Kalendarz dat

1912

• 10.1

  W Warszawie urodziła się Wanda Żółkiewska, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, m.in. powieści „Ślady rysich pazurów” (1965).

• 17.1

  W Korninie koło Kijowa urodził się Aleksander Sewruk, aktor.

• 21.1

  

  W Chicago urodził się Alfred Szklarski, pisarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych dla młodzieży o Tomku Wilmowskim.

• 25.1

  

  W Wiesbaden, według innych źródeł w Łodzi, urodził się Marian Brandys, dziennikarz, reportażysta i pisarz, autor m.in. książek "Kozietulski i inni" oraz "Koniec świata szwoleżerów".

• 1.2

  W Kijowie urodziła się Ina Benita (właśc. Janina Ferow-Bułhak), aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów "Doktor Murek", "Sportowiec mimo woli"; zginęła w czasie Powstania Warszawskiego.

• 24.2

  W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury ibero-amerykańskiej.

• 20.3

  W Łodzi urodził się Janusz Paluszkiewicz, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów „Człowiek na torze”, „Awans”, „Znak orła” i roli Ignacego Gajdy w serialu Zbigniewa Chmielewskiego „Dyrektorzy”.

• 29.3

  W drodze powrotnej z wyprawy na biegun południowy zmarł z wyczerpania Robert Scott, angielski oficer, badacz Antarktydy. Był drugim człowiekiem, po Roaldzie Amundsenie, który dotarł do bieguna południowego.

• 30.3

  W Radebeul w Niemczech zmarł Karol May, niemiecki pisarz, autor powieści przygodowych i podróżniczych.

• 31.3

  W Krakowie otwarty został "Park Gier Klubu Sportowego Cracovia". Na inaugurację rozegrano mecz piłkarski pomiędzy Cracovią a Pogonią Lwów.

• 4.4

  

  W Ostrowcu Świętokrzyskim urodził się Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali filmowych "Chłopi", "Kariera Nikodema Dyzmy" i "Rodzina Połanieckich".

• 10.4

  

  Z portu w Southampton do Nowego Jorku wypłynął w swój pierwszy i ostatni rejs brytyjski liniowiec pasażerski "Titanic".

• 12.4

  We Lwowie rozpoczęła działalność ukraińska organizacja skautowa - Płast.

• 14.4

  

  W nocy z 14 na 15 kwietnia w czasie swojego pierwszego rejsu z Southampton do Nowego Jorku zatonął brytyjski liniowiec pasażerski "Titanic". Przyczyną katastrofy, w której zginęły 1502 osoby, było zderzenie z górą lodową.

• 15.4

  

  W Mangjongde w Korei urodził się Kim Ir Sen, prezydent i przywódca partii komunistycznej, generalissimus i "wielki wódz" Ludowej Korei, sprawujący w KRLD niepodzielne rządy od założenia komunistycznego państwa; twórca jednego z najbardziej okrutnych systemów totalitarnych.

• 16.4

  W Buku Pomorskim urodził się Witold Kiedrowski, duchowny katolicki, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Po wojnie osiadł we Francji, poświęcając się pracy duszpasterskiej i działalności społecznej. Przez 35 lat prowadził w Sekcji Polskiej RFI audycje docierające za "żelazną kurtynę". W 2009 r. awansowany na stopień generała brygady WP.

• 17.4

  W Budapeszcie urodziła się Martha Eggerth, śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury.

• 5.5

  W Laskowcach koło Tarnopola urodził się Adolf Chronicki, aktor.

• 14.5

  W Sztokholmie zmarł August Strindberg, dramatopisarz, prozaik, poeta, eseista i publicysta.

• 19.5

  

  W Warszawie zmarł Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus - pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy; autor m.in. powieści „Lalka”, „Faraon” i „Emancypantki”.

• 22.5

  Dziesiątki tysięcy osób uczestniczyło w Warszawie w pogrzebie Bolesława Prusa - pisarza, autora powieści, m.in. „Lalki” i „Faraona”. 

• 30.5

  

  Zmarł Wilbur Wright, amerykański konstruktor lotniczy i pilot; wspólnie z bratem Orvillem Wrightem w 1903 r. przeprowadził pierwsze loty samolotem własnej konstrukcji z silnikiem spalinowym.

• 5.6

  W Jezupolu koło Stanisławowa urodził się Wojciech Dzieduszycki, dziennikarz, krytyk muzyczny i teatralny, konferansjer, piosenkarz, autor tekstów piosenek. W 2006 r. Dzieduszycki przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1949-1972. 

• 8.6

  W Warszawie urodził się Jerzy Kaliszewski, aktor, reżyser, pedagog.

• 14.7

  W Okemah (Oklahoma) urodził się Woody Guthrie, amerykański pieśniarz folkowy, bard okresu Wielkiego Kryzysu.

• 17.7

  W Sztokholmie powstało IAAF – Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych.

• 24.7

  W Warszawie urodził się Stanisław Wohl, operator, scenarzysta i reżyser; współzałożyciel i wieloletni wykładowca PWSF w Łodzi; autor scenariusza filmu "Strachy" i serialu "Czterej pancerni i pies".

• 31.7

  W Nowym Jorku urodził się Milton Friedman, amerykański ekonomista, obrońca i propagator wolnego rynku; w 1976 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych za prace z zakresu problematyki pieniądza, które stały się podstawą doktryny monetaryzmu. 

• 4.8

  

  W Sztokholmie urodził się Raoul Wallenberg, szwedzki przedsiębiorca i dyplomata, który podczas II wojny światowej uratował tysiące węgierskich Żydów; jego losy po wkroczeniu wojsk sowieckich do Budapesztu wciąż pozostają niewyjaśnione, wiadomo jedynie, że 17 stycznia 1945 r. został aresztowany przez Armię Czerwoną.

• 23.8

  Urodził się Gene Kelly, amerykański tancerz, aktor, choreograf, reżyser. 

• 25.8

  W Neunkirchen urodził się Erich Honecker, niemiecki działacz komunistyczny; sekretarz generalny SED (Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec) i przywódca Niemieckiej Republiki Demokratycznej w latach 1971-1989.

• 31.8

  

  We wsi Janowice koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Jan Piwnik "Ponury", cichociemny, oficer "Wachlarza", szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.

• 2.9

  

  W Krakowie urodził się Gwidon Borucki, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, aktor, muzyk, piosenkarz, pierwszy wykonawca "Czerwonych maków na Monte Cassino".

• 5.9

  W Los Angeles urodził się John Cage, amerykański kompozytor.

• 17.9

  

  W Krzyżowej Woli urodził się Władysław Wagner, żeglarz, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską.

• 17.9

  

  W Warszawie urodziła się Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach "Wojna domowa" i "Czterdziestolatek", a także w filmach "Hallo szpicbródka", "Lata dwudzieste… lata trzydzieste…"; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów.

• 17.9

  W Krakowie urodził się Stanisław Sielecki, geolog, polarnik, taternik.

• 25.9

  

  W Skierniewicach urodziła się Jadwiga Kuryluk, aktorka znana m.in. z serialu „Jan Serce”, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

• 29.9

  

  W Ferrarze urodził się Michelangelo Antonioni, włoski reżyser, scenarzysta i krytyk filmowy.

• 7.10

  

  W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo "Pomoc dla Sierot", opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska.

• 15.10

  

  W Krakowie urodziła się Jadwiga Jędrzejowska, najwybitniejsza polska tenisistka lat międzywojennych, w drugiej połowie lat 30. należała do ścisłej światowej czołówki; finalistka turnieju wimbledońskiego w 1937 r.;22-krotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w grze pojedynczej, pierwszy raz w 1929 r., ostatni w 1964 r.

• 17.10

  W Canale d`Agordo w prowincji Belluno we Włoszech urodził się Albino Luciani, arcybiskup Wenecji, kardynał; w 1978 r. wybrany na papieża - przyjął imię Jana Pawła I; zmarł 28 września 1978 r. po 33 dniach pontyfikatu.

• 21.10

  

  W Warszawie urodził się Ludwik Perski, reżyser filmów dokumentalnych.

• 29.10

  

  We Lwowie powołane zostały Polowe Drużyny Sokole, których działalność wzorowana była na ruchu strzeleckim; jednym z ich organizatorów był Józef Haller.

• 10.11

  W Wiedniu utworzona została Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, stanowiąca porozumienie stronnictw niepodległościowych z Królestwa i Galicji.

• 10.11

  W Berlinie urodził się Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, działacz emigracyjny; żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny; wieloletni redaktor polskiej sekcji BBC.

• 11.11

  

  W Brukseli zmarł Józef Wieniawski, pianista, kompozytor.

• 11.11

  

  W Brześciu Litewskim urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana "wielką damą polskiego teatru", autorka tomików poezji i powieści.

• 20.11

  We Lwowie urodził się Włodzimierz Kaczanowski, działacz socjalistyczny; współzałożyciel (1943) i komendant Socjalistycznej Organizacji Bojowej; zginął w Powstaniu Warszawskim.

• 21.11

  W Orłowie urodził się Kazimierz Ślaski, historyk, badacz dziejów Pomorza.

• 1.12

  Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych powierzyła Józefowi Piłsudskiemu funkcję komendanta głównego polskich sił wojskowych. 

• 10.12

  

  W Krakowie urodził się Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego".

• 16.12

   We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.

• 22.12

  W Zabrzu otwarto pierwsze kino na Górnym Śląsku – „Kino Lichtspielhaus” (po 1945 roku nosiło nazwę „Wolność”, obecnie „Roma”).