Kalendarz dat

1972

• 

  1.01

  Weszło w życie porozumienie o otwarciu granic pomiędzy PRL a NRD dla bezwizowego i bezpaszportowego ruchu turystycznego.

• 

  1.01

  Powstały zespoły filmowe: Panorama, Pryzmat, Silesia, X.

• 4.01

  Premiera filmu Andrzeja Żuławskiego „Trzecia część nocy”.

• 

  9.01

  Premiera serialu „Podróż za jeden uśmiech” w reżyserii Stanisława Jędryki.

• 10.01

  W Radomiu urodził się Maciej Skorża, trener piłkarski, zdobywca trzech tytułów Mistrza Polski (dwukrotnie z Wisłą Kraków i raz z Lechem Poznań), i trzech Pucharów Polski.

• 13.01

  W Poznaniu zmarł Edward Fiszer, poeta, autor tekstów piosenek, m.in. „Pójdę na Stare Miasto”, „Srebrne wesele” i „Przyjedź mamo, na przysięgę”.

• 

  26.01

  W Warszawie zmarł gen. Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945–1947), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951–1953); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.

• 26.01

  W Łodzi zmarł Stanisław Łapiński, aktor teatralny i filmowy.

• 

  27.01

  Premiera filmu "Perła w koronie" w reżyserii Kazimierza Kutza.

• 

  1.02

  W Warszawie z inicjatywy Józefa Szajny Teatr Klasyczny (działający od 1955 r.) został przekształcony w działający do dziś Teatr Studio.

• 

  11.02

  Na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Sapporo skoczek narciarski Wojciech Fortuna zdobył dla Polski pierwszy w historii złoty medal olimpijski w sportach zimowych.

• 

  11.02

  W Dorking pod Londynem zmarł Marian Hemar, poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor m.in. szlagieru „Kiedy znów zakwitną białe bzy”, popularyzator i piewca folkloru lwowskiego; w czasie II wojny światowej żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich; po wojnie na emigracji, autor satyrycznych komentarzy odnoszących się do sytuacji w PRL emitowanych w Radiu Wolna Europa, za które został przez władze komunistyczne pozbawiony polskiego obywatelstwa.

• 

  20.02

  W Myszkowie urodziła się Magdalena Cielecka, aktorka filmowa i teatralna; wystąpiła m.in. w filmach „Pokuszenie”, „Egoiści”, „Samotność w sieci”, „Zakochani”, „Katyń”, „Wenecja”, „Córki dansingu”. 

• 

  20.02

  Premiera serialu telewizyjnego „Pan Samochodzik i templariusze”, zrealizowanego na podstawie powieści Zbigniewa Nienackiego.

• 

  22.02

  W Zabrzu urodziła się Katarzyna Groniec, piosenkarka, aktorka, znana m.in. z musicalu „Metro”; od 2000 r. wydaje swoje płyty m.in. „Mężczyźni”, „Przypadki”, „Na żywo”, „Listy Julii”. 

• 

  25.02

  Premiera filmu „Agent nr 1” w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego, opowiadającego historię urodzonego w Warszawie Jerzego Iwanowa-Szajnowicza, asa dywersji, który podczas II wojny światowej działał jako agent brytyjskiego wywiadu w okupowanej przez Niemców Grecji.

• 

  25.02

  We Wrocławiu zmarł Hugo Steinhaus, matematyk, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.

• 3.03

  Z Florydy w USA wystartowała sonda Pioneer 10, na pokładzie której umieszczono przekaz ludzkości do kosmicznych istot pozaziemskich, tzw. płytkę Pioneera; są na niej szkice kobiety i mężczyzny, a także Układu Słonecznego.

• 7.03

  Premiera filmu Janusza Zaorskiego „Uciec jak najbliżej”.

• 20.03

  Premiera filmu „Solaris” w reżyserii Andrieja Tarkowskiego, na podstawie powieści Stanisława Lema.

• 

  21.03

  W Warszawie urodził się Piotr Adamczyk, aktor znany m.in. z ról w filmach „Chopin. Pragnienie miłości”, „Karol. Człowiek, który został papieżem” oraz „Karol. Papież, który pozostał człowiekiem”, „Tajemnica Westerplatte”, „Sztuka kochania, czyli historia Michaliny Wisłockiej”, a także z seriali „Czas honoru” i „Naznaczony”.

• 

  2.04

  W Krakowie urodziła się Agata Kornhauser-Duda – małżonka prezydenta RP Andrzeja Dudy; z wykształcenia germanistka, nauczycielka języka niemieckiego w II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie.

• 7.04

  Premiera filmu „Zaraza” w reżyserii Romana Załuskiego.

• 

  7.04

  W Londynie zmarł August Zaleski, minister spraw zagranicznych II RP (1926–1932), prezydent RP na uchodźstwie w latach 1947–1972.

• 

  9.04

  W Londynie odbyło się zaprzysiężenie Stanisława Ostrowskiego na Prezydenta RP na Uchodźstwie.

• 

  13.04

  W Krakowie zmarł Feliks Młynarski, ekonomista, współtwórca Banku Polskiego SA; w czasie II wojny światowej, za zgodą rządu RP na uchodźstwie, pełnił funkcję prezesa Banku Emisyjnego w Krakowie, emitującego pieniądze dla Generalnego Gubernatorstwa, tzw. młynarki.

• 

  15.04

  Rozpoczęto budowę Huty Katowice.

• 27.04

  Sejm uchwalił Kartę Praw i Obowiązków Nauczyciela.

• 

  4.05

  Samolot Ił-62 „Mikołaj Kopernik” zainaugurował loty transatlantyckie PLL LOT. 

• 

  5.05

  Premiera filmu „Jak daleko stąd, jak blisko” w reżyserii Tadeusza Konwickiego.

• 6.05

  W Mysłowicach urodził się Artur Rojek, kompozytor, wokalista, autor tekstów, w latach 1992–2012 członek zespołu Myslovitz.

• 

  8.05

  W Londynie zmarł Bogusław Miedziński, żołnierz Legionów Polskich, podpułkownik WP, polityk, publicysta, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; poseł na Sejm (1922–1938), senator i marszałek Senatu (1938–1939).

• 

  11.05

  W Warszawie urodził się Jan Ołdakowski, współtwórca i dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

• 

  16.05

  W Krakowie urodził się Andrzej Duda – od 6 sierpnia 2015 r. prezydent Polski; doktor nauk prawnych, polityk Prawa i Sprawiedliwości, w latach 2006–2007 wiceminister sprawiedliwości w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, od 2008 r. podsekretarz stanu w kancelarii prezydenta Lecha Kaczyńskiego; w latach 2007–2011 członek Trybunału Stanu; poseł na Sejm VII kadencji, europarlamentarzysta w latach 2014–2015.

• 

  16.05

  W Koninie urodził się Szymon Bobrowski, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Prawo ojca”, „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, „Strefa ciszy”, „Serce na dłoni”, „Róża”, „Bokser”; znany także z seriali „Na dobre i na złe”, „Magda M.”, „Oficerowie” i „Instynkt”.

• 

  17.05

  Bundestag zatwierdził „Układ między PRL a RFN o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków”, podpisany 7 grudnia 1970 r. w Warszawie przez Józefa Cyrankiewicza i Willy'ego Brandta; zawierał m.in. uznanie przez stronę zachodnioniemiecką polskiej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

• 24.05

  W Warszawie zmarł Michał Choromański, pisarz i dramaturg, autor powieści „Biali bracia”, „Zazdrość i Medycyna”, „Schodami w górę, schodami w dół”, „Słowacki wysp tropikalnych”, „Skandal w Wesołych Bagniskach”.

• 25.05

  Sejm ratyfikował układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN z grudnia 1970 r., w którym strona zachodnioniemiecka uznała granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej.

• 31.05

  Prezydent USA Richard Nixon wracając z Moskwy zatrzymał się na dwudniowe rozmowy w Warszawie. Była to pierwsza w historii stosunków polsko-amerykańskich wizyta w Polsce urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych. 

• 

  11.06

  Zmarł Andrzej Nardelli, aktor, piosenkarz. 

• 

  17.06

  W Warszawie urodził się Michał Żebrowski, aktor, znany m.in. z roli Jana Skrzetuskiego w ekranizacji „Ogniem i mieczem” oraz Tadeusza Soplicy w „Panu Tadeuszu”, wystąpił również w filmach „Poznań 56”, „Wiedźmin”, „Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem”, „Pręgi”, „Rok 1612”, „Janosik. Prawdziwa historia”, „Sęp” i „Tajemnica Westerplatte”, a także w serialu „Sława i chwała”; dyrektor naczelny Teatru 6. piętro w Warszawie.

• 

  19.06

  W Muzeum Narodowym w Warszawie otwarto stałą ekspozycję fresków z Faras.

• 19.06

   Wizytę w Polsce rozpoczął prezydent Jugosławii Josip Broz Tito.

• 

  28.06

  Papież Paweł VI specjalną bullą zatwierdził nową organizację kościelną na Ziemiach Zachodnich i Północnych, uzyskanych przez Polskę po II wojnie światowej.

• 

  16.07

  We Wrocławiu zmarł Artur Młodnicki, aktor, reżyser teatralny, związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Odtwórca roli Tomasza w filmie „Jak być kochaną”.

• 

  19.07

  Prasa PRL poinformowała o odkryciu bogatych złóż węgla kamiennego na Lubelszczyźnie. Trzy lata później rozpoczęła się budowa kopalni w Bogdance koło Łęcznej.

• 

  21.07

  W Warszawie rozpoczęto licencyjną produkcję Coca-Coli.

• 

  28.07

  W Warszawie zmarła Mieczysława Ćwiklińska, właściwie Mieczysława Trapszo, aktorka, śpiewaczka; jedna z najwybitniejszych aktorek polskiego kina międzywojennego, znana m.in. z filmów „Czy Lucyna to dziewczyna”, „Jadzia”, „Pani minister tańczy”; aktorka teatralna związana po wojnie z warszawskimi teatrami: Polskim i Nowym; sztuki z jej udziałem, np. „Drzewa umierają stojąc” w Klasycznym, nie schodziły z afisza całymi latami.

• 

  1.08

  Dla Jelczańskich Zakładów Samochodowych zakupiono licencję na produkcję francuskich autobusów „Berliet”.

• 

  2.08

  W Rzeszowie urodziła się Justyna Steczkowska, piosenkarka, autorka tekstów; wielokrotna laureatka nagrody muzycznej „Fryderyk”; popularność przyniosły jej m.in. piosenki „Dziewczyna szamana”, „Oko za oko, słowo za słowo”.

• 

  11.08

  W Warszawie zmarł Józef Lange, kolarz, członek drużyny torowej, która zajmując drugie miejsce na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w 1924 r. zdobyła dla Polski pierwszy medal olimpijski. 

• 

  29.08

  Premiera filmu „Dziewczyny do wzięcia” w reżyserii Janusza Kondratiuka.

• 

  29.08

  W Warszawie zmarł Jan Kreczmar, aktor, reżyser teatralny, wieloletni rektor PWST w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Szyfry”, „Lalka”, „Życie rodzinne”, „Piłat i inni”, „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni” i „Za ścianą”.

• 

  3.09

  W Krakowie urodziła się Maja Ostaszewska, aktorka Nowego Teatru w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach „Prymas. Trzy lata z tysiąca”, „Katyń”, „Janosik. Prawdziwa historia”, „Uwikłanie”, „W imię …”, „Jack Strong”, „Body/Ciało” oraz w serialu „Czas honoru”.

• 

  4.09

  W Warszawie zmarł Stanisław Milski, aktor, reżyser teatralny, wystąpił m.in. w filmach „Popiół i diament”, „Szatan z siódmej klasy” i „Gdzie jest generał”.

• 

  5.09

  Do wioski olimpijskiej w Monachium wdarli się palestyńscy terroryści z organizacji „Czarny Wrzesień” atakując izraelskich sportowców. Na miejscu zginął jeden z trenerów oraz ciężarowiec. Zamachowcy wzięli 9 zakładników, których mieli uwolnić po wypuszczeniu z izraelskich więzień ponad 200 Palestyńczyków. Negocjacje z terrorystami nie przyniosły efektu. Ostatecznie niemieckie służby zaatakowały terrorystów, którzy nie reagowali na żądanie poddania się. Palestyńczycy zamordowali wszystkich zakładników, a sami zginęli podczas kolejnego ataku niemieckiej policji. Śmierć poniósł też jeden z policjantów.

• 

  8.09

  Sąd Wojewódzki w Opolu uznał braci Kowalczyków za winnych wybuchu w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, do którego doszło w przeddzień zapowiadanych uroczystości z okazji Dnia Milicjanta. Jerzy Kowalczyk skazany został na karę śmierci, a Ryszard Kowalczyk na 25 lat pozbawienia wolności. W styczniu 1973 r. Rada Państwa złagodziła wyrok na Jerzego Kowalczyka, skazując go – podobnie jak jego brata – na 25 lat więzienia.

• 

  8.09

  W Myślenicach urodził się Bartosz Konopka, reżyser; w 2010 r. nominowany do Oscara za film „Królik po berlińsku” w kategorii najlepszy dokument krótkometrażowy.

• 

  9.09

  Podczas XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium Władysław Komar zdobył złoty medal w konkursie pchnięcia kulą.

• 

  10.09

  Na igrzyskach olimpijskich w Monachium piłkarska reprezentacja Polski, pokonując w finale Węgry 2:1, zdobyła złoty medal. Obie bramki w finałowym meczu strzelił dla Polski Kazimierz Deyna, który z liczbą dziewięciu zdobytych goli został najlepszym strzelcem turnieju.

• 11.09

  W Monachium zakończyły się XX Letnie Igrzyska Olimpijskie; reprezentanci Polski zdobyli na nich 21 medali, w tym siedem złotych.

• 

  14.09

  Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Republiką Federalną Niemiec.

• 

  25.09

  W Warszawie zmarł Aleksander Kobzdej, malarz, grafik, scenograf.

• 6.10

  Premiera filmu „Bolesław Śmiały” w reżyserii Witolda Lesiewicza.

• 

  18.10

  W Chorzowie urodził się Wojciech Kuczok, prozaik, poeta, scenarzysta, krytyk filmowy.

• 

  20.10

  W Warszawie zmarła Magdalena Samozwaniec, pisarka, autorka popularnych powieści i opowiadań satyrycznych.

• 

  20.10

  Władze watykańskie poinformowały ambasadora Kazimierza Papee, reprezentującego rząd RP na uchodźstwie, o tym, że Stolica Apostolska uważa jego misję za zakończoną.

• 

  25.10

  Maciej Szczepański zastąpił Włodzimierza Sokorskiego na stanowisku przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji.

• 

  4.11

  W Krakowie urodził się Mariusz Kwiecień, śpiewak operowy.

• 

  14.11

  W Ziębicach urodziła się Edyta Górniak, wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów.

• 

  15.11

  W Berlinie Zachodnim zmarł Arnold Słucki, poeta.

• 

  16.11

  W Paryżu Konferencja Generalna UNESCO przyjęła konwencję o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego.

• 

  21.11

  W Huddersfield w Anglii zmarł ppłk Tadeusz Danilewicz, szef sztabu KG NSZ (1944–1945), uczestnik Powstania Warszawskiego; komendant główny Narodowego Związku Wojskowego (1945).

• 

  26.11

  Premiera serialu telewizyjnego „Chłopi” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

• 

  8.12

  W Olsztynie urodziła się Joanna Kos-Krauze, reżyserka, scenarzystka; z mężem Krzysztofem Krauze współreżyserowała filmy „Plac Zbawiciela”, „Papusza”, „Ptaki śpiewają w Kigali”.

• 

  10.12

  Premiera filmu „Trzeba zabić tę miłość” w reżyserii Janusza Morgensterna.

• 

  13.12

  W Warszawie zmarł Jan Cybis, malarz, krytyk sztuki. 

• 

  16.12

  Oddano do użytku halę widowiskowo-sportową „Olivia” w Gdańsku.

• 

  26.12

  W Kansas City zmarł Harry S. Truman, prezydent USA w latach 1945–1953.

• 

  28.12

  W Warszawie zmarł Zdzisław Stroński, historyk, polityk, działacz Związku Naprawy Rzeczpospolitej i Obozu Zjednoczenia Narodowego, trzykrotny poseł na Sejm II RP.

• 

  28.12

  W Warszawie urodziła się Katarzyna Adamik, reżyser, plastyk. 

• 

  29.12

  W Tarnowie urodził się Wilhelm Sasnal, malarz, twórca komiksów, filmowiec.

• 

  31.12

  W Warszawie urodził się Konrad Niewolski, reżyser, scenarzysta.