Kalendarz dat

1912

• 

  10.01

  W Warszawie urodziła się Wanda Żółkiewska, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, m.in. powieści „Ślady rysich pazurów” (1965).

• 17.01

  W Korninie koło Kijowa urodził się Aleksander Sewruk, aktor.

• 

  21.01

  W Chicago urodził się Alfred Szklarski, pisarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych dla młodzieży o Tomku Wilmowskim.

• 

  25.01

  W Wiesbaden, według innych źródeł w Łodzi, urodził się Marian Brandys, dziennikarz, reportażysta i pisarz, autor m.in. książek „Kozietulski i inni” oraz „Koniec świata szwoleżerów”.

• 24.02

  W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury iberoamerykańskiej.

• 

  1.03

  W Kijowie urodziła się Ina Benita (właśc. Janina Ferow-Bułhak), aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów „Doktor Murek”, „Sportowiec mimo woli”; zginęła w czasie Powstania Warszawskiego.

• 20.03

  W Łodzi urodził się Janusz Paluszkiewicz, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów „Człowiek na torze”, „Awans”, „Znak orła” i roli Ignacego Gajdy w serialu Zbigniewa Chmielewskiego „Dyrektorzy”.

• 31.03

  W Krakowie otwarty został „Park Gier Klubu Sportowego Cracovia”. Na inaugurację rozegrano mecz piłkarski pomiędzy Cracovią a Pogonią Lwów.

• 

  4.04

  W Ostrowcu Świętokrzyskim urodził się Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali filmowych „Chłopi”, „Kariera Nikodema Dyzmy” i „Rodzina Połanieckich”.

• 16.04

  W Buku Pomorskim urodził się Witold Kiedrowski, duchowny katolicki, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Po wojnie osiadł we Francji, poświęcając się pracy duszpasterskiej i działalności społecznej. Przez 35 lat prowadził w Sekcji Polskiej RFI audycje docierające za „żelazną kurtynę”. W 2009 r. awansowany na stopień generała brygady WP.

• 17.04

  W Budapeszcie urodziła się Martha Eggerth, śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury.

• 5.05

  W Laskowcach koło Tarnopola urodził się Adolf Chronicki, aktor.

• 

  19.05

  W Warszawie zmarł Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus – pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy; autor m.in. powieści „Lalka”, „Faraon” i „Emancypantki”.

• 22.05

  Dziesiątki tysięcy osób uczestniczyło w Warszawie w pogrzebie Bolesława Prusa – pisarza, autora powieści, m.in. „Lalki” i „Faraona”.

• 30.05

  Zmarł Wilbur Wright, amerykański konstruktor lotniczy i pilot; wspólnie z bratem Orvillem Wrightem w 1903 r. przeprowadził pierwsze loty samolotem własnej konstrukcji z silnikiem spalinowym.

• 5.06

  W Jezupolu koło Stanisławowa urodził się Wojciech Dzieduszycki, dziennikarz, krytyk muzyczny i teatralny, konferansjer, piosenkarz, autor tekstów piosenek; w 2006 r. Dzieduszycki przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1949–1972.

• 8.06

  W Warszawie urodził się Jerzy Kaliszewski, aktor, reżyser, pedagog.

• 

  24.07

  W Warszawie urodził się Stanisław Wohl, operator, scenarzysta i reżyser; współzałożyciel i wieloletni wykładowca PWSF w Łodzi; autor scenariusza filmu „Strachy” i serialu „Czterej pancerni i pies”.

• 

  25.08

  Z inicjatywy Józefa Piłsudskiego w Zakopanem została powołana organizacja niepodległościowa Polski Skarb Wojskowy, której zadaniem miało być gromadzenie środków na walkę zbrojną o niepodległość.

• 

  31.08

  We wsi Janowice koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Jan Piwnik „Ponury”, cichociemny, oficer „Wachlarza”, szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.

• 

  2.09

  W Krakowie urodził się Gwidon Borucki, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, aktor, muzyk, piosenkarz, pierwszy wykonawca „Czerwonych maków na Monte Cassino”.

• 

  17.09

  W Krzyżowej Woli urodził się Władysław Wagner, żeglarz, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską.

• 

  17.09

  W Warszawie urodziła się Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”, a także w filmach „Hallo szpicbródka”, „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…”; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów.

• 17.09

  W Krakowie urodził się Stanisław Sielecki, geolog, polarnik, taternik.

• 

  25.09

  W Skierniewicach urodziła się Jadwiga Kuryluk, aktorka znana m.in. z serialu „Jan Serce”, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

• 

  29.09

  W Ferrarze urodził się Michelangelo Antonioni, włoski reżyser, scenarzysta i krytyk filmowy.

• 

  7.10

  W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska.

• 

  15.10

  W Krakowie urodziła się Jadwiga Jędrzejowska, najwybitniejsza polska tenisistka lat międzywojennych, w drugiej połowie lat 30. należała do ścisłej światowej czołówki; finalistka turnieju wimbledońskiego w 1937 r.;22-krotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w grze pojedynczej, pierwszy raz w 1929 r., ostatni w 1964 r.

• 21.10

  W Warszawie urodził się Ludwik Perski, reżyser filmów dokumentalnych.

• 

  29.10

  We Lwowie powołane zostały Polowe Drużyny Sokole, których działalność wzorowana była na ruchu strzeleckim; jednym z ich organizatorów był Józef Haller.

• 8.11

  Urodził się Eugeniusz Markowski, malarz, grafik, scenograf. W latach 1940–1955 przebywał za granicą, był członkiem grupy artystów „Libera Associazione Arti Figurative” we Włoszech.

• 10.11

  W Wiedniu utworzona została Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, stanowiąca porozumienie ugrupowań z Królestwa i Galicji.

• 10.11

  W Berlinie urodził się Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, działacz emigracyjny; żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny; wieloletni redaktor polskiej sekcji BBC.

• 

  11.11

  W Brukseli zmarł Józef Wieniawski, pianista i kompozytor. Początkowo występował z bratem Henrykiem, później samodzielnie, także jako dyrygent.

• 

  11.11

  W Brześciu nad Bugiem urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana „wielką damą polskiego teatru”, autorka tomików poezji i powieści.

• 13.11

  Zmarł Karol Lewakowski, działacz ludowy, współtwórca Stronnictwa Ludowego w Galicji i pierwszy prezes Stronnictwa.

• 20.11

  We Lwowie urodził się Włodzimierz Kaczanowski, działacz socjalistyczny; współzałożyciel (1943) i komendant Socjalistycznej Organizacji Bojowej; zginął w Powstaniu Warszawskim.

• 21.11

  W Orłowie urodził się Kazimierz Ślaski, historyk, badacz dziejów Pomorza.

• 1.12

  Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych powierzyła Józefowi Piłsudskiemu funkcję komendanta głównego polskich sił wojskowych. 

• 6.12

  Urodził się Ryszard Kiersnowski, poeta, pisarz, satyryk, dziennikarz, dramaturg.

• 

  10.12

  W Krakowie urodził się Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.

• 16.12

   We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.

• 22.12

  W Zabrzu otwarto pierwsze kino na Górnym Śląsku – „Kino Lichtspielhaus” (po 1945 roku nosiło nazwę „Wolność”, obecnie „Roma”).