Kalendarz historyczny
16 września
-
Kampania 1939: Pod Koziejówką w okolicach Lubaczowa w walce z Niemcami, prowadząc atak na bagnety, poległ gen. Józef Kustroń, dowódca 21. Dywizji Piechoty Górskiej.
-
W Bad Reichenhall w Bawarii zmarł Maksymilian Gierymski, malarz, pejzażysta, wywodzący się ze szkoły monachijskiej.
-
W Dyminach zmarł Kazimierz Mieczysław Ujazdowski, adwokat, obrońca oskarżonych w procesach politycznych w okresie PRL, poseł na Sejm kontraktowy.
-
W Griffen w Austrii w wypadku samochodowym zginął Arkadiusz Gołaś, olimpijczyk z Aten, reprezentant Polski w latach 2001–2005.
-
W Kijowie porwany został Georgij Gongadze, dziennikarz śledczy, zajmujący się korupcją na szczytach ukraińskich władz, założyciel gazety internetowej „Ukrainska Prawda”; dwa miesiące później w okolicach Kijowa odnaleziono jego ciało; do zamordowania Gongadzego przyznał się były generał MSW Ołeksij Pukacz, skazany w 2013 r. na dożywotnie więzienie.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Trzaskowski, kompozytor, pianista, dyrygent, krytyk muzyczny, współtwórca polskiego jazzu.
-
Utworzono Park Narodowy Gór Stołowych.
-
Parlament Europejski ratyfikował układ o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.
-
Początek rozmów przedstawicieli władz PRL, opozycji i Episkopatu w ośrodku MSW w podwarszawskiej Magdalence.
-
PRL nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami Europejskimi.
-
W Warszawie odsłonięto pomnik premiera Ignacego Jana Paderewskiego.
-
W Paryżu zmarła Maria Callas, śpiewaczka operowa.
-
Początek procesu wysokich funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa: Romana Romkowskiego, Józefa Różańskiego i Anatola Fejgina.
-
W Zielonej Górze urodziła się Maria Gładkowska, aktorka.
-
W Żarach urodził się Janusz Rewiński, aktor, satyryk, znany m.in. z Kabaretu Olgi Lipińskiej oraz ról w komediach Juliusza Machulskiego „Kiler” i „Kiler-ów 2-óch”; założyciel Partii Przyjaciół Piwa, poseł w latach 1991–1993.
-
Początek walk 3. Dywizji Piechoty 1. Armii WP o przyczółki warszawskie na lewym brzegu Wisły (16–23 września).
-
Kampania polska: Sztab Naczelnego Wodza przeniósł się do Kołomyi.
-
Kampania polska: natarcie oddziałów Armii „Małopolska” pod Jaworowem zadało ciężkie straty elitarnemu pułkowi SS „Germania”.
-
Wojska sowieckie zwyciężyły oddziały japońskie w trwającej od 11 maja bitwie nad Chałchin-Goł w Mongolii.
-
Kampania polska: Nieudany szturm niemiecki na twierdzę w Brześciu nad Bugiem; wobec braku amunicji nocą nastąpiła ewakuacja polskiej załogi.
-
Premiera filmu „Znachor” w reżyserii Michała Waszyńskiego.
-
Polska została ponownie wybrana do Rady Ligi Narodów.
-
W Warszawie Jerzy Bajan (pilot myśliwski i sportowy) oraz Gustaw Pokrzywka (mechanik) wygrali na samolocie RWD-9 międzynarodowe zawody lotnicze Challenge 1934 r.
-
W Piskach niedaleko Ostrołęki urodził się Tadeusz Gocłowski, arcybiskup metropolita gdański (1992–2008).
-
W Galicji Wschodniej oddziały policji i wojska rozpoczęły trwającą do końca listopada akcję pacyfikacyjną wymierzoną przeciwko ukraińskim nacjonalistom z OUN; akcja objęła około 450 ukraińskich wsi.
-
W Warszawie zakończył się pierwszy wyścig kolarski Tour de Pologne. Zwyciężył Feliks Więcek, czeladnik rzeźnicki z Bydgoszczy.
-
W Nowym Jorku urodziła się Lauren Bacall, aktorka, laureatka honorowego Oscara za całokształt twórczości (2010); od 1944 r. żona Humphreya Bogarta, z którym przez 12 kolejnych lat tworzyli w życiu i na ekranie legendarną parę, grając wspólnie w filmach złotej ery Hollywood, takich jak „Wielki sen”, „Koralowa wyspa”, „Mroczne przejście”.
-
W Łańcucie urodził się Wacław Kuchar, sportowiec, olimpijczyk, oficer WP; uczestnik wojny polsko-ukraińskiej, a także wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.
-
W Święcianach na Litwie urodził się Franciszek Żwirko, pilot; wspólnie ze Stanisławem Wigurą zwyciężył w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932 r.; 11 września 1932 r. obaj zginęli w katastrofie samolotu RWD-6 pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.
-
W Gietrzwałdzie na Warmii miało miejsce ostatnie objawienie Matki Boskiej.
-
W Warszawie urodził się Edward Puchalski, reżyser i scenarzysta filmowy; autor filmów „Trędowata”, „Pod Twoją Obronę”, „Przeor Kordecki – obrońca Częstochowy”.
-
Powstanie Styczniowe: zwycięstwo wojsk rosyjskich nad oddziałem powstańczym pod dowództwem Władysława Sokołowskiego „Iskry” w II bitwie pod Małogoszczem.
-
Po zajęciu Warszawy przez wojska rosyjskie francuski minister spraw zagranicznych Horace Sébastiani wygłosił przed Izbą Deputowanych deklarację zakończoną słowami: „porządek panuje w Warszawie”.
-
W majątku Chorowszczyzna w pow. wołkowyskim zmarł Franciszek Karpiński, poeta, czołowy liryk polskiego sentymentalizmu.
-
W Paryżu zmarł Ludwik XVIII, król Francji panujący od 1814 r.
-
W Meksyku wybuchło powstanie narodowe przeciwko władz hiszpańskiej; na czele powstańców stanął ksiądz Miguel Hidalgo; 16 września w Meksyku obchodzony jest Dzień Niepodległości.
-
W Petersburgu urodził się Michaił Kutuzow, feldmarszałek, dowódca wojsk rosyjskich w okresie wojen napoleońskich.
-
Abdykacja króla Jana II Kazimierza Wazy, panującego od 1648 r.
-
Pomiędzy Rzeczpospolitą a hetmanem zaporoskim Iwanem Wyhowskim zawarta została tzw. ugoda hadziacka – zakładająca unię Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Ruskiego.
-
Pod Cecorą wojska polskie, dowodzone przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, rozpoczęły bitwę z Turkami. Zakończyła się 19 września klęską Polaków i śmiercią hetmana.
-
Darłowo zostało zalane przez tsunami wywołane eksplozją metanu uwolnionego z dna morskiego.