> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1875

  • W Paryżu zmarł Pierre Larousse, leksykograf, wydawca, założyciel firmy wydającej encyklopedie i słowniki.

  • Piotr Wysocki. Źródło: CBN Polona

    W Warce zmarł Piotr Wysocki, przywódca spisku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, który zapoczątkował wybuch Powstania Listopadowego; po upadku powstania zesłany przez władze carskie na Syberię, do kraju powrócił po ponad 25 latach.

  • Zawieszenie dzwonu Zygmunta - obraz Jana Matejki, fot. domena publiczna

    Na wystawie w Krakowie został wystawiony obraz Jana Matejki "Zawieszenie dzwonu Zygmunta". Malarz sportretował na nim członków swojej rodziny. Królowej Bonie nadał rysy swojej żony, królewskim dzieciom i członkom dworu - rysy swoich dzieci. Nie zapomniał nawet o namalowaniu swojego wiernego doga. Obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

  • W Międzyrzecu Podlaskim urodził się Bolesław Hryniewiecki, botanik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel i wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego, dyrektor Ogrodu Botanicznego UW.

  • Cyryl Ratajski. Źródło: NAC

    Urodził się Cyryl Ratajski, w czasie II wojny światowej Delegat Rządu na Kraj (1940–1942), a wcześniej prezydent Poznania (1922–1924, 1925–1934), zaś przed zamachem majowym minister spraw wewnętrznych (1924–1925). 

  • Franciszek Jan Pułaski, fot. domena publiczna

    Urodził się Franciszek Jan Pułaski, od 1926 aż do śmierci w 1956 r. dyrektor Biblioteki Polskiej w Paryżu. Wcześniej sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i założyciel Przeglądu Historycznego. Na konferencji pokojowej w Wersalu ekspert polskiej delegacji od spraw prawnych i historycznych

  • Józef Biniszkiewicz (1875-1940), fot. domena publiczna

    Urodził się Józef Biniszkiewicz, jeden z liderów PPS, a w latach 1920-1921 wiceszef Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na Górnym Śląsku. Wielkopolanin, dziennikarz, od 1922 r. poseł do Sejmu Śląskiego (był tam wicemarszałkiem). Pod koniec września 1939 r. aresztowany przez Gestapo, osadzony w KL Buchenwald i tam zgładzony

  • W Bojmiu niedaleko Kałuszyna zmarł January Suchodolski, malarz, oficer, uczestnik Powstania Listopadowego.

  • Kazimierz Prószyński. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie urodził się Kazimierz Prószyński, wynalazca, konstruktor, pionier polskiej kinematografii; zginął w niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen w marcu 1945 r.

  • W Leordzie na Bukowinie urodził się Wojciech Weiss, malarz, rysownik, grafik.

  • W Paryżu urodził się Paul Landowski, francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia, syn powstańca styczniowego, autor m.in. olbrzymiego posągu Chrystusa Zbawiciela górującego nad Rio de Janeiro.

  • W Warszawie powstało Muzeum Przemysłu i Rolnictwa; placówka wraz z eksponatami została zniszczona we wrześniu 1939 r.

  • W Brdowie koło Środy Wielkopolskiej zmarł Karol Libelt, filozof, publicysta, działacz niepodległościowy, współtwórca i prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu.

  • Franciszek Bujak. Fot. NAC

    We wsi Maszkienice koło Brzeska urodził się Franciszek Bujak, historyk, badacz dziejów społeczno-gospodarczych.

  • W Oranach urodził się Mikalojus Konstantinas Ciurlionis, litewski kompozytor, malarz, grafik.

  • Urodził się Witold Chodźko, lekarz psychiatra, higienista, członek Polskiej Akademii Umiejętności, profesor Uniwersytetu imienia Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie.

  • Prezydentem Warszawy mianowany został (na wniosek generała-gubernatora warszawskiego) Sokrates Starynkiewicz, emerytowany generał wojsk rosyjskich; urząd sprawował do 1892 r.; zasłużony dla rozwoju miasta m.in. budową nowoczesnych wodociągów i kanalizacji.

  • We wsi Górna Trójca w guberni twerskiej urodził się Michaił Kalinin, działacz komunistyczny, od 1898 r. w SDPRR, w 1919 r. został przewodniczącym Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego; od 1926 r. członek Biura Politycznego KC WKP(b); przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRS w latach 1938–1946; współodpowiedzialny za czystki lat trzydziestych i zbrodnię katyńską.

  • Xawery Dunikowski. Fot. PAP/CAF

    W Krakowie urodził się Xawery Dunikowski, rzeźbiarz, malarz.

  •  Władysław Orkan. Źródło: NAC

    W Porębie Wielkiej koło Limanowej urodził się Władysław Orkan, poeta, pisarz, publicysta; oficer Legionów Polskich.

  • W Pradze urodził się Rainer Maria Rilke, austriacki poeta, prozaik, eseista.

  • W Aschersleben (Saksonia-Anhalt) urodził się Gerd von Runstedt, niemiecki wojskowy, feldmarszałek, dowódca wojsk Grupy Armii „Południe” w czasie bitwy nad Bzurą.