17 MARCA

• 1865 / 160 lat

  Urodził się Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, zamordowany przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r., kilka dni po objęciu urzędu.

• 2016 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli Franka Dolasa w filmie „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, przez wiele lat związany ze sceną Teatru Ateneum w Warszawie.

• 2012 / 13 lat

  W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.

• 2010 / 15 lat

  W Warszawie zmarł Jan Oderfeld, matematyk, inżynier, konstruktor silników lotniczych, wieloletni wykładowca Politechniki Warszawskiej.

• 2005 / 20 lat

  W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.

• 2003 / 22 lata

  Prezydent Aleksander Kwaśniewski, na wniosek rządu, zgodził się na udział polskiego kontyngentu wojskowego w operacji w Iraku.

• 2001 / 24 lata

  W Warszawie zmarł Janusz Zabiegliński, muzyk jazzowy, kompozytor, saksofonista i klarnecista, lider zespołu Swingtet.

• 1996 / 29 lat

  W Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata w skokach narciarskich.

• 1989 / 36 lat

  W Warszawie zmarł Marek Bliziński, gitarzysta, kompozytor jazzowy.

• 1985 / 40 lat

  W kościele św. Krzyża w Podkowie Leśnej członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów rozpoczęli głodówkę w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza, skazanego na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, zawierającej deklarację wierności socjalizmowi i sojuszowi z Armią Sowiecką.

• 1981 / 44 lata

  Na terenie Polski rozpoczęły się wielkie manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Sojuz 81”; trwały do 7 kwietnia tego roku.

• 1968 / 57 lat

  W Warszawie zmarł Tadeusz Szturm de Sztrem, działacz socjalistyczny, członek PPS, PPS-WRN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, więzień okresu stalinowskiego.

• 1968 / 57 lat

  Premiera telewizyjnego filmu Andrzeja Wajdy „Przekładaniec”, na podstawie opowiadania Stanisława Lema.

• 1963 / 62 lata

  W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą uruchomiony został pierwszy polski reaktor jądrowy „Anna”.

• 1958 / 67 lat

  Premiera filmu „Ewa chce spać” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.

• 1957 / 68 lat

  Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. – Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich, formalnie pozostająca poza strukturami Radiokomitetu.

• 1956 / 69 lat

  W Paryżu zmarła Irene Joliot-Curie, francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1935, działaczka socjalistyczna, córka Marii Skłodowskiej i Piotra Curie.

• 1954 / 71 lat

  W Katowicach zmarł Stanisław Ligoń, pisarz, działacz kulturalny, artysta; dyrektor Polskiego Radia w Katowicach w latach 1934–1939.

• 1945 / 80 lat

  Oddziały Armii Czerwonej zajęły niemiecki obóz w Łambinowicach – Stalag 344 Lamsdorf, wyzwalając według różnych szacunków od kilkuset do 4 tys. wycieńczonych jeńców, głównie sowieckich.

• 1942 / 83 lata

  Do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu przybyły pierwsze transporty Żydów; deportowana ludność pochodziła z Lublina i Lwowa.

• 1939 / 86 lat

  Premiera filmu „Trzy serca” w reżyserii Michała Waszyńskiego.

• 1938 / 87 lat

  Polskie ultimatum wobec Litwy z żądaniem nawiązania stosunków dyplomatycznych.

• 1936 / 89 lat

  W Czeladzi urodził się Henryk Kuźniak, muzyk, kompozytor, autor muzyki filmowej, m.in. do filmów Juliusza Machulskiego „Seksmisja”, „Vabank” i „Vabank II” oraz „Dwa księżyce” Andrzeja Barańskiego.

• 1930 / 95 lat

  Upadł piąty rząd premiera Kazimierza Bartla. Pretekstem podania rządu do dymisji było przegłosowanie w Sejmie, przez partie Centrolewu i endecji, wotum nieufności wobec ministra pracy i opieki społecznej Aleksandra Prystora.

• 1929 / 96 lat

  W Warszawie zmarł Antoni Lange, poeta, filozof, tłumacz, prekursor polskiej literatury fantastyczno-naukowej, autor m.in. książek „Miranda”, „W czwartym wymiarze”, „Rozmyślania”.

• 1924 / 101 lat

  We Lwowie urodził się Ryszard Barycz, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z filmów „Młodość Chopina”, „Szatan z siódmej klasy”, „Zemsta”, „Deszczowy lipiec”.

• 1921 / 104 lata

  Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tzw. konstytucję marcową.

• 1918 / 107 lat

  W Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie urodził się Józef Franczak, „Lalek”, żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego; zginął od kul ZOMO w 1963 r.

• 1917 / 108 lat

  W Zakopanem zmarł Marian Raciborski, botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z pionierów ochrony przyrody w Polsce.

• 1917 / 108 lat

  We Lwowie zmarł Józef Nusbaum-Hilarowicz – zoolog, propagator idei ewolucji.

• 1916 / 109 lat

  W Wilnie urodził się Czesław Wołłejko, aktor, wykładowca warszawskiej PWST, wystąpił m.in. w filmach „Młodość Chopina”, „Szczęściarz Antoni”, „Smarkula”, a także w serialu „Lalka”.

• 1908 / 117 lat

  Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej "Gazety Katolickiej w Kanadzie", pierwszego długotrwale wydawanego czasopisma polskiego w tym kraju.

• 1895 / 130 lat

  W Łodzi urodził się Andrzej Włast, satyryk, założyciel warszawskiego teatru rewiowego „Morskie Oko”, autor tekstów piosenek, m.in. takich przebojów jak „Tango Milonga” i „Jesienne róże”; po wybuchu wojny trafił do warszawskiego getta, napisał tu swoją ostatnią piosenkę „Warszawo ma”; zginął w getcie w 1941 lub 1942 r.

• 1883 / 142 lata

  Urodził się Bruno Winawer, fizyk, pisarz, felietonista, autor sztuk teatralnych i powieści science fiction, m.in. „Doktor Przybram”, „Dług honorowy”.

• 1863 / 162 lata

  Powstanie Styczniowe: bitwa pod Chrobrzem.

• 1833 / 192 lata

  Urodził się Karol Majewski, działacz konspiracyjny, przewodniczący Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego, zesłaniec syberyjski.

• 1832 / 193 lata

  W Paryżu powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie.

• 1830 / 195 lat

  W Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy biletowany koncert Fryderyka Chopina.

• 1826 / 199 lat

  W Wiedniu zmarł Józef Maksymilian Ossoliński, pisarz, historyk literatury, działacz kulturalny, założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, któremu zapisał swoje zbiory.

• 1809 / 216 lat

  Król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie dotyczące zniszczenia polskich insygniów koronnych; zostały one przetopione – uzyskane z nich srebro i złoto wykorzystano do wybicia monet, a klejnoty sprzedano.

• 1789 / 236 lat

  W Krakowie zmarł Andrzej Badurski, lekarz, profesor medycyny, pierwszy profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel pierwszego krakowskiego szpitala klinicznego.

• 1765 / 260 lat

  W Zasławiu na Wołyniu zmarł Paweł Antoni Fontana, włoski architekt, przedstawiciel późnego baroku; autor m.in. projektu kościoła i klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Lublinie oraz projektu przebudowy pałacu Sanguszków w Lubartowie.

• 1642 / 383 lata

  W Bodzentynie zmarł biskup krakowski Jakub Zadzik, dyplomata, zaufany doradca Zygmunta III Wazy.