutkiewicz. Nepal 1987. Fot. PAP/Archiwum rodzinne Jerzego Kukuczki

    Wanda Rutkiewicz jako pierwsza kobieta zdobyła drugi szczyt Ziemi K2 (8611 m).

  • Płk Ryszard Kukliński. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Rzecznik rządu Jerzy Urban ogłosił, że Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie na karę śmierci płk. Ryszarda Kuklińskiego.

  • Na antenie Programu Pierwszego Telewizji Polskiej wyemitowano premierowe wydanie „Teleexpressu”.

  • Polska została członkiem Banku Światowego.

  • W Warszawie rozpoczął obrady X Zjazd PZPR.

  • W Monachium zmarł Jarosław Stećko – jeden z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

  • Wacław Kisielewski. Fot. PAP/CAF/Radoch

    W wypadku samochodowym zginął Wacław Kisielewski, pianista, członek duetu fortepianowego „Marek i Wacek”.

  • Edward Lipiński. Fot. PAP/I. Jarosińska

    Zmarł Edward Lipiński, ekonomista, działacz PPS, członek PZPR, jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników.

  • Sejm uchwalił ustawę amnestyjną dla więźniów politycznych.

  • Wirgiliusz Gryń. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    W Warszawie zmarł Wirgiliusz Gryń, aktor, wystąpił w filmach „Bołdyn”, „Klucznik”, „Żywot Mateusza”, „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, „Operacja Himmler”, „Wściekły”, a także w serialu „Dom”.

  • Premiera filmu „Jezioro Bodeńskie” w reżyserii Janusza Zaorskiego.

  • Minister spraw wewnętrznych gen. Czesław Kiszczak zapowiedział zwolnienie w krótkim czasie wszystkich więźniów politycznych.

  • Na mocy ustawy z 17 lipca 1986 r. zwolniono z zakładów karnych wszystkich więźniów politycznych.

  • Pokaz filmu „C.K. Dezerterzy” na XI Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych - Anna Gornostaj, Wiktor Zborowski i Janusz Majewski. Gdańsk 08.09.1986. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    Premiera filmu „C.K. Dezerterzy” w reżyserii Janusza Majewskiego.

  • Premiera filmu „Imię róży” w reżyserii Jeana-Jacques'a Annauda.

  • W Warszawie zmarła Ewa Szelburg-Zarembina, pisarka, autorka utworów dla dzieci.

  • Lech Wałęsa powołał Tymczasową Radę NSZZ „Solidarność”.

  • Stanisław Bareja. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Telewizji Polskiej wyemitowano pierwszy odcinek serialu komediowego „Alternatywy 4” w reżyserii Stanisława Barei.

  • Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek programu Michała Fajbusiewicza „997”.

  • Jerzy Łojek. Źródło: IPN

    W Warszawie zmarł Jerzy Łojek, historyk, pisarz i publicysta.

  • Andrzej Szalawski jako Ferdynand Kokl w sztuce "Henryk VI na łowach" Teatru Narodowego w Warszawie. 1958 r. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Andrzej Szalawski, aktor, znany m.in. z roli Juranda ze Spychowa w filmie Aleksandra Forda „Krzyżacy” oraz z „Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy, w której zagrał Hermana Bucholca. W 1939 r. uczestnik kampanii polskiej. Podczas okupacji niemieckiej grał w jawnych teatrach Warszawy, był również lektorem hitlerowskiej kroniki filmowej. Jesienią 1941 r. podjął współpracę z kontrwywiadem ZWZ-AK; był członkiem wydziału śledczego Komisji Walki Podziemnej na Warszawę. Po wojnie na kilka lat odsunięty od pracy aktorskiej. Aresztowany i oskarżony w 1948 r. „o działanie na szkodę narodu polskiego” został skazany na 4 lata więzienia. Po wyjściu na wolność w 1952 r. związany był ze scenami łódzkimi i warszawskimi.

  • Gen. Wilhelm Orlik-Rueckemann. Fot. CAW

    W Ottawie zmarł gen. Wilhelm Orlik-Rueckemann, oficer Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej; generał WP; w kampanii 1939 r. dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP).

  • Zmarł Andrzej Markowski, kompozytor, dyrygent, organizator orkiestry kameralnej w Krakowie, jeden z inicjatorów zorganizowania festiwalu „Vratislavia Cantans”.

  • Mieczysław Moczar. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie zmarł Mieczysław Moczar (wł. Mikołaj Demko), działacz komunistyczny, generał LWP, agent sowieckiego wywiadu wojskowego GRU, członek KPP, PPR i PZPR; w latach 1964–1968 minister spraw wewnętrznych, przywódca partyjnej „frakcji partyzantów”, odpowiedzialny m.in. za zwalczanie powojennego podziemia niepodległościowego i antysemicką nagonkę w latach 1967–1968.

  • Wiaczesław Mołotow. Fot. PAP/CAF

    W Moskwie zmarł Wiaczesław Mołotow, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRS (1930–1941), od 1939 r. komisarz spraw zagranicznych; sygnatariusz układu sojuszniczego z III Rzeszą, tzw. paktu Ribbentrop-Mołotow; wspólnie z innymi członkami BP KC WKP(b) podpisał uchwałę z 5 marca 1940 r. o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających w sowieckich obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD – w wyniku tej decyzji zgładzono około 22 tys. obywateli polskich.

  • Adam Brodzisz. 1931 r. Fot. NAC

    W Desert Hot Springs w Kalifornii zmarł Adam Brodzisz, aktor, wystąpił w filmach „Wiatr od morza”, „Na Sybir”, „Dziesięciu z Pawiaka”, „Uroda życia”, „Rapsodia Bałtyku” i „Bogurodzica”; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego.

  • Erich Koch. Fot. PAP/J. Morek

    W więzieniu w Barczewie zmarł Erich Koch, nazistowski dygnitarz, nadprezydent Prus Wschodnich (1933–1945), szef Zarządu Cywilnego Okręgu Białystok i komisarz III Rzeszy na Ukrainę (1941–1944); odpowiedzialny za zbrodnie dokonane na ludności polskiej, żydowskiej i ukraińskiej; aresztowany w 1949 r. przez brytyjską policję wojskową i przekazany w 1950 r. stronie polskiej; skazany w 1959 r. na karę śmierci; orzeczonego wyroku nigdy jednak nie wykonano, powodem takiej decyzji miał być zły stan zdrowia skazanego.

  • Aleksander Tansman. 1932 r. Fot. NAC

    W Paryżu zmarł Aleksander Tansman, polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, współtwórca neoklasycyzmu w światowej muzyce; urodzony w 1897 r. w Łodzi, w 1920 r. przeniósł się na stałe do Paryża.

  • Premiera filmu „Kronika wypadków miłosnych” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

  • W Davenport w USA zmarł Cary Grant, aktor brytyjsko-amerykański, znany m.in. z filmu „Północ, północny zachód”.

  •  W Warszawie utworzono Radę Konsultacyjną przy przewodniczącym Rady Państwa.

  • Zbigniew Romaszewski. Fot. PAP/T. Michalak

    Lech Wałęsa powołał Komisję Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność”, którą kierował Zbigniew Romaszewski.

  • W Kalifornii wystartował samolot Voyager, który jako pierwszy w historii wykonał lot dookoła świata bez uzupełniania paliwa; lot o dystansie ponad 40 tys. km zakończył się po 9 dniach 3 minutach i 44 sekundach.

  • W Paryżu zmarł Andriej Tarkowski, rosyjski reżyser, autor filmów „Andriej Rublow”, „Solaris”, „Zwierciadło”, "Stalker", „Nostalgia”, „Ofiarowanie”.

  • Muzeum Fotografii w Krakowie: wystawa stała „Portret” w budynku Strzelnicy. 2020 r. Fot. PAP/Ł. Gągulski

    W Krakowie powstało Muzeum Fotografii.

  • W Krakowie zmarł Olgierd Terlecki, pisarz, publicysta; w czasie II wojny światowej żołnierz 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa.