Kalendarz historyczny
21 kwietnia
-
Zbrodnia wołyńska: oddziały UPA dokonały masakry mieszkańców wsi Kuty nad Czeremoszem; ogółem w wyniku ukraińskich napadów na wieś trwających od marca 1944 r. zginęło około 200 Polaków i Ormian.
-
Wojna o sukcesję polską: wojska polskie dowodzone przez wojewodę lubelskiego Jana Tarłę poniosły klęskę w bitwie z rosyjskim korpusem interwencyjnym pod Wyszecinem.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Szczuka, adwokat w procesie organizacji Ruch, Wojciecha Ziembińskiego i procesach radomskich. W 1976 r. współautor Listu 14 z protestem przeciwko umieszczeniu w Konstytucji PRL zapisu o nienaruszalności sojuszu z ZSRS. Współpracownik Biura Interwencyjnego KOR, dziennikarz biuletynów podziemnej Solidarności.
-
W Warszawie zmarł Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów.
-
Premiera filmu „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” w reżyserii Marka Koterskiego.
-
W Krakowie w więzieniu przy ul. Montelupich wykonano po raz ostatni w Polsce wyrok śmierci; skazaniec, gwałciciel i morderca Stanisław Czabański z Tarnowa, został powieszony.
-
W Moskwie Michaił Gorbaczow i gen. Wojciech Jaruzelski podpisali deklarację o polsko-sowieckiej współpracy w dziedzinie ideologii, nauki i kultury; jedną z jej konsekwencji miało być „wywabianie białych plam” z historii stosunków polsko-sowieckich.
-
W Legnicy urodził się Tomasz Kot, aktor; za rolę Zbigniewa Religi w filmie „Bogowie” otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Gdyni oraz Polską Nagrodą Filmową Orzeł; wystąpił również w filmach „Skazany na bluesa”, „Fotograf”, „Disco polo”, „Zimna wojna”.
-
W San Diego w stanie Kalifornia zmarł Merian Cooper, reżyser filmowy, scenarzysta; pilot, ppłk WP, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, organizator Eskadry Kościuszkowskiej.
-
Obchody Milenium Chrztu Polski: władze PRL ogłosiły, że nie udzielą kard. Wyszyńskiemu zgody na przyjazd do Watykanu i określiły zamiar pielgrzymki Pawła VI do Polski jako niewskazany.
-
Premiera filmu „Odwiedziny prezydenta” w reżyserii Jana Batorego.
-
Sąd Najwyższy wznowił proces w sprawie Kazimierza Moczarskiego i uchylił wydany na niego w 1952 r. wyrok śmierci (zamieniony na karę dożywotniego więzienia). Trzy dni później Moczarski został zwolniony z więzienia we Wronkach.
-
W Nowym Sączu urodził się Wojciech Waglewski, gitarzysta, wokalista, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu Voo Voo.
-
Prezydium rządu zatwierdziło projekt budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, którego autorem był Lew Rudniew.
-
W Bydgoszczy zmarł Adam Wieniawski, kompozytor, dyrygent, pedagog; dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Fryderyka Chopina; organizator Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w latach 1932 i 1937; prezes Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich i ZAiKS-u; inicjator Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, którego pierwsza edycja odbyła się w 1935 r. w Warszawie.
-
Operacja łużycka: pod Budziszynem 2. Armia WP, dowodzona przez gen. Karola Świerczewskiego, wzięła udział w kilkudniowej bitwie z niemieckimi wojskami Grupy Armii „Mitte”; zła ocena sytuacji oraz błędy w dowodzeniu 2. Armią spowodowały ciężkie straty; podczas operacji łużyckiej zginęło prawie 5 tys. polskich żołnierzy, trzy tysiące uznano za zaginionych, a 10 tys. zostało rannych.
-
W Moskwie Rząd Tymczasowy podpisał układ o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej między Polską a ZSRS.
-
Oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię; bitwa rozpoczęła się 9 kwietnia 1945 r. i była jedną z ostatnich batalii stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim; w walkach zginęło około 300 polskich żołnierzy, a 600 zostało rannych.
-
Stalin wysłał tajne i jednobrzmiące depesze do prezydenta Roosevelta i premiera Churchilla, w których zarzucił rządowi gen. Sikorskiego prowadzenie w zmowie z Hitlerem wrogiej kampanii przeciwko Związkowi Sowieckiemu.
-
W Warszawie urodził się Zdzisław Wardejn, aktor, związany z warszawskim Teatrem Dramatycznym; wystąpił m.in. filmach „Dreszcze”, „To tylko Rock”, „Miasto z morza”, a także w serialu „Królowa Bona”.
-
Polski statek pasażerski MS „Batory” wypłynął w swój pierwszy rejs wycieczkowy z włoskiego Monfalcone do Gdyni.
-
W Cieszynie zmarł Józef Londzin, ksiądz, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, historyk; w latach 1918–1920 przewodniczący Polskiej Rady Narodowej na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm, senator.
-
W Krakowie urodził się Gustaw Holoubek, aktor, reżyser, ikona polskiego teatru; od 1996 r. dyrektor artystyczny Teatru Ateneum; jedną z największych jego ról była kreacja Gustawa-Konrada w „Dziadach” w reżyserii Kazimierza Dejmka (1967) w Teatrze Narodowym; wystąpił m.in. w filmach „Pętla”, „Gangsterzy i filantropii”, „Prawo i pięść”, „Marysia i Napoleon”, „Sanatorium pod Klepsydrą”, „Lawa”, serialu „Królewskie sny”, ekranizacji „Mistrza i Małgorzaty”.
-
W Warszawie podpisano polsko-ukraińską umowę międzyrządową, nazywaną powszechnie umową Piłsudski–Petlura; strona polska uznawała niezawisłość Ukrainy i jej władz – Dyrektoriatu z Semenem Petlurą na czele; linię graniczną między Polską a Ukrainą stanowić miała dawna granica między Rosją a Austro-Węgrami.
-
Wojna polsko-bolszewicka: oddziały Wojska Polskiego dowodzone przez Józefa Piłsudskiego zajęły Wilno.
-
I wojna światowa: we Francji w okolicach Morlancourt zestrzelony został Manfred von Richthofen; urodzony w Borku (obecnie część Wrocławia) niemiecki as myśliwski, nazywany Czerwonym Baronem.
-
W Dorpacie urodził się Jerzy Hryniewiecki, architekt, urbanista, jeden z projektantów Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie.
-
W Trieście urodził się Odilo Globocnik, nazistowski zbrodniarz, w latach 1939–1943 dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim; odpowiedzialny m.in. za zagładę ludności żydowskiej z terenów Generalnego Gubernatorstwa.
-
W Warszawie urodził się Stanisław Gall, sufragan archidiecezji warszawskiej, pierwszy biskup polowy Wojska Polskiego (1919–1933).
-
Król Kazimierz III Wielki wydał statut żupny, dokument określający zasady wydobycia i sprzedaży soli w Królestwie Polskim.