Kalendarz historyczny
18 maja
-
Oddziały 2. Korpusu Polskiego zdobyły wzgórze Monte Cassino; w czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych; kilka dni później wojska alianckie przełamały linię Gustawa w całym pasie natarcia – 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.
-
Żandarmeria niemiecka i oddziały ukraińskiej policji pomocniczej dokonały pacyfikacji wsi Szarajówka na Zamojszczyźnie, podczas której co najmniej 58 mieszkańców, w tym wiele kobiet i dzieci, wepchnięto do kilku domów i stajni i spalono żywcem.
-
W Chislehurst pod Londynem zmarła Włada Majewska, aktorka, pieśniarka, legenda przedwojennej „Wesołej Lwowskiej Fali”, działaczka emigracyjna i wieloletnia pracowniczka Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
-
Himalaistka Kinga Baranowska weszła na szczyt Kanczendzongi w Himalajach, dzięki czemu Polska została pierwszym krajem, którego przedstawicielki zdobyły wszystkie ośmiotysięczniki.
-
W Konstancinie zmarł prof. Stefan Świeżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor publikacji „Dzieje filozofii europejskiej XV wieku” oraz „Dzieje europejskiej filozofii klasycznej”; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.
-
Papież Jan Paweł II kanonizował Urszulę Ledóchowską, założycielkę Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego.
-
W Warszawie podpisany został polsko-ukraiński traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy.
-
Premiera filmu „To tylko rock” w reżyserii Pawła Karpińskiego.
-
Premiera filmu „Polonia Restituta” w reżyserii Bohdana Poręby.
-
W Ann Arbor w stanie Michigan zmarł Kazimierz Fajans, fizykochemik, pionier nauki o promieniotwórczości.
-
W Łodzi zmarł Menachem Bornsztajn, „Ślepy Maks”, słynny gangster przedwojennej Łodzi, nazywany królem Bałut, łódzkim Alem Capone.
-
Spektaklem „Bal w Operze" Richarda Heubergera rozpoczął działalność Teatr Muzyczny w Gdyni.
-
Władze sowieckie rozpoczęły akcję deportacyjną Tatarów krymskich; według raportów NKWD do 20 maja 1944 r. deportowanych zostało około 180 tys. Tatarów, głownie do Uzbekistanu; 82 proc. wysiedlonych stanowiły kobiety i dzieci.
-
Tadeusz Góra ustanowił rekord długości lotu szybowcem, pokonując dystans 577,8 km z Bezmiechowej w Bieszczadach do Małych Solecznik pod Wilnem; za pokonanie bariery 500 km w locie swobodnym, jako pierwszy pilot na świecie wyróżniony został przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) – Medalem Lilienthala.
-
W Warszawie urodziła się Barbara Wachowicz, pisarka, scenarzystka, autorka reportaży historyczno-literackich, m.in. „Dom Sienkiewicza”, „Czas nasturcji”, „Ciebie jedną kocham. Tropami Stefana Żeromskiego w najściślejszej ojczyźnie”, „Marie jego życia”, „Malwy na lewadach” oraz cyklu „Wierna rzeka harcerstwa”.
-
Na Wawelu odbył się pogrzeb marszałka Józefa Piłsudskiego.
-
W Częstochowie urodził się Władysław Terlecki, pisarz, autor powieści i opowiadań historycznych, m.in. cyklu związanego z Powstaniem Styczniowym: „Spisek”, „Dwie głowy ptaka”, „Powrót z Carskiego Sioła”, „Rośnie las” i „Lament”.
-
W Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał; 16 października 1978 r. wybrany na papieża, przyjął imię Jana Pawła II (1978–2005); beatyfikowany w 2011 r., kanonizowany 27 kwietnia 2014 r.
-
W Grodnie zmarła Eliza Orzeszkowa, pisarka, publicystka, autorka powieści „Nad Niemnem”, „Meir Ezofowicz”, „Marta”; jedna z pierwszych polskich kobiet, które publicznie zabierały głos w sprawie emancypacji.
-
W Łodzi urodził się Władysław Hańcza, aktor, reżyser teatralny, pedagog; niezapomniany odtwórca ról Kargula w komediach Sylwestra Chęcińskiego, Macieja Boryny w „Chłopach” Jana Rybkowskiego i księcia Janusza Radziwiłła w „Potopie” Jerzego Hoffmana.
-
Rozpoczęła się pierwsza haska konferencja pokojowa, w której uczestniczyło 26 państw.
-
W leśniczówce w Piersławku niedaleko Mrągowa urodził się Ernst Wiechert, niemiecki pisarz.
-
W Carskim Siole urodził się przyszły car Rosji Mikołaj II.
-
W Zamościu urodził się Icchok Lejb Perec, pisarz żydowski, tworzący w języku jidysz.
-
W Petersburgu zmarł Aleksandr Suworow, rosyjski feldmarszałek; uczestnik wojny siedmioletniej (1756–1763) i wojen z Turcją; walczył przeciwko konfederatom barskim; dowódca wojsk tłumiących Powstanie Kościuszkowskie, odpowiedzialny za rzeź warszawskiej Pragi; w 1799 r. pokonał wojska francuskie pod Cassano, nad Trebbią i pod Novi; uważany za jednego z najwybitniejszych rosyjskich dowódców.
-
Wojska rosyjskie przekroczyły granice Rzeczypospolitej – początek wojny w obronie Konstytucji 3 Maja.
-
W Hamburgu zmarł Stanisław Lubieniecki, astronom, historyk, działacz ariański.