Kalendarz historyczny
16 lipca
-
W Szerokiej na Górnym Śląsku urodził się Henryk Sławik, powstaniec śląski, działacz społeczny, samorządowy i polityczny, wieloletni redaktor naczelny „Gazety Robotniczej”, jeden z ponad 120 tys. polskich uchodźców wojennych, których we wrześniu 1939 r. przyjęły Węgry. Jako prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech (1939–1944) został pełnomocnikiem na Węgry ministra pracy rządu RP na uchodźstwie. Dzięki pomocy Jozsefa Antalla seniora i polskich księży Sławik uratował – według Yad Vashem – ok. 5 tys. polskich Żydów uchodźców. Aresztowany przez Gestapo w 1944 r., katowany nie zdradził swego węgierskiego przyjaciela J. Antalla. Zamordowany 23 sierpnia 1944 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Mauthausen. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1990), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2004) oraz Orderem Orła Białego (2010).
-
Wysłannik papieża Leona IX kard. Humbert nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola Michała I Cerulariusza; wydarzenie to zapoczątkowało tzw. Wielką Schizmę – rozłam w chrześcijaństwie na kościół wschodni i zachodni.
-
W Piasecznie zmarł Andrzej Jucewicz, dziennikarz i działacz sportowy, redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” (1970–1976), prezes Polskiego Związku Tenisowego (1976–1980), inicjator „czwartków lekkoatletycznych” – zawodów dla młodych lekkoatletów.
-
W Warszawie zmarł Szymon Szurmiej, aktor i reżyser, od 1969 roku do śmierci dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie.
-
Zmarł Kazimierz Imieliński, twórca polskiej seksuologii, autor licznych podręczników, organizator pierwszej akademickiej placówki seksuologicznej – Zakładu Seksuologii w Akademii Medycznej w Krakowie.
-
Zmarła Maria Turlejska, historyk, socjolog, żołnierz Gwardii i Armii Ludowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.
-
Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał Konstytucję RP.
-
W Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie przeprowadzono pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego.
-
Zmarł Herbert von Karajan, jeden z najwybitniejszych dyrygentów XX wieku.
-
Po wyreżyserowanym przez władze komunistyczne procesie, ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, który w maju 1983 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO, a następnie ciężko pobity w komisariacie na warszawskim Starym Mieście, w wyniku czego zmarł dwa dni później w szpitalu; sąd uwolnił od zarzutu jego pobicia dwóch milicjantów; natomiast na 2 i 2,5 roku więzienia skazał za nieudzielenie pomocy pobitemu, po wymuszeniu w śledztwie nieprawdziwych zeznań, dwóch sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala.
-
W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy, do którego przyłączyły się inne zakłady pracy.
-
Pierwsze procesy robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie.
-
We Wrocławiu zmarł Artur Młodnicki, aktor, reżyser teatralny, związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Odtwórca roli Tomasza w filmie „Jak być kochaną”.
-
Rozpoczęła się misja amerykańskiego statku kosmicznego Apollo-11, pierwszej załogowej ekspedycji na Księżyc.
-
W Aleksandrowie Łódzkim urodził się Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski (1981, 1982) i raz Puchar Polski (1985); w swoim dorobku miał również Puchar Niemiec wywalczony z Eintrachtem Frankfurt (1988).
-
Zbrodnia wołyńska: oddziały UPA we wsi i w majątku Pułhany (pow. Horochów) zamordowały około 120 Polaków, a w Kupowalcach (pow. Horochów) około 150 oraz co najmniej 155, być może nawet 600 Polaków, którzy na własną rękę opuścili Hutę Stepańską (pow. Kostopol), ośrodek polskiej samoobrony.
-
W Newark odbył się pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego.
-
Na cmentarzu żydowskim w Częstochowie Niemcy rozstrzelali około 400 Żydów z fabryki „Hasag”.
-
W Paryżu rozpoczęła się największa obława na ludność pochodzenia żydowskiego. Ponad 13 tys. Żydów, w tym ponad 4 tys. dzieci, wywieziono do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.
-
Niemcy utworzyli getto w Przemyślu.
-
W Wilczym Szańcu pod Kętrzynem Adolf Hitler ogłosił decyzję o przyłączeniu terenów Galicji Wschodniej do Generalnego Gubernatorstwa, rezygnując tym samym z planu utworzenia państwa ukraińskiego.
-
W Podszkodziu koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Damian Damięcki, aktor, syn Ireny Górskiej i Dobiesława Damięckiego, mąż śpiewaczki operetkowej Grażyny Brodzińskiej, znany z filmów „Nowy” i „W każdą pogodę”.
-
W katastrofie lotniczej nad Bałtykiem w okolicy Orłowa zginął gen. Gustaw Orlicz-Dreszer, żołnierz Legionów Polskich. W czasie zamachu majowego stał na czele wojsk wiernych marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Inspektor armii (1930–1936), od 1936 r. inspektor obrony powietrznej państwa. Od 1930 r. prezes ZG Ligi Morskiej i Kolonialnej.
-
Rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie rozpoczęła nadawanie audycji „Wesoła Lwowska Fala”.
-
W Olsztynie urodził się Andrzej Zawada, jeden z najwybitniejszych polskich alpinistów, pionier alpinizmu zimowego, kierownik wyprawy, w czasie której Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego w historii zimowego wejścia na Mount Everest.
-
W Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.
-
W Tatrach rozpoczęła się budowa szlaku turystycznego Orla Perć.
-
W trakcie tzw. tumultu toruńskiego doszło do zamieszek między katolikami a protestantami.
-
Król Jan III Sobieski położył kamień węgielny pod budowę zespołu klasztornego kapucynów w Warszawie. Po zwycięstwie pod Wiedniem kościół stał się wotum wdzięczności Bogu za pomoc w odniesionym triumfie.
-
Tłum mieszkańców Krakowa zlinczował w kościele franciszkanów starostę rabsztyńskiego Andrzeja Tęczyńskiego, oskarżonego o zamordowanie miejscowego płatnerza.
-
Zmarł Karol Robert, król Węgier z dynastii andegaweńskiej, mąż Elżbiety Łokietkówny, dziadek Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 roku na króla Polski.