Kalendarz historyczny
5 czerwca
-
W Warszawie zmarł postrzelony przez niemiecki patrol Wacław Bojarski – poeta, prozaik, publicysta i krytyk literacki.
-
W Warszawie w kościele św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży gestapo aresztowało 89 osób uczestniczących w ceremonii ślubnej; wśród nich m.in. nowożeńców oraz kilkunastu członków oddziału dyspozycyjnego Kedywu KG AK „Osa-Kosa”.
-
W Warszawie otwarto Ogród Sprawiedliwych upamiętniający osoby, które podejmowały walkę z totalitaryzmem i broniły praw człowieka.
-
W Los Angeles zmarł Ronald Reagan, prezydent USA w latach 1981–1989, amerykański aktor, polityk, gubernator Kalifornii; znacząco wspierał działaczy Solidarności w walce z systemem komunistycznym w Polsce.
-
Początek VII pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski (5–17 VI).
-
Waldemar Pawlak został desygnowany na urząd premiera RP.
-
Do Polski po 30 latach nieobecności przyjechał Czesław Miłosz.
-
W Toruniu urodził się Maciej Sobociński, reżyser teatralny, scenograf.
-
Sąd w Hamburgu skazał Ludwiga Hahna – byłego dowódcę policji bezpieczeństwa (Sipo) i służby bezpieczeństwa (SD) w okupowanej Warszawie, na 12 lat więzienia; dwa lata później, w kolejnym procesie, otrzymał wyrok dożywotniego więzienia.
-
W Szczecinie urodził się Cezary Morawski, aktor, pedagog, związany m.in. z warszawskimi teatrami Współczesnym i Powszechnym; zagrał w filmach „Akcja pod Arsenałem”, „Constans”, „Z dalekiego kraju”, „Dziecinne pytania”, a także w serialu „M jak miłość”; w latach 2016–2018 dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu.
-
W Warszawie urodził się Ludwik Dorn, działacz opozycji antykomunistycznej, wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji w latach 2005–2007; marszałek Sejmu (2007); poseł w latach 1997–2015.
-
W Warszawie popełniła samobójstwo Emilia Malessa „Marcysia”, kapitan Armii Krajowej, w latach 1940–1945 kierowała wydziałem łączności zagranicznej Oddziału V KG ZWZ-AK; aresztowana przez władze komunistyczne i skazana w 1947 r. w procesie ZG Zrzeszenia WiN na 2 lata więzienia; ułaskawiona przez prezydenta Bolesława Bieruta.
-
Sekretarz stanu USA George Marshall przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla Europy, którego celem było przeciwstawienie się komunizmowi poprzez odbudowę gospodarki państw europejskich zniszczonych II wojną światową; Polska ze względu na stanowisko Moskwy nie przystąpiła do tego projektu.
-
W Stanesti-Chirulesti w Rumunii zmarł Józef Beck, legionista, członek POW, pułkownik Wojska Polskiego, minister spraw zagranicznych w latach 1932–1939, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Józefa Piłsudskiego.
-
W nocy z 5 na 6 czerwca oddział AK Antoniego Hedy „Szarego” uwolnił ponad 60 osób z niemieckiego więzienia w Końskich.
-
Wizytę w USA rozpoczął premier Stanisław Mikołajczyk; w czasie jej trwania trzykrotnie rozmawiał z prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem.
-
W Buenos Aires w Argentynie urodziła się Martha Argerich, wybitna pianistka, pedagog, laureatka I nagrody podczas Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 1965.
-
W Skotnikach koło Łęczycy urodziła się Barbara Brylska, aktorka, niezapomniana Kama z „Faraona” i Krzysia z „Pana Wołodyjowskiego”.
-
W Aleksandrowie Kujawskim urodził się Grzegorz Królikiewicz, reżyser, scenarzysta, pedagog; autor filmu „Przypadek Pekosińskiego”.
-
W III Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej rozgrywanych we Francji reprezentacja Polski przegrała po dogrywce z Brazylią 5:6; cztery bramki dla polskiej reprezentacji strzelił w tym meczu Ernest Wilimowski.
-
W Warszawie zmarł Jan Dąbski, członek władz PSL „Piast”, założyciel i prezes Stronnictwa Chłopskiego; wicemarszałek Sejmu (1928–1930). Jako przewodniczący polskiej delegacji w czasie rokowań pokojowych z Rosją Sowiecką podpisał Traktat Ryski.
-
We Lwowie urodził się Andrzej Perepeczko, marynarz, wieloletni wykładowca Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, pisarz, publicysta, autor m.in. książek dla dzieci i młodzieży.
-
Wojna polsko-bolszewicka: oddziały 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego przerwały front polski.
-
W Jezupolu koło Stanisławowa urodził się Wojciech Dzieduszycki, dziennikarz, krytyk muzyczny i teatralny, konferansjer, piosenkarz, autor tekstów piosenek; w 2006 r. Dzieduszycki przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1949–1972.
-
We Lwowie uroczyście otwarto Panoramę Racławicką, namalowaną pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka; dzieło upamiętnia zwycięską bitwę polskich wojsk z 4 kwietnia 1794 r. pod Racławicami; po drugiej wojnie światowej malowidło wraz z częścią zbiorów Ossolineum trafiło ze Lwowa do Wrocławia.
-
W Warszawie powstało Muzeum Przemysłu i Rolnictwa; placówka wraz z eksponatami została zniszczona we wrześniu 1939 r.
-
Najsilniejsze w historii ziem polskich trzęsienie ziemi o sile ocenianej powyżej 6 stopni w skali Richtera. W Krakowie zawaliło się sklepienie kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty.
-
Bolesław Wstydliwy ogłosił dokument lokacyjny na prawie magdeburskim dla Krakowa.