Kalendarz dat

1947

• 1.01

  W Warszawie urodził się Andrzej Kurek, fizyk, dziennikarz telewizyjny, popularyzator nauki, współautor telewizyjnego programu „Sonda”.

• 1.01

  W życie weszło porozumienie o utworzeniu w Niemczech amerykańsko-brytyjskiej strefy okupacyjnej tzw. Bizonii.

• 

  2.01

  W Zakopanem urodził się Andrzej Bachleda-Curuś, narciarz, srebrny (1974) i brązowy medalista (1970) mistrzostw świata w kombinacji alpejskiej, laureat nagrody UNESCO „Fair Play” (1969).

• 

  3.01

  W Starym Sączu urodził się Adam Myjak, rzeźbiarz, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

• 

  3.01

  W Szczytnikach pod Brześciem urodził się Andrzej Ramlau, operator filmowy autor zdjęć do filmów „Lalka”, „Nie ma mocnych” i serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.

• 

  3.01

  W Nowej Soli w woj. lubuskim urodził się Seweryn Krajewski, piosenkarz, kompozytor, gitarzysta, wokalista i lider zespołu Czerwone Gitary.

• 

  4.01

  W Warszawie rozpoczął się proces Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Na ławie oskarżonych zasiadł m.in. płk Jan Rzepecki.

• 

  5.01

  Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa aresztowali płk. Wincentego Kwiecińskiego, prezesa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

• 

  8.01

  W warszawskim kinie „Palladium” odbyła się premiera filmu „Zakazane piosenki” w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

• 

  8.01

  W Londynie zmarł gen. Tadeusz Kutrzeba, w latach 1928–1939 komendant Wyższej Szkoły Wojennej; w czasie kampanii 1939 r. dowódca Armii „Poznań”, stojący na czele wojsk polskich w bitwie nad Bzurą.

• 

  14.01

  W Gorzowie Wielkopolskim urodziła się Krystyna Prońko, wokalistka jazzowa i rockowa, kompozytorka, pedagog.

• 17.01

  Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 r. w Warszawie.

• 

  17.01

  W Borzęcinie urodził się Józef Baran, poeta, publicysta.

• 

  19.01

  Odbyły się sfałszowane przez przez władze komunistyczne wybory do Sejmu Ustawodawczego.

• 

  19.01

  W Lipnie urodził się Leszek Balcerowicz, ekonomista, polityk; wicepremier i minister finansów (1989–1991; 1997–2000); autor przyjętego w 1989 r. planu reform gospodarczo-ustrojowych, które miały umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową; przewodniczący Unii Wolności (1995–2000); w latach 2001–2007 prezes Narodowego Banku Polskiego.

• 

  21.01

  W Tomaszowie Mazowieckim urodził się Bogusław Mec, piosenkarz, kompozytor, artysta plastyk; do jego największych przebojów należą piosenki „Jej portret”, „Na pozór”, „Z wielkiej nieśmiałości”, „Mały, biały pies”.

• 

  22.01

  Władze komunistyczne ogłosiły oficjalne, sfałszowane, wyniki wyborów do Sejmu Ustawodawczego.

• 

  30.01

  W Szamotułach urodziła się Małgorzata Braunek, aktorka, znana m.in. z filmowej roli Oleńki Billewiczówny w ekranizacji „Potopu” oraz Izabeli Łęckiej w serialu telewizyjnym „Lalka”.

• 1.02

  W Łodzi zmarł Stanisław Grolicki, aktor. 

• 

  3.02

  Zapadł wyrok w procesie przywódców Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN): płk Jan Rzepecki 8 lat więzienia, Marian Gołębiowski – kara śmierci, Kazimierz Leski i Henryk Żuk – 12 lat, Ludwik Muzyczka i Józef Rybicki – 10 lat, Jan Szczurek-Cergowski – 7 lat, Antoni Sanojca – 6 lat, Tadeusz Jachimek – 4 lata i Emilia Malessa – 2 lata.

• 

  5.02

  Sejm wybrał Bolesława Bieruta prezydentem RP.

• 

  6.02

  Po sfałszowanych przez komunistów wyborach do Sejmu Ustawodawczego, Józef Cyrankiewicz objął stanowisko premiera i z dwuletnią przerwą (w latach 1952–1954 był wicepremierem w rządzie Bolesława Bieruta) sprawował je do grudnia 1970 r.

• 

  8.02

  W Warszawie urodziła się Ewa Złotowska, aktorka, reżyserka.

• 

  8.02

  W Oleśnicy urodził się Zbigniew Lesień, aktor. 

• 

  16.02

  W Warszawie wznowił działalność polski Pen-Club, jego prezesem został Jan Parandowski.

• 

  17.02

  W Krakowie wznowiła działalność Polska Akademia Umiejętności.

• 19.02

  Sejm uchwalił tzw. Małą Konstytucję.

• 

  21.02

  We wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem otoczony przez UB i KBW mjr Józef Kuraś „Ogień” próbował popełnić samobójstwo, śmiertelnie ranny, zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu; Kuraś był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej, Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa; od 1945 r. dowodził zgrupowaniem „Błyskawica” walczącym z władzą komunistyczną.

• 

  22.02

  W szpitalu w Nowym Targu zmarł mjr Józef Kuraś „Ogień”, dowódca oddziału podziemia antykomunistycznego. Dzień wcześniej otoczony przez UB usiłował popełnić samobójstwo.

• 

  22.02

  Sejm przyjął deklarację o realizacji praw i wolności obywatelskich oraz uchwalił amnestię dla więźniów politycznych; w rzeczywistości amnestia została wykorzystana przez komunistyczne władze bezpieczeństwa do ewidencji członków niepodległościowego podziemia, z których większość następnie aresztowano.

• 25.02

   W Międzychodzie urodził się Włodzimierz Matuszczak, aktor. 

• 25.02

  Dekret Alianckiej Komisji Kontroli o likwidacji państwa pruskiego.

• 

  28.02

  W Gliwicach urodził się Włodzimierz Lubański, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, mistrz olimpijski z 1972 r.; siedmiokrotny mistrz Polski z Górnikiem Zabrze, piłkarz belgijskiego Lokeren.

• 

  3.03

  W Londynie Sztab Główny Polskich Sił Zbrojnych przekształcono w Inspektorat Generalny Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Inspektorem generalnym Korpusu mianowano gen. Stanisława Kopańskiego.

• 

  3.03

  Najwyższy Trybunał Narodowy w Warszawie skazał niemieckiego gubernatora Warszawy Ludwiga Fischera na karę śmierci.

• 

  4.03

  W Mysen w Norwegii urodził się Jan Garbarek, saksofonista jazzowy i kompozytor, polskiego pochodzenia.

• 

  5.03

  W Gdańsku urodził się Konstanty Andrzej Kulka, skrzypek, pedagog.

• 

  6.03

  W Warszawie urodził się Tadeusz Woźniak, muzyk, kompozytor, wokalista.

• 8.03

  We Wrocławiu urodził się Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, fotograf, prekursor sztuki wideo w Polsce.

• 

  8.03

  W Warszawie stracony został niemiecki zbrodniarz, nazistowski gubernator Warszawy Ludwig Fischer skazany na karę śmierci przez Najwyższy Trybunał Narodowy.

• 

  9.03

  W Zielonej Górze urodził się Ryszard Peryt, aktor, reżyser operowy, twórca inscenizacji operowych, dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej w latach 1985–2005.

• 10.03

  Pod naciskiem władz sowieckich Polska i Czechosłowacja podpisały układ o przyjaźni i wzajemnej pomocy. Oba państwa zobowiązały się w ciągu dwóch lat ostatecznie uregulować sporne kwestie graniczne i respektować prawa mniejszości narodowych.

• 

  11.03

  W Warszawie rozpoczął się proces komendanta niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau Rudolfa Hoessa, który został skazany na karę śmierci; wyrok przez powieszenie wykonano 16 kwietnia 1947 r.

• 

  13.03

  W Łodzi urodził się Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma „Puls” (1977–1981).

• 

  15.03

  W Londynie powołano Instytut Józefa Piłsudskiego.

• 

  19.03

  We Wrocławiu urodziła się Krystyna Tkacz, aktorka filmowa i teatralna, znana również jako znakomita wykonawczyni piosenek aktorskich; wystąpiła m.in. w serialach „Życie Kamila Kuranta” i „Alternatywy 4”.

• 22.03

  W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Słowa Powszechnego”, dziennika PAX.

• 22.03

  W Warszawie urodził się Marek Bliziński, gitarzysta jazzowy, kompozytor; grał w zespołach m.in. Michała Urbaniaka, Jana Ptaszyna Wróblewskiego.

• 23.03

  W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Nowin Literackich”, tygodnika pod redakcją Jarosława Iwaszkiewicza.

• 

  28.03

  W Bieszczadach pod Baligrodem w zasadzce zorganizowanej przez UPA zginął gen. Karol Świerczewski – działacz komunistyczny, członek WKP(b); w latach 20. i 30. zajmował stanowiska dowódcze w Armii Czerwonej; w 1936 r. pod pseudonimem „generał Walter” dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową; w czasie II wojny światowej był dowódcą 2. Armii Wojska Polskiego (1944–1945); od 1946 r. wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny m.in. za represje wobec żołnierzy Armii Krajowej.

• 

  1.04

  W Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb zastrzelonego przez UPA gen. Karola Świerczewskiego.

• 

  2.04

  Najwyższy Trybunał Narodowy w Warszawie skazał na karę śmierci Rudolfa Hoessa – niemieckiego zbrodniarza, komendanta KL Auschwitz, współautora Holokaustu; wyrok przez powieszenie wykonano na terenie b. obozu 16 kwietnia 1947 r.

• 

  2.04

  Władze komunistyczne aresztowały Kazimierza Pużaka i innych działaczy związanych z PPS-WRN pod zarzutem organizowania podziemnej partii socjalistycznej.

• 

  7.04

  W Mysłowicach urodził się Andrzej Nardelli, aktor, piosenkarz, wystąpił m.in. w filmach „Szkice warszawskie”, „Szklana kula” i „Nie lubię poniedziałku”.

• 

  10.04

  We Wrocławiu urodziła się Ewa Dałkowska, aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Powszechnym, obecnie występuje w stołecznym Nowym Teatrze; zagrała m.in. w filmach „Sprawa Gorgonowej”, „Bez znieczulenia”, „Głosy”, „Kobieta z prowincji”, „Korczak”, „Cynga”, „Body/Ciało”, „Smoleńsk”; w stanie wojennym współzałożycielka Teatru Domowego, działającego poza oficjalnym obiegiem, artystka kabaretu „Pod Egidą”.

• 

  10.04

  W Poznaniu urodziła się Halina Frąckowiak, piosenkarka, znana z przebojów „Serca gwiazd”, „Anna już tu nie mieszka”, „Papierowy księżyc”, „Mały elf”, „Tin Pan Alley”, „Idę dalej”, „Bądź gotowy dziś do drogi”, „Brzegi łagodne”.

• 

  13.04

  Rozpoczęła się „bitwa o handel” – obradujące w Warszawie plenum KC PPR wyznaczyło główne kierunki reformy handlu wewnętrznego w Polsce, zmierzające do wprowadzenia modelu gospodarki opartego na wzorach sowieckich.

• 

  15.04

  W Bielsku-Białej urodził się Jacek Lech (właściwie Leszek Zerhau), piosenkarz, solista zespołu „Czerwono-Czarni”.

• 

  16.04

  Wykonano wyrok śmierci na byłym komendancie KL Auschwitz-Birkenau Rudolfie Hoessie. Został powieszony na terenie obozu, obok budynku komendantury, w której urzędował.

• 

  17.04

  Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał Kazimierza Bagińskiego na 8 lat, Wiktora Bazylewskiego na 6 lat, Tadeusza Węgrzyniaka na 6 lat i Tadeusza Wyrzykowskiego na 3 lata więzienia za redagowanie rzekomo nielegalnego biuletynu PSL.

• 

  18.04

  W Krakowie urodził się Jerzy Stuhr, aktor, reżyser, pedagog, rektor PWST w Krakowie (1990–1996 i 2002–2008); przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie; znany z filmów „Amator”, „Wodzirej”, „Seksmisja”, „Kingsajz”, „Obywatel Piszczyk”, „Deja vu”, „Spis cudzołożnic”, „Historie miłosne”, „Kiler”, „Duże zwierzę”, „Habemus Papam – mamy papieża” i „Obywatel”.

• 

  24.04

  Prezydium Rady Ministrów przyjęło uchwałę o rozpoczęciu Operacji „Wisła”, której celem było wysiedlenie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski i przesiedlenie jej na Ziemie Zachodnie i Północne.

• 25.04

  Powołana została Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa”.

• 27.04

  W Poznaniu rozpoczęły się pierwsze po zakończeniu II wojny światowej Międzynarodowe Targi.

• 

  28.04

  Grupa Operacyjna „Wisła” rozpoczęła wysiedlanie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski; w ciągu trzech miesięcy na tzw. Ziemie Zachodnie i Północne przymusowo przesiedlono ponad 140 tys. Ukraińców.

• 

  29.04

  W Warszawie urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Krajobraz po bitwie”, „Nie ma róży bez ognia”, „Noce i dnie”, „Panny z Wilka”, „Pieniądze to nie wszystko”, a także w serialach „Alternatywy 4”, „Bulionerzy” i „Mamuśki”.

• 

  30.04

  Do portu w Gdyni przypłynął z Wielkiej Brytanii po raz pierwszy od zakończenia wojny MS Batory.

• 

  30.04

  W Zakładach Mechanicznych „Ursus” wyprodukowano pierwszy po wojnie ciągnik.

• 

  1.05

  W Warszawie urodziła się Grażyna Barszczewska, aktorka, od 1983 r. związana z Teatrem Polskim w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach „Anioł w szafie”, „Łabędzi śpiew”, „Wszystko, co najważniejsze”, a także w serialu „Kariera Nikodema Dyzmy”.

• 

  1.05

  W Warszawie urodził się Krzysztof Knittel, kompozytor, pedagog. 

• 

  3.05

  We Wrocławiu urodził się Lesław Ćmikiewicz, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, mistrz olimpijski z 1972 r. i członek drużyny narodowej, która na mistrzostwach świata w Niemczech w 1974 r. zajęła III miejsce; przez wiele lat występujący w Legii Warszawa; szkoleniowiec.

• 

  8.05

  Funkcjonariusze UB zatrzymali rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce przez Niemców do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; w 1948 r. został przez władze komunistyczne skazany na śmierć i stracony.

• 

  10.05

  W Warszawie zmarł Juliusz Osterwa, aktor, reżyser i reformator teatru, twórca „Reduty”.

• 

  13.05

  W Zakopanem urodził się Janusz Grzywacz, kompozytor, muzyk. 

• 14.05

  Rozpoczął działalność Wojskowy Sąd Grupy Operacyjnej „Wisła”, który do połowy września 1947 r. rozpatrzył 285 spraw. W większości dotyczyły one osób cywilnych, spośród których 173 skazano na karę śmierci, a 58 na kary dożywotniego więzienia.

• 

  21.05

  W Krakowie urodził się Leszek Teleszyński, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Potop” i „Trędowata”, a także w serialu „Życie na gorąco”.

• 

  22.05

  Prezydent USA Harry Truman zatwierdził program polityki zagranicznej, zgodnie z którym Stany Zjednoczone mają pomagać krajom zagrożonym komunizmem; był to początek funkcjonowania tzw. doktryny Trumana.

• 

  23.05

  W Ciechanowie urodził się Jerzy Bralczyk, językoznawca, specjalista w zakresie języka polityki, mediów i reklamy.

• 26.05

  W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków. Na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz.

• 

  1.06

  W Rzymie ukazał się pierwszy numer „Kultury”, wydawanej przez Instytut Literacki prowadzony przez Jerzego Giedroycia; w 1947 r. redakcja miesięcznika została przeniesiona do Maisons-Laffitte pod Paryżem.

• 3.06

  Powstał Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. 

• 

  5.06

  Sekretarz stanu USA George Marshall przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla Europy, którego celem było przeciwstawienie się komunizmowi poprzez odbudowę gospodarki państw europejskich zniszczonych II wojną światową; Polska ze względu na stanowisko Moskwy nie przystąpiła do tego projektu.

• 

  6.06

  W Ruthin w Walii zmarł Władysław Raczkiewicz, prezydent RP na Uchodźstwie (1939–1947), następca internowanego we wrześniu 1939 r. w Rumunii prezydenta Ignacego Mościckiego.

• 

  8.06

  W Heppenheim w Niemczech urodził się Edward Lutczyn, grafik, rysownik, satyryk.

• 

  9.06

  W Bielsku-Białej urodził się Bohdan Smoleń, artysta kabaretowy i aktor komediowy; największą popularność zdobył dzięki występom w kabarecie Tey, wspólnie z Zenonem Laskowikiem.

• 

  9.06

  August Zaleski zaprzysiężony został na urząd prezydenta RP na uchodźstwie. Stanowisko to objął po zmarłym 6 czerwca 1947 r. Władysławie Raczkiewiczu.

• 

  14.06

  Na terenie b. niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau odbyła się uroczystość otwarcia Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka; w uroczystości wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób, głównie byłych więźniów.

• 

  16.06

  W Warszawie urodziła się Małgorzata Niemirska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Indeks”, „Spotkanie na Atlantyku”, a także w serialu „Czterej pancerni i pies”.

• 

  19.06

  W Bombaju urodził się Salman Rushdie, angielski prozaik i eseista, pochodzenia indyjskiego.

• 

  19.06

  W ambasadzie polskiej w Londynie zdeponowano ponad 200 kilogramów złota pochodzącego z Funduszu Obrony Narodowej.

• 

  1.07

  W Warszawie wydano pierwszy numer „Po Prostu”, studenckiego pisma społeczno-kulturalnego, które od końca 1948 r. było oficjalnym organem Związku Młodzieży Polskiej.

• 

  2.07

  Ustawa o powołaniu Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka i Muzeum na Majdanku.

• 

  2.07

  Sejm uchwalił Trzyletni Plan Odbudowy.

• 

  2.07

  Gen. Tadeusz Bór Komorowski objął funkcję premiera rządu RP na uchodźstwie.

• 

  2.07

  W Warszawie urodził się Karol Strasburger, aktor, zagrał w filmach „Agent nr 1”, „Wielki Szu”, „Noce i dnie”, a także w serialach „Polskie drogi”, „Kolumbowie”, „Karino”, „07 zgłoś się”; widzom TV znany także jako gospodarz teleturnieju Familiada.

• 

  3.07

  Sejm uchwalił ustawę o odbudowie stolicy; powstała Naczelna Rada Odbudowy Warszawy.

• 

  4.07

  Do Gdyni powrócił niszczyciel ORP „Błyskawica”.

• 

  4.07

  Na skutek więziennej głodówki w szpitalu w Skopinie pod Moskwą zmarł płk Kazimierz Tumidajski („Marcin”) – dowódca Okręgu Lubelskiego AK, aresztowany w sierpniu 1944 r. przez NKWD.

• 

  9.07

  Rząd polski na polecenie władz sowieckich odrzucił propozycję udziału w Planie Marshalla.

• 

  9.07

  W Londynie zmarł gen. Lucjan Żeligowski, w czasie I wojny światowej m.in. dowódca dywizji w I Korpusie Polskim; podczas wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, później Grupy Operacyjnej; w październiku 1920 r. mianowany dowódcą 1 DP Litewsko-Białoruskiej, na czele której, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, zajął Wilno i Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej; w latach 1921–1925 Inspektor Armii w Warszawie; minister Spraw Wojskowych (1925–1926); w czasie zamachu majowego poparł marszałka Piłsudskiego.

• 

  21.07

  W Łodzi urodził się Marek Nowicki, działacz opozycji antykomunistycznej, obrońca praw człowieka; prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w latach 1990–2003.

• 

  22.07

  W Łodzi urodził się Marcin Wolski, pisarz, satyryk, związany m.in. z kabaretami Stodoła i Pod Egidą; autor radiowej audycji „60 minut na godzinę” oraz telewizyjnego kabaretu „Polskie ZOO”.

• 

  24.07

  Początek procesu członków PPS – Bolesława Gałaja i sześciu kobiet – oskarżonych o przynależność do Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

• 

  27.07

  Wincenty Pstrowski wezwał górników do podjęcia „współzawodnictwa pracy i przekraczania norm”.

• 

  31.07

  Władze komunistyczne zakończyły Akcję „Wisła”, w czasie której z południowo-wschodniej Polski w ciągu trzech miesięcy na na Ziemie Zachodnie i Północne, według danych Sztabu Generalnego WP, przesiedlono przymusowo ponad 140 tys. ludności ukraińskiej.

• 

  1.08

  W Warszawie urodził się Jacek Kleyff, poeta, bard, kompozytor, malarz, współtwórca kabaretu „Salon Niezależnych”.

• 

  5.08

  W Gołkowicach w pow. wodzisławskim urodził się Marian Dziędziel, aktor, związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w filmach „Sezon na leszcza”, „Wesele” (2004), „Dom zły”, „Kret”, „1920 Bitwa Warszawska”, „Supermarket”, a także w serialach „Blisko, coraz bliżej” i „Oficer”. 

• 

  6.08

  W Żarnowcu zmarła Wanda Siemaszkowa, aktorka, reżyserka, dyrektorka teatrów.

• 

  11.08

  W Krakowie rozpoczął się proces władz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN); głównymi oskarżonymi byli płk Franciszek Niepokólczycki oraz krakowscy działacze PSL – Stanisław Mierzwa i Karol Buczek. Zapadło osiem wyroków śmierci.

• 

  20.08

  W Norymberdze zakończył się proces niemieckich lekarzy oskarżonych o przeprowadzanie zbrodniczych eksperymentów medycznych na więźniach obozów koncentracyjnych.

• 

  23.08

  W Warszawie urodził się Jerzy Satanowski, kompozytor, aranżer, reżyser.

• 

  25.08

  W Poznaniu urodził się Filip Bajon, reżyser, scenarzysta, pisarz; autor filmów „Aria dla atlety”, „Limuzyna Daimler-Benz”, „Wahadełko”, „Magnat”, „Poznań ‘56”, „Przedwiośnie” i „Śluby panieńskie”.

• 

  31.08

  W Krakowie urodził się Grzegorz Warchoł, aktor, reżyser teatralny i filmowy; twórca m.in. seriali „Życie Kamila Kuranta”, „Gazda z Diabelnej” i „Królewskie sny”.

• 

  6.09

  W Toruniu urodził się Krzysztof Orzechowski, aktor, reżyser teatralny, w latach 1999–2016 dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

• 

  10.09

  W Krakowie zakończył się proces działaczy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Władze komunistyczne skazały osiem osób na karę śmierci, wśród nich komendanta WiN płk. Franciszka Niepokólczyckiego.

• 

  14.09

  W Okopach na Podlasiu urodził się ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, legendarny kapelan Solidarności, zamordowany w 1984 r. przez funkcjonariuszy IV Departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; beatyfikowany w 2010 r.

• 15.09

  Początek dziesięciodniowego strajku w Łodzi, wywołanego zmuszaniem pracowników do współzawodnictwa pracy; w czasie manifestacji doszło do starć z siłami bezpieczeństwa, dwie osoby zginęły, kilkadziesiąt zostało aresztowanych.

• 17.09

  W lasach lubaczowskich w bunkrze oblężonym przez oddziały Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego popełnił samobójstwo Jarosław Staruch „Stiah”, sprawujący kierownictwo nad krajowym prowidem OUN-UPA, położonym na zachód od tzw. linii Curzona.

• 

  19.09

  W Warszawie urodził się Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; w latach 1991–1993 prezes Komitetu do spraw Radia i Telewizji; twórca filmów „Matka Królów”, „Jezioro Bodeńskie”, „Piłkarski poker”.

• 

  19.09

  W Poznaniu urodziła się Urszula Sipińska, piosenkarka, kompozytorka; wykonawczyni piosenek „Są takie dni w tygodniu”, „Weselne dzieci” i „Cudownych rodziców mam”.

• 

  22.09

  W Szklarskiej Porębie rozpoczęła się narada przedstawicieli dziewięciu partii komunistycznych, w czasie której podjęto uchwałę o powołaniu Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominformu). Siedzibą Biura miał być Belgrad.

• 

  29.09

  W Poznaniu urodził się Piotr Mroczyk, dziennikarz, działacz opozycji antykomunistycznej, dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1989–1994.

• 

  1.10

  Dekret Rady Ministrów o planowej gospodarce narodowej.

• 

  10.10

  Memorandum Stanisława Mikołajczyka do Józefa Stalina i ambasadorów Wielkiej Trójki na temat sytuacji panującej w Polsce.

• 

  21.10

  Stanisław Mikołajczyk, wobec groźby aresztowania przez władze komunistyczne, potajemnie opuścił Polskę i przedostał się do Londynu.

• 

  23.10

  W Starogardzie Gdańskim urodził się Kazimierz Deyna, piłkarz ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce, złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.

• 24.10

  W Warszawie działalność artystyczną rozpoczął Teatr Nowy.

• 

  26.10

  W Toruniu otwarto trzynastą odbudowaną po wojnie radiostację i rozgłośnię Polskiego Radia.

• 

  29.10

  W Polanicy Zdroju urodził się Jerzy Fedorowicz, aktor, reżyser teatralny; dyrektor Teatru Ludowego w Nowej Hucie (1989–2012); od 2005 r. poseł na Sejm z list Platformy Obywatelskiej.

• 

  30.10

  W Wichrowie koło Dobrego Miasta urodził się Krzysztof Daukszewicz, satyryk, poeta, kompozytor, piosenkarz.

• 

  31.10

  W Warszawie urodził się Tadeusz Sobolewski, krytyk filmowy.

• 

  31.10

  Zmarł Jan Mazurkiewicz, lekarz psychiatra, pionier kierunku psychofizjologicznego w polskiej psychiatrii.

• 

  1.11

  W Radomyślu Wielkim urodził się Leszek Wosiewicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Kornblumenblau”, „Cynga” i „Kroniki domowe”.

• 

  3.11

  W Łodzi urodził się Jacek Koprowicz, reżyser i scenarzysta filmowy.

• 

  10.11

  W Mrągowie urodził się Krzysztof Wyszkowski, działacz opozycji antykomunistycznej, współpracownik KSS KOR, współzałożyciel i działacz WZZ Wybrzeża (1978); uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r.; w latach 1991–1992 doradca premierów Jana Krzysztofa Bieleckiego i Jana Olszewskiego. Od 2016 r. członek Kolegium IPN.

• 

  10.11

  Rozpoczęła działalność Filharmonia Poznańska, powołana z inicjatywy kompozytora i dyrygenta Tadeusza Szeligowskiego.

• 

  12.11

  Urodził się Zbigniew Łapiński, pianista, kompozytor; członek tria, do którego należeli również Jacek Kaczmarski i Przemysław Gintrowski, autor muzyki piosenek Jacka Kaczmarskiego np. „Somosierra”, „Wigilia na Syberii” i „Czerwony autobus”, „Nie widzą, nie wiedzą”.

• 20.11

  W Opactwie Westminsterskim odbył się ślub przyszłej królowej Elżbiety II z księciem Filipem Mountbattenem.

• 

  24.11

  W Krakowie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym rozpoczął się pierwszy proces oświęcimski; oskarżono w nim 40 członków załogi obozowej, w tym byłego komendanta KL Auschwitz Arthura Liebehenschela, szefa obozowego Gestapo Maksa Grabnera, jednego z zastępców komendanta Hansa Aumeiera, szefową obozu kobiecego w Birkenau Marię Mandl i kierownika krematoriów Ericha Muhsfeldta; zapadły 23 wyroki śmierci, dwa zostały zmienione na dożywocie, sześciu oskarżonych zostało skazanych na dożywotnie więzienie, jedna osoba została uniewinniona, pozostali otrzymali kary od 3 do 15 lat więzienia.

• 

  27.11

  W Zabrzu aresztowany został przez UB ppłk Łukasz Ciepliński, żołnierz ZWZ-AK, prezes IV ZG Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

• 

  27.11

  Do Polski z emigracji powróciła Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, tłumaczka; w latach 1926–1935 sekretarka marszałka Józefa Piłsudskiego w Ministerstwie Spraw Wojskowych.

• 29.11

  Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło rezolucję o podziale Palestyny na dwa państwa – arabskie i żydowskie; Jerozolima miała być strefą międzynarodową.

• 30.11

  W Los Angeles zmarł Ernst Lubitsch, niemiecki reżyser filmowy, nagrodzony Oscarem za całokształt twórczości.

• 

  1.12

  W Zabrzegu milicjant Rudolf Dadak zamordował Henryka Flamego ps. Bartek – dowódcę największego i najbardziej aktywnego zgrupowania NSZ działającego na terenie Śląska Cieszyńskiego i zachodniej części Małopolski; żołnierza wojny obronnej 1939 r.; organizacja konspiracyjna „Bartka” współpracowała z AK, na przełomie 1943 i 1944 r. oddział ukrył się w lesie; w październiku 1944 r. Flame został zaprzysiężony w NSZ; w 1945 r. ujawnił się wraz z oddziałem i wstąpił wraz z podkomendnymi do milicji, gdzie realizował rozkazy dowództwa NSZ i gromadził broń; zagrożony aresztowaniem wiosną 1945 r. schronił się w lesie; jego oddział stoczył wiele walk z UB i KBW.

• 2.12

  Zmarł Stanisław Łempicki, historyk literatury polskiej, redaktor naczelny „Pamiętnika Literackiego”.

• 

  3.12

  W Warszawie rozpoczął się pokazowy proces III Zarządu Głównego WiN oraz działaczy Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej.

• 5.12

  Urodziła się Irena Szewczyk, aktorka filmowa i teatralna.

• 

  13.12

  Na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu zadebiutował Conrad Drzewiecki.

• 

  16.12

  W Bytomiu urodziła się Anna Nehrebecka, aktorka, znana m.in. z filmu „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy oraz serialu „Rodzina Połanieckich” Jana Rybkowskiego; od 2010 r. radna m. st. Warszawy.

• 

  22.12

  W Krakowie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym zakończył się  tzw. pierwszy proces oświęcimski. Na ławie oskarżonych zasiadło 40 członków załogi niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. 23 z nich skazano na karę śmierci, w przypadku 16 orzeczono karę pozbawienia wolności, a jednego z oskarżonych uniewinniono.

• 

  23.12

  W Warszawie urodził się Tomasz Zygadło, reżyser, twórca filmów „Ćma”, „Odwet”, „Sceny dziecięce z życia prowincji”.

• 

  25.12

  Premiera filmu „Jasne łany” w reżyserii Eugeniusza Cękalskiego, uznawanego za pierwszy polski film socrealistyczny.

• 

  27.12

  Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na śmierć ppłk. Wacława Lipińskiego, historyka, żołnierza Legionów Polskich, działacza piłsudczykowskiego, współorganizatora Konwentu Organizacji Niepodległościowych (1942), założyciela i przewodniczącego podziemnego Stronnictwa Niezawisłości Narodowej (1946), członka Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej (1946–1947); Wacław Lipiński zmarł w komunistycznym więzieniu w 1949 r.