Kalendarz historyczny
6 kwietnia
-
Podczas wizyty ministra spraw zagranicznych Józefa Becka w Londynie ogłoszono przekształcenie gwarancji brytyjskich dla Polski z 31 marca w gwarancje wzajemne.
-
W Krakowie zmarł Feliks Jasieński, krytyk i kolekcjoner sztuki, podróżnik, właściciel kolekcji dzieł sztuki japońskiej, którą podarował Muzeum Narodowemu w Krakowie; obecnie wystawiane są w krakowskim Centrum Sztuki i Techniki japońskiej „Manggha” (nazwa pochodzi od jednego z pseudonimów artystycznych Jasieńskiego).
-
W Krakowie zmarł prof. Jerzy Vetulani, wybitny psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik, popularyzator nauki, jeden z grona założycieli krakowskiej Piwnicy pod Baranami.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Stelmachowski, prawnik, doradca komitetu strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., uczestnik obrad Okrągłego Stołu, marszałek Senatu (1989–1991), minister edukacji narodowej (1991–1992); prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska w latach 1990–2008.
-
W Warszawie zmarł Augustyn Bloch, kompozytor, organista, autor m.in. „Medytacji na sopran, organy i perkusję”, „Dialogów na skrzypce i orkiestrę”, „Oratorium na skrzypce, organy i perkusję”, baletów „Oczekiwanie” i „Gilgamesz” oraz muzyki do wielu słuchowisk Teatru Polskiego Radia.
-
Sejm uchwalił ustawy o Policji, Urzędzie Ochrony Państwa i Urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych. Ich konsekwencją było przekształcenie Milicji Obywatelskiej w Policję oraz zastąpienie zlikwidowanej Służby Bezpieczeństwa Urzędem Ochrony Państwa.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Zaczyk, aktor filmowy i teatralny, wystąpił m.in. w serialach „Stawka większa niż życie”, „Polskie drogi”, „Dom”, a także w filmach „Czekam w Monte-Carlo” i „Jezioro osobliwości”.
-
Premiera filmu „Zamach stanu” w reżyserii Ryszarda Filipskiego.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Kariera Nikodema Dyzmy” w reżyserii Jana Rybkowskiego i Marka Nowickiego z niezapomnianą kreacją Romana Wilhelmiego.
-
W Starachowicach urodził się Janusz Radek, wokalista, aktor.
-
W Londynie zmarła Stefania Zahorska, literatka, krytyczka sztuki, tłumaczka, autorka m.in. dramatu „Smocza 13” i książek „Ziemia pojona gniewem”, „Stacja Abbesses”; po II wojnie światowej działała i tworzyła na emigracji.
-
Początek ewakuacji 15 tys. żydowskich więźniów z niemieckiego obozu Buchenwaldu do innych obozów pozostających jeszcze w rękach nazistów.
-
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy w Warszawie, Poniatowie, Krzesimowie, Potulicach i Jaworznie; więziono w nich osoby oskarżone o kolaborację z Niemcami w czasie wojny oraz o działalność antykomunistyczną.
-
Samodzielny Batalion Wojsk Wewnętrznych dokonał pacyfikacji wsi Gorajec w okolicach Lubaczowa, w czasie której zabitych zostało około 150 Ukraińców, w większości cywilów.
-
W Tczewie urodził się Ryszard Karczykowski, śpiewak operowy, tenor, pedagog, profesor Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie i Akademii Muzycznej w Krakowie.
-
W Warszawie urodziła się Olga Lipińska, reżyser, twórczyni telewizyjnych cykli satyrycznych „Gallux Show”, „Właśnie leci kabarecik” i „Kabaretu Olgi Lipińskiej”.
-
W Gwoźdźcu (obecnie Nawojowa Góra) pod Krzeszowicami urodził się Stanisław Czycz, poeta, prozaik, autor opowiadania „And” oraz książek „Pawana”, „Nie wierz nikomu”.
-
W Warszawie urodziła się Bogna Sokorska, śpiewaczka operowa, dysponująca sopranem koloraturowym.
-
W Modlinie urodził się Jan Kryst, żołnierz Armii Krajowej, pseudonim „Alan”, w maju 1943 roku, będąc w ostatnim stadium gruźlicy zdecydował się na samobójczy atak na niemiecką restaurację „Adria” w Warszawie, w czasie którego zabił trzech i ranił dwóch funkcjonariuszy gestapo.
-
Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o „objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską” – oznaczało to włączenie tzw. Litwy Środkowej w skład Rzeczpospolitej.
-
W Wielopolu Skrzyńskim urodził się Tadeusz Kantor, reformator XX-wiecznego teatru, malarz, scenograf, aktor, wykładowca krakowskiej ASP; autor manifestów artystycznych, współzałożyciel Grupy Krakowskiej i założyciel Teatru Cricot 2; jego najgłośniejsze spektakle to „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę”.
-
W Łodzi urodził się Arnold Mostowicz, lekarz, dziennikarz, pisarz, redaktor „Szpilek”; w czasie II wojny światowej kronikarz łódzkiego getta, więzień KL Auschwitz i innych niemieckich obozów koncentracyjnych.
-
W Kuklówce Zarzecznej na Mazowszu zmarł Józef Chełmoński, malarz, przedstawiciel realizmu, autor m.in. obrazów „Babie lato”, „Bociany”.
-
Statek szkolny niemieckiej marynarki handlowej „Prinzess Eitel Friedrich” (późniejszy „Dar Pomorza”) wypłynął z Hamburga w swój dziewiczy rejs.
-
We Lwowie urodził się Marian Hemar, pisarz, satyryk, autor tekstów piosenek, dramaturg, kierownik literacki teatrów rewiowych; od 1939 roku przebywał na emigracji; autor tekstów m.in. piosenek „Upić się warto”, „Ten wąsik”, „Nikt, tylko ty”, „Kiedy znów zakwitną białe bzy”.
-
W Atenach rozpoczęły się pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie.
-
W Krakowie urodził się Mieczysław Smolarski, pisarz, poeta, jeden z twórców polskiej literatury fantastycznej, autor m.in. książek „Miasto światłości”, „Podróż, poślubna pana Hamiltona”, „Białe moce”.
-
W Grabienicach Małych urodził się Władysław Smoleński, historyk, przedstawiciel tzw. szkoły warszawskiej, badacz dziejów nowożytnych.
-
Władze austriackie zezwoliły Uniwersytetowi Lwowskiemu na prowadzenie wykładów w języku polskim.
-
W Paniowcach Zielonych na Podolu urodził się Sygurd Wiśniowski, pisarz, podróżnik, reportażysta, żołnierz oddziałów Giuseppe Garibaldiego, autor m.in. „Dziesięciu lat w Australii”.
-
W Łohojsku na Białorusi urodził się Eustachy Tyszkiewicz, archeolog, kolekcjoner, założyciel Muzeum Starożytności w Wilnie.
-
W Moskwie urodził się Aleksander Hercen, rosyjski pisarz, myśliciel, działacz polityczny i społeczny, wydawca słynnego pisma rewolucyjnego „Kołokoł” („Dzwon”), współorganizator tajnej organizacji rewolucyjnej Ziemla i Wola. Gorący orędownik sprawy polskiej w okresie Powstania Styczniowego.
-
W Niebadylu koło Białobrzegów urodził się Dionizy Czachowski, ziemianin; w Powstaniu Styczniowym szef sztabu zgrupowania gen. Mariana Langiewicza, dowódca samodzielnego oddziału operującego na Kielecczyźnie i Lubelszczyźnie, następnie naczelnik województwa sandomierskiego; walczył w bitwach pod Małogoszczą, Pieskową Skałą i Grochowiskami; poległ pod Jaworowem Soleckim w listopadzie 1863 r.
-
Napoleon podpisał dekret o utworzeniu pułku polskich szwoleżerów gwardii.
-
Dekret króla Jana II Kazimierza Wazy nakazujący wypędzenie z Rzeczypospolitej cudzoziemców-innowierców.
-
W Niedzielę Palmową delegacja gdańszczan zaproszona na rokowania z krzyżakami została podstępnie uwięziona, a trzech z nich zamordowano – burmistrzów Konrada Leczkowa i Arnolda Hechta oraz rajcę Bartłomieja Grossa.
