Kalendarz dat

1964

• 3.01

  Premiera filmu „Gdzie jest generał” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.

• 

  13.01

  Biskup Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim.

• 

  26.01

  W Warszawie zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz; jego najsłynniejsze dzieła to cykl „Kobiety brzemienne”, „Portret matki”, „Macierzyństwo”, Pomnik Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; w czasie wojny więzień niemieckiego obozu Auschwitz.

• 

  5.02

  W Łodzi urodził się Piotr Trzaskalski, reżyser filmowy, scenarzysta, autor filmów „Edi”, „Mistrz” i „Mój rower”.

• 

  7.02

  W Szewnie urodził się Jacek Podsiadło, poeta, tłumacz, laureat Nagrody im. Georga Trakla i Nagrody Kościelskich, czterokrotnie nominowany do Nagrody Nike.

• 14.02

  Premiera filmu Jana Łomnickiego „Wiano” z Zofią Kucówną i Romanem Wilhelmim w rolach głównych.

• 

  17.02

  W Milanówku zmarł Jan Szczepkowski, rzeźbiarz, malarz; twórca m.in. płaskorzeźb, które zdobią elewację sali posiedzeń Sejmu.

• 27.02

  Założono klub piłkarski GKS Katowice.

• 

  29.02

  Rząd PRL wystosował do rządów Belgii, Czechosłowacji, Francji, Holandii, NRD, RFN, Kanady, Wielkiej Brytanii, USA i ZSRR memorandum (tzw. plan Gomułki), zakładające zamrożenie zbrojeń jądrowych na terenie Polski, Czechosłowacji i obu państw niemieckich.

• 

  5.03

  Premiera filmu Jerzego Passendorfera „Skąpani w ogniu”.

• 

  8.03

  W Katedrze Wawelskiej w Krakowie odbył się ingres arcybiskupi Karola Wojtyły.

• 

  14.03

  Antoni Słonimski doręczył kancelarii premiera Józefa Cyrankiewicza tzw. List 34, będący sprzeciwem wobec polityki kulturalnej prowadzonej przez władze PRL, m.in. ograniczaniu wolności słowa, a także swobód obywatelskich.

• 

  24.03

  W Gdańsku urodził się Marek Kamiński, polarnik, podróżnik, żeglarz, pisarz, fotograf; jako pierwszy człowiek na świecie zdobył w jednym roku (1995) dwa bieguny Ziemi.

• 31.03

  Premiera filmu Wandy Jakubowskiej „Koniec naszego świata”.

• 

  16.04

  W Mielcu urodził się Piotr Gąsowski, aktor, artysta kabaretowy.

• 23.04

  Sejm uchwalił przepisy o nieprzedawnianiu ścigania sprawców najcięższych zbrodni hitlerowskich.

• 

  5.05

  W Katowicach urodził się Maciej Pieprzyca, reżyser, autor filmu „Chce się żyć”.

• 

  10.05

  Na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Treblince odsłonięto pomnik-mauzoleum, upamiętniający blisko 900 tys. Żydów, którzy zostali tam zamordowani przez Niemców.

• 

  17.05

  W Warszawie urodził się Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego; 12 maja 1983 r. zatrzymany przez funkcjonariuszy MO na pl. Zamkowym w Warszawie i bestialsko pobity w komisariacie przy ul. Jezuickiej; przewieziony do szpitala, zmarł 14 maja w wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej.

• 

  22.05

  W Casablance zmarł gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski – Komendant Główny Służby Zwycięstwu Polsce; po powstaniu Związku Walki Zbrojnej komendant obszaru obejmującego okupację sowiecką; jeden z twórców Polskiego Państwa Podziemnego.

• 27.05

  W New Delhi zmarł Jawaharlal Nehru, jeden z przywódców Indyjskiego Kongresu Narodowego; pierwszy premier niepodległych Indii (1947–1964).

• 28.05

  W Jerozolimie powołano Organizację Wyzwolenia Palestyny (OWP).

• 

  19.06

  W Warszawie zmarł Antoni Kolczyński „Kolka”, bokser, mistrz Europy z Dublina z 1939 r.

• 

  7.07

  W Gdańsku urodził się Krzysztof Skiba, muzyk, satyryk, wokalista; lider zespołu „Big Cyc”.

• 

  8.07

  W Waszyngtonie zmarł Marian Kozielewski, od 1934 r. komendant Policji Państwowej m. st. Warszawy, w czasie okupacji niemieckiej pierwszy komendant Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa (tzw. granatowej policji) w stolicy, więzień KL Auschwitz, działacz konspiracyjny; organizator i inspektor główny Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa i Straży Samorządowych, formacji policyjnych podległych Delegaturze Rządu na Kraj; brat emisariusza i kuriera Polskiego Państwa Podziemnego Jana Karskiego.

• 

  9.07

  W Kaliszu urodził się Mieczysław Szcześniak, piosenkarz; jego debiutancki album „Niby nowy” ukazał się w 1990 roku; laureat wielu nagród, m.in. Bursztynowego Słowika na Festiwalu w Sopocie i trzykrotnie Fryderyków.

• 

  20.07

  W Warszawie na Placu Teatralnym premier Józef Cyrankiewicz odsłonił Pomnik Bohaterów Warszawy (Nike).

• 

  25.07

  W Waszyngtonie urodziła się Anne Applebaum, amerykańska pisarka i publicystka, dziennikarka, autorka książek „Gułag”, za którą otrzymała w 2004 r. Nagrodę Pulitzera oraz „Za żelazną kurtyną. Ujarzmienie Europy Wschodniej 1944–1956”.

• 

  29.07

  W Kijowie zmarła Wanda Wasilewska, działaczka socjalistyczna, komunistyczna, pisarka; członek Rady Naczelnej PPS (1934–1937); po wybuchu II wojny światowej przebywała we Lwowie, a następnie w Moskwie; od 1941 r. w WKP(b); w latach 1943–1946 przewodnicząca Związku Patriotów Polskich, organizacji powołanej przez komunistów polskich w ZSRS; wiceprzewodnicząca PKWN (1944).

• 

  7.08

  W Warszawie zmarł Aleksander Zawadzki, członek władz KPP, PPR i PZPR; wicepremier (1949; 1950–1952), a następnie przewodniczący Rady Państwa (1952–1964).

• 7.08

  Premiera filmu „Giuseppe w Warszawie” w reżyserii Stanisława Lenartowicza.

• 

  12.08

  Edward Ochab został przewodniczącym Rady Państwa PRL.

• 

  26.08

  W Koszalinie urodził się Mariusz Bonaszewski, aktor Teatru Narodowego w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Deszczowy żołnierz”, „Matka Teresa od kotów”, „Wenecja”, „Daas”, a także w serialach „Sława i chwała” oraz „Marszałek Piłsudski”.

• 

  27.08

  W Gryfowie Śląskim urodził się Andrzej Chyra, aktor Nowego Teatru w Warszawie; wystąpił w filmach „Dług”, „Pieniądze to nie wszystko”, „Symetria”, „Komornik”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”, „Palimpsest”, „S@motność w sieci”, „Strajk”, „Katyń”, „Daas”, „W imię …”, a także w serialu „Oficer”.

• 

  1.09

  W Żarach urodził się Józef Tracz, zapaśnik, wicemistrz olimpijski z Barcelony (1992), brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Seulu (1988) i Atlancie (1996); medalista mistrzostw świata i Europy.

• 

  12.09

  W Londynie zmarł Sergiusz Piasecki, pisarz, autor m.in. powieści „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy”.

• 14.09

  W Moskwie zmarł Wasilij Grossman, rosyjski pisarz, korespondent wojenny, autor powieści „Życie i los”, uznawanej za jeden z najwnikliwszych rozrachunków z sowieckim totalitaryzmem; jako jeden z pierwszych opisał obozy w Treblince i Majdanku, gdzie dotarł idąc z Armią Czerwoną, jego relacje zostały wykorzystane podczas procesu norymberskiego.

• 

  14.09

  Premiera filmu „Prawo i pięść” w reżyserii Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego.

• 17.09

  Cesarz Etiopii Haile Selassie rozpoczął oficjalną wizytę w Polsce.

• 22.09

  Na Broadwayu odbyła się premiera musicalu „Skrzypek na dachu”.

• 

  22.09

  W Warszawie na Wiśle uruchomiono tzw. Grubą Kaśkę – jedno z najważniejszych ujęć wody w stolicy.

• 

  2.10

  Premiera filmu „Upał” w reżyserii Kazimierza Kutza.

• 

  5.10

  Władze komunistyczne aresztowały Melchiora Wańkowicza, sygnatariusza „Listu 34”, protestującego przeciwko polityce kulturalnej PRL; oskarżony o przekazywanie za granicę „materiałów godzących w Polskę” i współpracę z Radiem Wolna Europa, skazany został na trzy lata więzienia; w areszcie spędził pięć tygodni, władze chciały, aby pisarz zwrócił się z prośbą o ułaskawienie, kiedy tak się nie stało, wstrzymano wykonanie wyroku.

• 

  6.10

  W Łodzi urodziła się Manuela Gretkowska, pisarka, felietonistka, działaczka społeczna, założycielka Partii Kobiet.

• 

  7.10

  Debiut teatralny Jana Nowickiego – w Starym Teatrze w Krakowie w sztuce „Zaproszenie do zamku” Jeana Anhouilla.

• 10.10

  W Tokio rozpoczęły się XVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polscy sportowcy zdobyli na nich 7 złotych, 6 srebrnych i 10 brązowych medali.

• 

  12.10

  W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. Kurt Hubert Franz – zastępca komendanta obozu Franza Stangla.

• 

  20.10

  W Nowym Jorku zmarł Herbert Hoover, polityk Partii Republikańskiej, sekretarz handlu (1921–1928); prezydent USA w latach 1929–1933; w czasie I wojny światowej i po jej zakończeniu kierował amerykańską pomocą charytatywną dla Europy; organizował m.in. transporty żywności, odzieży i lekarstw do Polski.

• 

  22.10

  Urodziła się Małgorzata Ostrowska-Królikowska, aktorka filmowa i teatralna.

• 

  24.10

  W Tokio zakończyły się XVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie; reprezentacja Polski zdobyła na nich 23 medale, wśród nich siedem złotych.

• 25.10

  Zmarł Bronisław Kopczyński, malarz, rysownik, grafik, dekorator teatralny.

• 

  26.10

  W Warszawie rozpoczął się proces Melchiora Wańkowicza, oskarżonego o przekazywanie za granicę „fałszywych informacji, oczerniających stosunki w Polsce”.

• 27.10

  W Chorzowie urodził się Andrzej Mastalerz, aktor; wystąpił m.in. w filmach „Pokłosie” i „Zmruż oczy”.

• 4.11

  Premiera filmu „Fantomas” w reżyserii Andre Hunebelle’a.

• 

  9.11

  Sąd Wojewódzki w Warszawie ogłosił wyrok w sprawie Melchiora Wańkowicza: 1,5 roku więzienia za „propagowanie materiałów oczerniających i poniżających PRL”.

• 13.11

  Urodziła się Małgorzata Saramonowicz, pisarka i dziennikarka.

• 18.11

  Zmarł Jan Bystroń, etnolog, socjolog, historyk kultury, pisarz.

• 

  20.11

  Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie rozpoczął się proces uczestników tzw. afery mięsnej; główny oskarżony Stanisław Wawrzecki, dyrektor Stołecznego Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Mięsem, skazany został w lutym 1965 r. na karę śmierci – wyrok wykonano.

• 25.11

  W Gdyni urodziła się Joanna Kurowska, aktorka.

• 

  27.11

  Komitet Uczelniany PZPR Uniwersytetu Warszawskiego usunął z partii Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego.

• 3.12

  Ośmiu członków załogi zginęło w pożarze okrętu podwodnego ORP „Sęp”.

• 3.12

  Zmarł Stefan Bartik, aktor filmowy i teatralny, występował na wielu scenach, w Rzeszowie, Krakowie, Łodzi i Tarnowie.

• 17.12

  W Los Angeles odbyła się premiera filmu „Grek Zorba” w reżyserii Michalisa Kakojanisa, nagrodzonego trzema Oscarami.

• 17.12

  W Warszawie urodził się Maciej Nowak, krytyk teatralny i kulinarny; dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Wybrzeże (2000–2006); założyciel i dyrektor Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w latach 2003–2013.

• 18.12

  Premiera filmu „Panienka z okienka” w reżyserii Marii Kaniewskiej.

• 

  19.12

  W Inowrocławiu urodził się Wojciech Polak, biskup, doktor nauk teologicznych, w latach 2003–2014 pełnił funkcję biskupa pomocniczego archidiecezji gnieźnieńskiej; sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski (2011–2014); od 2014 r. arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski.

• 21.12

  Premiera filmu Aleksandra Forda „Pierwszy dzień wolności” wg dramatu Leona Kruczkowskiego.

• 

  22.12

  W Warszawie pod oddziałem Narodowego Banku Polskiego przy ul. Jasnej nieznani do dziś sprawcy dokonali napadu na kasjerkę Centralnego Domu Towarowego; bandyci zastrzelili jednego z konwojentów i zrabowali 1 milion 300 tys. złotych.

• 24.12

  W Warszawie urodziła się Anja Orthodox, wokalistka zespołu Closterkeller.

• 30.12

  Powołana została Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) z siedzibą w Genewie.