Kalendarz dat

1891

• 

  3.01

  W Berlinie ukazał się pierwszy numer „Gazety Robotniczej”, pisma polskich socjalistów.

• 4.01

  W Piotrkowicach (Wielkopolska) zmarł Aleksander Guttry, żołnierz Powstań: Listopadowego i Wielkopolskiego w 1848 r., deputowany do Landtagu w Berlinie, w czasie Powstania Styczniowego komisarz Rządu Narodowego na Anglię i Francję.

• 6.01

  W Ludwinowie urodził się Stanisław Gruszczyński, śpiewak operowy, tenor.

• 9.01

  Urodził się Stanisław Kauzik, prawnik, dyplomata, polityk, współpracownik Władysława Grabskiego, od 1945 przebywał roku na emigracji.

• 

  16.01

  W Warszawie urodził się Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca Pierwszej Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej; generał Wojska Polskiego, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

• 

  22.01

  W Krakowie urodził się Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz, reżyser, aktor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie, w latach 1926–1929 jego dyrektor; w czasie II wojny światowej członek Rady Narodowej RP ustanowionej przez prezydenta Władysława Raczkiewicza; redaktor emigracyjnych „Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich”; po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii; wieloletni współpracownik Radia Wolna Europa.

• 

  28.02

  We Lwowie urodził się Roman Abraham, generał WP, w czasie kampanii obronnej w 1939 r. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i grupy operacyjnej kawalerii.

• 

  7.03

  W Witebsku urodził się Adam Mohuczy, kontradmirał, organizator i komendant Szkoły Specjalistów Morskich w Tczewie; uczestnik kampanii polskiej 1939 r.;  po II wojnie światowej pierwszy dowódca Marynarki Wojennej; w 1949 r. aresztowany przez władze komunistyczne i bezpodstawnie oskarżony o sabotaż; skazany na 13 lat pozbawienia wolności; zmarł w więzieniu w Sztumie w 1953 r.

• 8.03

  W Białymstoku urodził się Witold Budryk, inżynier, profesor i rektor krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, członek Polskiej Akademii Nauk, więzień niemieckiego obozu Sachsenhausen.

• 

  14.03

  W Rzeszowie urodził się Józef Zając, generał WP, w czasie kampanii 1939 r. naczelny dowódca lotnictwa i obrony przeciwlotniczej.

• 

  22.03

  W Miastkowie koło Garwolina urodził się Bogusław Miedziński, żołnierz Legionów Polskich, podpułkownik WP, polityk, publicysta, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, poseł na Sejm RP (1922–1938), senator i marszałek Senatu (1938–1939).

• 25.03

  W Kozłówce urodził się Józef Niećko, działacz ruchu ludowego, członek władz SL, PSL i ZSL, w latach 1928–39 przewodniczący Związku Młodzieży Wiejskiej II RP „Wici”, członek Rady Państwa (1948–1953).

• 2.04

  Urodził się Stanisław Lam, dziennikarz, wydawca, w latach 1924–39 redaktor naczelny wydawnictwa Trzaska, Evert i Michalski, od 1944 r. kierownik Księgarni Polskiej w Paryżu.

• 8.04

  W Łodzi urodził się Witold Wandurski, poeta, pisarz, dramaturg, działacz komunistyczny, rozstrzelany w ZSRS w 1934 roku.

• 

  22.04

  W Janowie Śląskim urodził się Teofil Ociepka, malarz prymitywista.

• 

  3.05

  W Krakowie urodził się Tadeusz Peiper, poeta, prozaik, dramatopisarz i krytyk literacki.

• 

  25.05

  Urodził się Zygmunt Podhorski, generał WP, komendant Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu (1927–1935); w czasie kampanii 1939 r. dowódca Dywizji Kawalerii „Zaza”, uczestnik bitwy pod Kockiem.

• 

  26.05

  W Wiedniu urodził się Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

• 31.05

  W Rosji rozpoczęto budowę Kolei Transsyberyjskiej; najdłuższa, prowadząca z Moskwy do Władywostoku linia kolejowa na świecie, ma ponad 9,2 tys. km.

• 

  2.06

  W Krakowie położono kamień węgielny pod budowę Teatru im. Juliusza Słowackiego.

• 

  2.07

  W Trześniowie na Podkarpaciu urodził się Bronisław Prugar-Ketling, generał WP, we wrześniu 1939 r. dowódca 11. Dywizji Piechoty w składzie Armii „Kraków”; w kampanii francuskiej 1940 r. dowodził 2. Dywizją Strzelców Pieszych.

• 

  13.07

  Urodziła się Seweryna Broniszówna (właściwie: Seweryna Chwat), aktorka teatralna i filmowa, związana z Teatrem Narodowym w Warszawie, siostra pisarza i poety Aleksandra Wata.

• 

  25.08

  W Karwinie na Śląsku Cieszyńskim urodził się Gustaw Morcinek, pisarz, publicysta; autor „Wyrąbanego chodnika”, „Łyska z pokładu Idy” i „Ondraszka”; w czasie II wojny światowej więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Sachsenhausen.

• 

  31.08

  W Suwałkach urodził się Adam Koc, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, komendant POW. W niepodległej Polsce oficer WP, założyciel i redaktor naczelny „Gazety Polskiej”, działacz BBWR, poseł, senator, organizator i szef Obozu Zjednoczenia Narodowego.

• 

  10.09

  W Warszawie urodził się Ignacy Matuszewski, jeden z czołowych reprezentantów obozu sanacyjnego, członek POW, płk WP, w 1920 r. szef Oddziału II Naczelnego Dowództwa, dyplomata, minister skarbu, redaktor naczelny „Gazety Polskiej”; we wrześniu 1939 r. kierował ewakuacją złota Banku Polskiego do Francji.

• 

  8.10

  We Lwowie urodził się Jan Fryling, pisarz, dyplomata, przedstawiciel rządu RP na uchodźstwie w Chinach i Indiach, współpracownik Radia Wolna Europa i londyńskich „Wiadomości”.

• 10.10

  Urodził się Bolesław Barbacki, polski malarz, działacz społeczny, pedagog, aktor, reżyser. Znany jest głównie jako malarz portrecista. Jego twórczość i działalność patriotyczna związana jest z Nowym Sączem, gdzie się urodził, malował, organizował życie społeczne oraz zginął tragicznie, rozstrzelany przez hitlerowców w pobliskich Biegonicach.

• 

  12.10

  We Wrocławiu urodziła się Edyta Stein, filozofka, teolożka, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka - imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.; kanonizowana w 1998 r.

• 2.11

  Urodził się Zenon Klemensiewicz, językoznawca, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk.

• 10.11

  W Marsylii zmarł Arthur Rimbaud, francuski poeta, symbolista; autor utworów „Sezon w piekle”, „Iluminacje”, „Statek pijany”.

• 

  12.11

  W Radomiu urodził się Władysław Bortnowski, generał WP, w kampanii 1939 r. dowódca Armii „Pomorze”.

• 

  14.11

  W Besku koło Sanoka urodził się Józef Orwid, aktor.

• 21.11

  W Tworkach pod Warszawą dzięki staraniom m.in. lekarza psychiatry prof. Adolfa Rothe otwarto szpital dla osób cierpiących na zaburzenia i choroby psychiczne.

• 

  24.11

  W Krakowie urodziła się Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, poetka, dramatopisarka; córka znanego malarza Wojciecha Kossaka i siostra satyryczki Magdaleny Samozwaniec; autorka zbiorów poezji „Niebieskie migdały”, „Różowa magia”, „Pocałunki”.

• 8.12

  Urodziła się Maria Łaszkiewicz, twórczyni tkaniny artystycznej i rzeźbiarka.

• 15.12

  W Springfield w USA odbył się pierwszy mecz koszykówki; jej zasady wymyślił James Naismith – filozof, lekarz, nauczyciel wychowania fizycznego.

• 

  19.12

  W Zakopanem urodził się Edward Raczyński, dyplomata, polityk; delegat RP przy Lidze Narodów (1932–1934), ambasador w Wielkiej Brytanii (1935–1945); minister spraw zagranicznych rządu RP na uchodźstwie (1941–1943); prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–1986.

• 26.12

  W Nowym Jorku urodził się Henry Miller, pisarz, autor powieści „Zwrotnik Raka” i „Zwrotnik Koziorożca”.

• 

  27.12

  W Noisy-le-Sec we Francji zmarł Aleksander Chodźko, slawista, orientalista, poeta, profesor College de France.