26 WRZEśNIA

• 1923 / 100 lat

  W Nowym Sączu urodził się Stanisław Zaczyk, aktor filmowy i teatralny, wystąpił w serialach „Stawka większa niż życie”, „Polskie drogi”, „Dom”, a także w filmach „Czekam w Monte-Carlo” i „Jezioro osobliwości”.

• 1908 / 115 lat

  W Bezdanach pod Wilnem Organizacja Bojowa PPS dowodzona przez Józefa Piłsudskiego przeprowadziła akcję na rosyjski wagon pocztowy, w wyniku której zdobyto ponad 200 tys. rubli.

• 2009 / 14 lat

  W Hamburgu zmarł Zygmunt Chychła, bokser; w 1952 r. na igrzyskach w Helsinkach zdobył dla Polski pierwszy po II wojnie światowej złoty medal olimpijski; dwukrotny mistrz Europy.

• 2003 / 20 lat

  Premiera filmu „Żurek” w reżyserii Ryszarda Brylskiego.

• 2001 / 22 lata

  Uruchomiona została polskojęzyczna wersja Wikipedii, jednej z najpopularniejszych witryn internetowych.

• 1997 / 26 lat

  Premiera filmu „Szczęśliwego Nowego Jorku” w reżyserii Janusza Zaorskiego.

• 1991 / 32 lata

  W Gdańsku zmarł Jerzy Afanasjew, poeta, reżyser, współzałożyciel teatru studenckiego Bim-Bom w Gdańsku.

• 1990 / 33 lata

  W Rzymie zmarł Alberto Moravia, pisarz, autor powieści „Konformista”, „Podróż do Rzymu”, „Pogarda” oraz „Matka i córka”.

• 1987 / 36 lat

  Wiceprezydent USA George Bush rozpoczął w Polsce oficjalną wizytę.

• 1981 / 42 lata

  W Gdańsku rozpoczęła się druga tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”.

• 1978 / 45 lat

  W Warszawie zmarł Jan Parandowski, prozaik, eseista, tłumacz, znawca kultury starożytnej Grecji i Rzymu.

• 1965 / 58 lat

  W Bołgradzie w obwodzie odeskim urodził się Petro Poroszenko, ukraiński polityk, przedsiębiorca, minister spraw zagranicznych w latach 2009–2010, minister ds. rozwoju gospodarczego i handlu (2012); prezydent Ukrainy (2014–2019).

• 1958 / 65 lat

  W Krakowie zmarł Kazimierz Nitsch, polski językoznawca, slawista, ostatni przed likwidacją prezes Polskiej Akademii Umiejętności.

• 1946 / 77 lat

  W Warszawie urodziła się Barbara Toruńczyk, publicystka, w latach 1977–1979 sekretarz redakcji niezależnego kwartalnika „Zapis”, od 1983 r. redaktor naczelny „Zeszytów Literackich”.

• 1946 / 77 lat

  Rada Ministrów na wniosek marszałka Michała Roli-Żymierskiego pozbawiła obywatelstwa polskiego ponad 70 dowódców Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy przystąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Wśród nich znalazł się gen. Władysław Anders.

• 1939 / 84 lata

  Kampania polska: Naczelny Wódz marszałek Edward Śmigły-Rydz wydał ostatni rozkaz dla dowódcy Armii „Warszawa” gen. Juliusza Rómmla, w którym dziękował wszystkim żołnierzom za bohaterską obronę stolicy.

• 1939 / 84 lata

  Kampania polska: Zamość został zajęty przez Armię Czerwoną.

• 1939 / 84 lata

  Kampania polska: Kapitulacja oddziałów Frontu Północnego zakończyła drugą bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.

• 1936 / 87 lat

  Nikołaj Jeżow został mianowany szefem NKWD; 11 sierpnia 1937 r. wydał rozkaz, który rozpoczął eksterminację Polaków na terenie Związku Sowieckiego.

• 1895 / 128 lat

  W Detmold w Niemczech urodził się Juergen Stroop, działacz NSDAP, SS-Grupenfuehrer; po wybuchu II wojny światowej, jako dowódca SS i pułkownik policji, brał udział w mordowaniu polskiej i żydowskiej ludności w Wielkopolsce; w lutym 1943 r. objął stanowisko komendanta policji w dystrykcie Galicja, uczestnicząc w eksterminacji Żydów; w kwietniu 1943 r. skierowany został do Warszawy, odpowiedzialny za stłumienie powstania w warszawskim getcie; we wrześniu 1943 r. przeniesiony do Aten, gdzie objął stanowisko szefa SS i policji; po wojnie aresztowany i skazany w 1951 r. na karę śmierci; stracony w więzieniu na warszawskim Mokotowie.

• 1878 / 145 lat

  W Warszawie przy ulicy Tłomackie uroczyście otwarto Wielką Synagogę; 16 maja 1943 r. po stłumieniu przez Niemców powstania w warszawskim getcie została ona wysadzona w powietrze na rozkaz gen. SS Juergena Stroopa.

• 1867 / 156 lat

  W majątku Poznajów koło Witebska urodził się Józef Leśniewski, generał WP, dowódca 3. Dywizji Strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji (1917–1918); w latach 1919–1920 minister spraw wojskowych i członek Rady Obrony Państwa.

• 1836 / 187 lat

  We Wrześni urodził się Edward Likowski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski (1914–1915).

• 1815 / 208 lat

  W Paryżu władcy Rosji, Austrii i Prus podpisali Akt Świętego Przymierza, którego celem było utrwalenie postanowień Kongresu Wiedeńskiego oraz zwalczanie ruchów demokratycznych i narodowych w Europie.

• 1629 / 394 lata

  W Altmarku podpisany został polsko-szwedzki rozejm, na mocy którego we władaniu Szwecji pozostawały zdobyte przez nią porty i miasta inflanckie.