> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

12 października

  • Kard. Stefan Wyszyński. Fot. PAP/CAF

    Uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przewieziony z Rywałdu do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego.

  • Żołnierze 1. Dywizji Piechoty im. T. Kosciuszki. Fot. CAW

    1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki rozpoczęła bój pod Lenino. W walkach zginęło ponad pół tysiąca żołnierzy polskich, a prawie 1800 odniosło rany, co stanowiło ok. 20 proc. stanu osobowego formacji.

  • Mirosława Dubrawska z nagrodą Splendor Splendorów. 2007 r. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie zmarła Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa.

  • Od lewej prof. Kazimierz Michałowski, Józef Tejchma i Stefan Knapp. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Zmarł Stefan Knapp, malarz, którego prace zdobią między innymi londyńskie lotnisko Heatthrow, siedzibę ONZ w Genewie, centrum handlowe Aleksander’s w Paramus, New Jersey.

  • Sejm powołał Straż Graniczną.

  • Oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice, tzw. gierkówkę.

  • W Warszawie zmarł Zygmunt Kamiński, malarz i grafik, twórca obowiązującego wzoru godła Polski. Wykonał również ilustracje do powieści Stefana Żeromskiego i Władysława Reymonta.

  • W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. Kurt Hubert Franz – zastępca komendanta obozu Franza Stangla.

  • W Warszawie odsłonięto Pomnik Żołnierza 1. Armii Wojska Polskiego.

  • Marian Spychalski. Fot. PAP/Archiwum

    Rada Państwa mianowała Mariana Spychalskiego marszałkiem Polski.

  • Premiera filmu „Ogniomistrz Kaleń” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

  • Andrzej Krzysztof Kunert. Fot. PAP/T. Gzell

    W Warszawie urodził się Andrzej Krzysztof Kunert, historyk, publicysta, w latach 2010–2016 sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (ROPWiM).

  • Pierwsza masowa dezercja w LWP: w nocy z 12 na 13 października z 31 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty zdezerterowało 636 żołnierzy.

  • Przewodniczący SOS Mieczysław Bilek. Fot. NAC

    W okupowanej przez Niemców Warszawie kilkanaście organizacji konspiracyjnych założyło Społeczną Organizację Samoobrony (SOS), działającą we współpracy z Kierownictwem Walki Cywilnej.

  • Okupacja niemiecka: Dekret Adolfa Hitlera o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.

  • Premier Walery Sławek podał się do dymisji.

  • Pomnik Chrystusa Odkupiciela w Rio de Janeiro. Fot. PAP/EPA

    W Rio de Janeiro odsłonięto znany na całym świecie 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela; monument zaprojektował francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia Paul Landowski.

  • Budowa gmachu Sejmu Śląskiego i Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. 1926 r. Fot. NAC

    Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska.

  • Gen. Lucjan Żeligowski w czasie mszy św. przed katedrą w Wilnie. 1920 r. Źródło: BN Polona

    Gen. Lucjan Żeligowski proklamował powstanie Litwy Środkowej, nad którą sprawował władzę jako naczelny dowódca.

  • W Rydze delegacje polska i sowiecka podpisują preliminaria pokojowe oraz umowę rozejmową. 12.10.1920. Źródło: CAW

    Wojna polsko-bolszewicka: w Rydze delegacje polska i sowiecka podpisały preliminaria pokojowe oraz umowę rozejmową.

  • Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie. 06.1928. Reprezentacja Polski podczas otwarcia Olimpiady na Stadionie Olimpijskim. Widoczni m.in.: kolarz Franciszek Szymczyk (niesie tablicę) i zapaśnik Marian Cieniewski (chorąży, niesie flagę). Źródło: NAC

    W Hotelu Francuskim w Krakowie odbył się zjazd założycielski Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

  • Członkowie Rady Regencyjnej: książę Zdzisław Lubomirski (P), arcybiskup Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. 10.1917. Fot. NAC

    Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wprowadziła nową rotę przysięgi i przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną.

  • W Krakowie urodziła się Irena Orska, aktorka.

  • W Warszawie wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła Najświętszego Zbawiciela.

  • Edyta Stein. Źródło: Wikimedia Commons

    We Wrocławiu urodziła się Edyta Stein, filozofka, teolożka, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka - imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.; kanonizowana w 1998 r.

  • Wmurowano kamień węgielny pod budowę dworca kolejowego Kraków Główny.

  • W Roszkowej Woli koło Rawy Mazowieckiej, urodziła się Franciszka Siedliska, zakonnica, założycielka zgromadzenia nazaretanek; beatyfikowana w 1989 r.

  • Helena Modrzejewska. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Krakowie urodziła się Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; wśród jej najlepszych kreacji wymienia się szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.

  • Tadeusz Kościuszko. Fot. PAP/Reprodukcja

    Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i dostaniu się do niewoli rosyjskiej Tadeusza Kościuszki naczelnikiem insurekcji został Tomasz Wawrzecki.

  • W Gdańsku urodził się Michał Jerzy Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, młodszy brat Stanisława Augusta.