> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

20 maja

  • Israel Gutman. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie urodził się Israel Gutman, działacz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim, więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych na Majdanku, Auschwitz i Mauthausen-Gusen; historyk Holokaustu; w 1961 r. był świadkiem w procesie nazistowskiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna.

  • „Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja R.P. 1573” Jana Matejki. Źródło: Wikimedia Commons

    Na sejmie elekcyjnym spisane zostały artykuły henrykowskie, określające zasady ustroju Rzeczypospolitej oraz uprawnienia króla.

  • W Warszawie zmarł Andrzej Urbański, dziennikarz i publicysta, szef Kancelarii Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w latach 2005–2006, prezes zarządu Telewizji Polskiej w latach 2007–2008, poseł na Sejm I kadencji.

  • Anna Ciepielewska. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Warszawie zmarła Anna Ciepielewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Matka Joanna od Aniołów”, „Trzy kobiety”, „Pasażerka”, a także w serialach „Dom” i „Blisko, coraz bliżej”.

  • Z portu gdyńskiego na jachcie Dar Przemyśla w samotny rejs dookoła świata wypływa Henryk Jaskuła. 12.06.1979. Fot. PAP/CAF/J. Uklejewski

    Do Gdyni dopłynął Henryk Jaskuła, który jako pierwszy Polak i trzeci żeglarz w historii, samotnie, bez zawijania do portów, okrążył Ziemię; dokonał tego na „Darze Przemyśla” płynąc tzw. trasą z wiatrem, poczynając od Przylądka Dobrej Nadziei (RPA); rejs trwał 344 dni.

  • Zbigniew Preisner. Fot. PAP/T. Gzell

    W Bielsku-Białej urodził się Zbigniew Preisner, kompozytor muzyki filmowej oraz teatralnej; współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, dla którego stworzył muzykę do większości filmów, m.in. do „Podwójnego życia Weroniki”.

  • W Zębie niedaleko Poronina urodził się Józef Łuszczek, narciarz; w 1978 r. podczas mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Lahti zdobył złoty medal w biegu na 15 km i brązowy medal na dystansie 30 km; pierwszy Polak, który został mistrzem świata w biegach narciarskich.

  • Aleksander Hall. Fot. PAP/R. Guz

    W Gdańsku urodził się Aleksander Hall, działacz opozycji antykomunistycznej, historyk; członek ROPCiO oraz Studenckiego Komitetu Solidarności; od 1979 r. w Ruchu Młodej Polski; redaktor niezależnego pisma „Bratniak”; członek Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Gdańsk (1982–1984); wiceprzewodniczący Unii Demokratycznej (1991–1992); przewodniczący Partii Konserwatywnej (1992–1997), członek Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego; poseł w latach 1991–1993 i 1997–2001.

  • W Warszawie urodził się Michał Listkiewicz, sędzia piłkarski, działacz sportowy, prezes PZPN w latach 1999–2008.

  • Uczestnicy akcji odbicia więźniów z więzienia NKWD w Rembertowie - Albin Wichrowski (L) ps. "Góral" i Henryk Gójski ps. "Kamień". 1995 r. Fot. PAP/A. Rybczyński

    Oddział uderzeniowy, składający się z b. żołnierzy AK i innych formacji niepodległościowych, uwolnił kilkuset więźniów obozu NKWD w Rembertowie.

  • Replika rakiety V2 w Parku Historycznym w Bliźnie k. Ropczyc. Fot. PAP/D. Delmanowic

    Wywiad AK zdobył, a następnie zbadał egzemplarz niemieckiego pocisku rakietowego V-2. Wyniki badań i najważniejsze części rakiety przekazano następnie do Wielkiej Brytanii.

  • Tadeusz Zawadzki ps. Zośka. Źródło: Wikimedia Commons

    Na stacji kolejowej w Celestynowie oddział dyspozycyjny Kedywu KG AK, dowodzony przez Tadeusza Zawadzkiego „Zośkę”, uwolnił 49 więźniów politycznych przewożonych przez Niemców z więzienia na Zamku Lubelskim do KL Auschwitz.

  • Święciany – pocztówka z ok. 1935 r. Źródło: CBN Polona

    Funkcjonariusze policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej rozstrzelali około 400 mieszkańców Święcian i okolicznych wsi w odwecie za zabicie przez sowieckich partyzantów dwóch urzędników niemieckich oraz komendanta obozu jenieckiego.

  • Hanna Krall. Fot. PAP/A. Dunin-Kęplicz

    W Warszawie urodziła się Hanna Krall, pisarka, reporterka, dziennikarka; autorka reportażu „Zdążyć przed Panem Bogiem” – rozmowy z Markiem Edelmanem, a także książek „Sublokatorka”, „Okna” i „Biała Maria”.

  • Inauguracja roku akademickiego 1937/1938 na Uniwersytecie Warszawskim (Uniwersytecie Józefa Piłsudskiego): odsłonięcie popiersia marszałka. Fot. NAC

    Senat Uniwersytetu Warszawskiego podjął uchwałę o nadaniu uczelni imienia Józefa Piłsudskiego.

  • Andrzej Drawicz. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie urodził się Andrzej Drawicz, pisarz, krytyk literacki, tłumacz, znawca literatury rosyjskiej i problematyki wschodniej; prezes Komitetu ds. Radia i Telewizji w latach 1989–1991.

  • Abp Franciszek Macharski. Fot. PAP/J. Morek

    W Krakowie urodził się Franciszek Macharski, metropolita krakowski w latach 1979–2005, kardynał.

  • Karl Dedecius. Fot. PAP/A. Hawałej

    W Łodzi urodził się Karl Dedecius, jeden z najwybitniejszych tłumaczy literatury polskiej na język niemiecki.

  • Gustaw Herling-Grudziński. Fot. PAP/P. Wierzchowski

    W Kielcach urodził się Gustaw Herling-Grudziński, prozaik, eseista, publicysta, krytyk literacki; autor m.in. „Innego świata” i „Dziennika pisanego nocą”; więzień sowieckich łagrów, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, uczestnik bitwy pod Monte Cassino.

  • We Wrocławiu otwarto Halę Stulecia; uroczystość odbyła się w 100. rocznicę ogłoszenia przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III odezwy wzywającej do powszechnego oporu przeciw Napoleonowi; w 2006 r. Hala Stulecia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

  • Austriacki redemptorysta Klemens Maria Hofbauer, nazywany „apostołem Warszawy” został kanonizowany przez papieża Piusa X.

  •  Pomnik Dzieci Wrzesińskich we Wrześni. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk

    Polskie dzieci, strajkujące we Wrześni przeciwko przymusowemu nauczaniu religii w języku niemieckim, zostały przez niemieckie władze szkolne poddane brutalnej chłoście. Wobec ich rodziców wymierzono kary grzywny lub aresztu.

  • Gen. Władysław Sikorski. Fot. PAP/CAF

    W Tuszowie Narodowym pod Mielcem urodził się Władysław Sikorski, generał WP, premier RP na uchodźstwie i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1939–1943; zginął w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem w nocy z 3 na 4 lipca 1943 r.

  • Justynian Karnicki, pierwszy dyrektor Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie na podstawie „Ustawy o Wychowaniu Publicznym w Królestwie Polskim” powołano do życia Muzeum Narodowe, początkowo działające pod nazwą Muzeum Sztuk Pięknych.

  • Wojna polsko-austriacka: wojska polskie zdobyły Zamość.

  •  Stare Powązki. Fot. PAP/L. Szymański

    W Warszawie odbyła się uroczystość poświęcenia Cmentarza Powązkowskiego.

  • Portret Władysława IV Wazy pędzla Rubensa. Źródło: Wikimedia Commons

    W Mereczu zmarł król Władysław IV Waza, panujący od 1632 r.