Kalendarz historyczny
10 maja
-
W Przemyślu urodził się Mojżesz Schorr, historyk, orientalista, rabin; współzałożyciel i rektor Instytutu Nauk Judaistycznych w Warszawie.
-
Zmarł Mieszko II, król Polski w latach 1025–1031; w 1031 r. utracił władzę na rzecz księcia Bezpryma; powrócił na tron w 1032 r., zmuszony był jednak uznać zwierzchnictwo cesarza i zrezygnować z królewskiego tytułu.
-
Z powodu trwającej epidemii koronawirusa nie odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich.
-
W Polsce odbyło się I tura wyborów prezydenckich; do drugiej tury przeszli Andrzej Duda i Bronisław Komorowski.
-
Premiera filmu „Pułkownik Kwiatkowski” w reżyserii Kazimierza Kutza.
-
We Wrocławiu zmarł Andrzej Waligórski, poeta, satyryk, wieloletni pracownik wrocławskiej rozgłośni Polskiego Radia, jeden z twórców „Studia 202”, współtwórca i autor kabaretu „Elita”.
-
W Piastowie zmarła Bogna Sokorska, śpiewaczka.
-
Lech Wałęsa odebrał w Strasburgu Europejską Nagrodę Praw Człowieka.
-
Strajk w Stoczni Gdańskiej został przerwany – bez zawarcia porozumienia. Protestujący w zwartym pochodzie, w milczeniu opuścili stocznię i udali się do kościoła św. Brygidy.
-
W Warszawie zmarła Anna Kamieńska, poetka, pisarka, tłumaczka, autorka książek dla dzieci.
-
Początek wizyty delegacji NSZZ „Solidarność” na czele z Lechem Wałęsą w Japonii.
-
Powstało Biuro Interwencyjne KSS KOR, które przez ponad cztery lata udokumentowało kilkaset przypadków łamania praw człowieka przez władze PRL; biuro prowadzili Zofia i Zbigniew Romaszewscy.
-
W Limanowej urodził się Artur Więcek, reżyser, scenarzysta.
-
Na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Treblince odsłonięto pomnik-mauzoleum, upamiętniający blisko 900 tys. Żydów, którzy zostali tam zamordowani przez Niemców.
-
Wprowadzona została reglamentacja cukru i słodyczy.
-
W Warszawie zmarł Juliusz Osterwa, aktor, reżyser i reformator teatru, twórca „Reduty”.
-
W Rybniku urodził się Piotr Paleczny, pianista.
-
Niemcy zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg; był to początek ofensywy wojsk niemieckich we Francji.
-
W Wielkiej Brytanii powołano rząd jedności narodowej z Winstonem Churchillem na czele.
-
W Poznaniu urodził się Witold Woyda, szermierz, zdobywca dwóch złotych medali na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 r. – w turnieju indywidualnym i drużynowym; wielokrotny medalista mistrzostw świata.
-
Zgromadzenie Narodowe ponownie wybrało Ignacego Mościckiego na urząd prezydenta RP.
-
W Berlinie naziści urządzili akcję palenia książek, w czasie której spłonęły publikacje znajdujące się na „czarnej liście” książek „zwyrodniałych” i „nie niemieckich”; wśród nich były utwory Bertolta Brechta, Heinricha Heinego, Ericha Marii Remarque'a, Zygmunta Freuda i Karola Marksa.
-
Powołano rząd Janusza Jędrzejewicza.
-
Wincenty Witos po raz trzeci objął stanowisko premiera, tworząc centroprawicowy rząd oparty na koalicji PSL „Piast”, Związku Ludowo-Narodowego, Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Partii Robotniczej; cztery dni później, w konsekwencji zamachu przeprowadzonego przez marszałka Józefa Piłsudskiego, gabinet Witosa ustąpił.
-
W Pucku rozpoczęły działalność Warsztaty Remontowe Marynarki Wojennej, przeniesione w 1927 r. do Gdyni, a następnie przekształcone w Stocznię Marynarki Wojennej.
-
W Astrachaniu urodził się Wieńczysław Gliński, aktor, przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie oraz Teatrem Narodowym; wystąpił m.in. w filmach „Kanał”, „Kapelusz pana Anatola”, „Orzeł”, „Romans Teresy Hennert”; żołnierz Armii Krajowej, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
-
W Warszawie urodziła się Zofia Korbońska, żołnierz Armii Krajowej, działaczka Polonii Amerykańskiej; żona Delegata Rządu na Kraj Stefana Korbońskiego.
-
W Stambule zmarł gen. Marian Langiewicz, dyktator Powstania Styczniowego.
-
Powstanie Styczniowe: Tymczasowy Rząd Narodowy przekształcił się w Rząd Narodowy; wprowadzono nową pieczęć okrągłą z tarczą herbową z wizerunkiem Orła, Pogoni i Archanioła Michała, zwieńczoną jagiellońską koroną oraz napisem „Rząd Narodowy. Równość Wolność Niepodległość”.
-
W Petersburgu zmarł książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister przychodów i skarbu Królestwa Polskiego (1821–1830), inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego.
-
W Królestwie Polskim zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii.
-
W Warszawie przy Nowym Świecie wzniósł się w powietrze pierwszy w Polsce balon z pasażerami, który pilotował Jean Pierre Blanchard; po 45 minutach balon wylądował w Białołęce.
-
W Warszawie zmarła Ludwika Maria Gonzaga, polska królowa; w 1646 r. poślubiła Władysława IV Wazę; po jego śmierci w 1649 r. wyszła za mąż za jego brata – Jana II Kazimierza Wazę.
-
Zmarł Andrzej Krzycki, poeta, humanista, dyplomata; arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.
-
W Karnkowie koło Włocławka urodził się Stanisław Karnkowski, od 1581 r. arcybiskup gnieźnieński, prymas; jeden z przywódców kontrreformacji w Polsce.