Kalendarz historyczny
13 sierpnia
-
Do budowanego portu w Gdyni zawinął pierwszy statek oceaniczny – SS Kentucky pod banderą francuską.
-
W Jurczycach koło Krakowa urodził się Józef Haller, generał WP; dowódca II Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji; w wojnie polsko-bolszewickiej członek Rady Obrony Państwa oraz Generalny Inspektor Armii Ochotniczej; podczas zamachu majowego stanął po stronie rządu, kierując działaniami w Wielkopolsce i na Pomorzu; współtwórca antyrządowego „Frontu Morges” (1936); w czasie II wojny światowej minister rządu RP na uchodźstwie.
-
W Warszawie zmarł abp Henryk Hoser, pallotyn, dyplomata Stolicy Apostolskiej, misjonarz, ordynariusz warszawsko-praski w latach 2008–2017, specjalny wizytator apostolski w Medziugorie w latach 2018–2021.
-
Prezydent Lech Kaczyński odwołał na wniosek premiera Jarosława Kaczyńskiego ministrów należących do Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony RP, kończąc tym samym istnienie trójpartyjnej koalicji rządowej.
-
W Warszawie zmarła Maria Kruger, pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, m.in. powieści „Godzina pąsowej róży”.
-
W Warszawie zmarła Zdzisława Bytnarowa, pedagog, podporucznik Armii Krajowej „Sławka”; w czasie Powstania Warszawskiego kierowała Harcerską Pocztą Polową w Śródmieściu; matka Janka „Rudego”, bohatera „Kamieni na szaniec”.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Stockinger, aktor teatralny i filmowy, piosenkarz, znany z takich filmów jak „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…”, „Lawa”, „Miś”.
-
W Fort Lauderdale na Florydzie zmarł Mieczysław Cybulski, aktor; wystąpił w filmach „Cham”, „Rapsodia Bałtyku”, „Wierna rzeka”, „O czym marzą kobiety” „Ty, co w Ostrej świecisz Bramie” i „Wrzos”.
-
W Gdańsku pod Pomnikiem Ofiar Grudnia '70 odbyła się manifestacja.
-
Stan wojenny: demonstracje uliczne i starcia z milicją w Gdańsku, Nowej Hucie, Warszawie i we Wrocławiu.
-
W Warszawie zmarł Adam Ważyk, poeta, prozaik, eseista, tłumacz.
-
Zmarł abp Antoni Baraniak, przed II wojną sekretarz prymasa Polski kard. Augusta Hlonda, po wojnie - prymasa Stefana Wyszyńskiego; od 1951 r. biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej; we wrześniu 1953 r. aresztowany przez władze komunistyczne i poddany brutalnemu śledztwu; po wyjściu na wolność w 1957 r. metropolita poznański.
-
Początek budowy muru berlińskiego.
-
W Krakowie urodził się Janusz Kurtyka, historyk, działacz opozycji niepodległościowej, prezes Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2005–2010; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.
-
W Grodzisku Mazowieckim urodził się Marian Woronin, lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980) i rekordzista Europy w biegu na 100 m.
-
W Warszawie zmarł Ryszard Ordyński, reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta; autor m.in. filmów „Pan Tadeusz” (1928) i „Dziesięciu z Pawiaka” (1931).
-
W łagrze pod Stalingradem zmarł Wilhelm Hosenfeld, oficer Wehrmachtu, odznaczony pośmiertnie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata m.in. za uratowanie podczas wojny ukrywającego się w gruzach Warszawy pianisty Władysława Szpilmana.
-
W Warszawie zapadł wyrok w tzw. procesie generałów: Stanisław Tatar, Jerzy Kirchmayer, Franciszek Herman i Stefan Mossor, oskarżeni przez władze komunistyczne o szpiegostwo i zorganizowanie spisku przeciwko władzy ludowej, skazani zostali na kary dożywotniego więzienia.
-
W Gdańsku urodził się Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w „Kontrakcie” Krzysztofa Zanussiego, „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny” Janusza Majewskiego, „Kuchni polskiej” Jacka Bromskiego oraz „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza.
-
W Nowicach koło Świdnicy urodził się Tadeusz Mytnik, kolarz, dwukrotny mistrz świata w wyścigu drużynowym (1973, 1975) oraz srebrny medalista w tej samej konkurencji na igrzyskach olimpijskich w Montrealu (1976); wielokrotny mistrz Polski; zwycięzca Tour de Pologne (1975).
-
Komitet Wykonawczy Rady Odbudowy Warszawy podjął decyzję o odbudowie Starego Miasta.
-
W Warszawie urodził się Stefan Melak, działacz niepodległościowy w PRL, walczący o upamiętnienie ofiar zbrodni katyńskiej; przewodniczący Komitetu Katyńskiego; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.
-
W więzieniu na Pawiaku rozstrzelany został przez Niemców Antoni Kocjan, konstruktor lotniczy, pilot; w czasie II wojny światowej w wywiadzie lotniczym ZWZ-AK.
-
Powstanie Warszawskie: wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi; kiedy żołnierze Batalionu „Gustaw” zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu nastąpiła ogromna eksplozja; w jej wyniku śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67 żołnierzy Batalionu „Gustaw”.
-
Wojna polsko-bolszewicka: początek Bitwy Warszawskiej – walki o Radzymin, Ossów, Nieporęt, Okuniew.
-
Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod jego rozkazami do armii austro-węgierskiej.
-
Pionier lotnictwa Michał Scipio del Campo wykonał na samolocie Etrich Taube pierwszy lot nad Warszawą.
-
W Kamiennej Górze w Galicji urodził się Lucjan Siemieński, pisarz, członek założyciel Akademii Umiejętności w Krakowie, uczestnik Powstania Listopadowego.
-
Król Polski i elektor saski August II Mocny oraz car Rosji Piotr I Wielki zawarli w Rawie Ruskiej sojusz wojskowy wymierzony przeciwko Szwecji.