Kalendarz dat

1957

• 

  1.01

  W Stargardzie Szczecińskim urodziła się Ewa Kasprzyk, aktorka, przez wiele lat związana z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, a od 2000 r. z Teatrem Kwadrat w Warszawie; znana m.in. z filmów „Dziewczęta z Nowolipek” i „Kogel-mogel” oraz serialu „Złotopolscy”.

• 

  2.01

  W Tomaszowie Lubelskim urodziła się Joanna Pacuła, w latach 1979–81 aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie; w 1982 r. wyjechała do USA, gdzie wystąpiła u boku Lee Marvina w filmie „Gorki Park”.

• 2.01

  Utworzony został tygodnik „Polityka”.

• 

  3.01

  Z połączenia Rewolucyjnego Związku Młodzieży i Związku Młodzieży Robotniczej, organizacji założonych w czasie rozpadu ZMP w okresie Października 1956 r., powstał Związek Młodzieży Socjalistycznej (ZMS).

• 

  7.01

  W Warszawie urodziła się Magdalena Środa, filozofka, etyczka, feministka, publicystka.

• 10.01

  Rozkazem ministra obrony narodowej utworzona została Wojskowa Służba Wewnętrzna (WSW), w miejsce zlikwidowanego Głównego Zarządu Informacji.

• 11.01

  Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) podjął uchwałę o rozwiązaniu związku.

• 13.01

  Odbyły się wybory do Sejmu PRL.

• 

  16.01

  W Siemianowicach Śląskich urodził się Krzysztof Globisz, aktor od 1981 r. związany ze Starym Teatrem w Krakowie, profesor krakowskiej PWST; zagrał m.in. w „Krótkim filmie o zabijaniu” Krzysztofa Kieślowskiego oraz „Wszystkim, co najważniejsze” Roberta Glińskiego; sympatię widzów przyniosły mu role anioła Giordana w filmach „Anioł w Krakowie” i „Zakochany anioł”.

• 17.01

  Premiera filmu „Człowiek na torze” w reżyserii Andrzeja Munka.

• 

  18.01

  W warszawskiej Zachęcie otwarto wystawę prac Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego.

• 

  20.01

  Odbyły się wybory do Sejmu PRL.

• 22.01

  W Warszawie został uprowadzony, a następnie zamordowany, 16-letni Bohdan Piasecki, syn Bolesława Piaseckiego – przewodniczącego PAX-u, w latach 30. jednego z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórcy ONR-Falanga; motywy zabójstwa do dziś nie zostały wyjaśnione, wiele wskazuje jednak na to, że miało ono charakter polityczny.

• 27.01

  Odbyło się pierwsze losowanie Toto-Lotka.

• 28.01

  Rada Ministrów postanowiła przerwać budowę metra w Warszawie, ze względu na trudną sytuację ekonomiczną.

• 8.02

  W Nowym Jorku podpisano polsko-japoński układ o zakończeniu stanu wojny i nawiązaniu stosunków dyplomatycznych.

• 9.02

  W Warszawie utworzono Związek Młodzieży Wiejskiej (ZMW). Przewodniczącym Zarządu Głównego wybrany został Józef Tejchma.

• 15.02

  Ukazało się pierwsze wydanie pisma dla dzieci „Miś”.

• 20.02

  Pierwsze posiedzenie Sejmu PRL II kadencji: Aleksander Zawadzki objął stanowisko przewodniczącego Rady Państwa; misję utworzenia nowego rządu powierzono Józefowi Cyrankiewiczowi.

• 25.02

  W Warszawie urodził się Mirosław Zbrojewicz, aktor. 

• 

  27.02

  Ukazał się pierwszy numer tygodnika „Polityka”, którego redaktorem naczelnym został Stefan Żółkiewski.

• 5.03

  Wytyczono dokładny przebieg granicy polsko-sowieckiej w dawnych Prusach Wschodnich oraz na Mierzei Wiślanej i Zalewie Wiślanym.

• 

  14.03

  W Waliłach koło Białegostoku urodził się Leon Tarasiewicz, malarz; laureat m.in. Nagrody im. Jana Cybisa, Nagrody Fundacji Zofii i Jerzego Nowosielskich.

• 

  15.03

  Do Egiptu wyruszyła pierwsza polska wyprawa archeologiczna, którą kierował profesor Kazimierz Michałowski, uważany za założyciela polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.

• 17.03

  Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. – Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich, formalnie pozostająca poza strukturami Radiokomitetu.

• 

  20.03

  Rozpoczęto seryjną produkcję samochodu Syrena.

• 

  22.03

  W Warszawie urodził się Jacek Kaczmarski, poeta, pieśniarz, bard „Solidarności”, członek popularnego trio z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim.

• 

  22.03

  Sejm zatwierdził dekret o przywróceniu nazwy miastu Katowice i województwu katowickiemu. Po śmierci Stalina w marcu 1953 r. Rada Państwa podjęła decyzję o przemianowaniu Katowic na Stalinogród.

• 

  23.03

  W Tatrach zginął Andrzej Wróblewski, malarz; szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje stworzony pod koniec lat 40. cykl „Rozstrzelania”, odnoszący się do przeżyć okupacyjnych.

• 23.03

  W Krakowie zmarł Juliusz Kleiner, historyk literatury polskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU i Polskiej Akademii Literatury; autor „Zarysu dziejów literatury polskiej”.

• 25.03

  W Moskwie rządy PRL i ZSRS podpisały umowę o terminie i trybie repatriacji ze Związku Sowieckiego osób narodowości polskiej. 

• 

  25.03

  Traktaty Rzymskie – w Rzymie na Kapitolu Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy podpisały traktaty o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

• 

  27.03

  W Opolu urodził się Krzysztof Pieczyński, aktor, pisarz; wystąpił m.in. w filmach „Krzyk”, „Idol”, „Wielki bieg”, „Jezioro Bodeńskie”, „Prowokator”, „Daleko od okna”, „Jutro będzie niebo”, „Jasminum”, „Generał – zamach na Gibraltarze”, „Sala samobójców”, „Jack Strong”, „Ziarno prawdy”, a także w serialach „Dom” i „Życie Kamila Kuranta”.

• 1.04

  Premiera filmu Wandy Jakubowskiej „Pożegnanie z diabłem”.

• 

  13.04

  Kościołowi Mariackiemu w Krakowie, po 10-letniej konserwacji, przekazano rewindykowany z Niemiec ołtarz Wita Stwosza.

• 16.04

  Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Wielkopolski Park Narodowy.

• 

  20.04

  Premiera filmu „Kanał” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

• 

  22.04

  W Gdańsku urodził się Donald Tusk, historyk, działacz opozycji demokratycznej; przewodniczący Kongresu Liberalno-Demokratycznego; wiceprzewodniczący Unii Wolności; współzałożyciel i szef Platformy Obywatelskiej (2003–2014 oraz od 2021 r.); premier RP w latach 2007–2014 i od grudnia 2023 r.; przewodniczący Rady Europejskiej (2014–2019); szef Europejskiej Partii Ludowej w latach 2019–2022.

• 

  24.04

  W Poznaniu urodziła się Hanna Banaszak, wokalistka jazzowa, piosenkarka, znana m.in. z piosenek „Mam ochotę na chwileczkę zapomnienia”, „Pogoda ducha”, „Samba przed rozstaniem” i „Żegnaj kotku”.

• 25.04

  W Warszawie rozpoczął obrady I Zjazd Związku Młodzieży Socjalistycznej, organizacji młodzieżowej będącej „kuźnią kadr” PZPR, podporządkowanej jej ideologicznie i politycznie.

• 29.04

  Otwarcie kawiarni „Czytelnika” przy ul. Wiejskiej w Warszawie.

• 

  2.05

  W Cannes rozpoczął się Międzynarodowy Festiwal Filmowy, na którym Nagrodę Specjalną Jury – „Srebrną Palmę” – otrzymał „Kanał” Andrzeja Wajdy.

• 

  3.05

  W Warszawie urodziła się Ewa Sałacka, aktorka. 

• 

  3.05

  Kardynał Stefan Wyszyński wydał dekret o utworzeniu Instytutu Prymasowskiego Ślubów Narodu na Jasnej Górze.

• 

  14.05

  W Warszawie rozpoczęło się IX plenum KC PZPR, na którym Władysław Gomułka wystąpił przeciwko tzw. rewizjonistom, czyli działaczom partyjnym popierającym kontynuowanie i rozszerzanie demokratyzacji zapoczątkowanej w październiku 1956 r.

• 27.05

  W Warszawie urodziła się Magdalena Kuta, aktorka.

• 

  29.05

  W Toronto zmarł gen. Emil Przedrzymirski-Krukowicz, w czasie kampanii 1939 r. dowódca Armii „Modlin”, a następnie tzw. armii gen. Przedrzymirskiego, którą dowodził w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim.

• 

  30.05

  W Trenton w stanie New Jersey zmarł Bolesław Cybis, malarz, rzeźbiarz, grafik.

• 

  31.05

  W Skarżysku Kamiennej zmarł Leopold Staff, jeden z najwybitniejszych polskich poetów, związany z okresem Młodej Polski, debiutował tomikiem „Sny o potędze” w 1901 roku; także dramatopisarz, tłumacz.

• 1.06

  W Łodzi urodziła się Dorota Kędzierzawska, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów „Wrony”, „Jestem”, „Pora umierać”, „Jutro będzie lepiej” oraz „Inny świat”, którego głównym narratorem i bohaterem jest aktorka Danuta Szaflarska.

• 

  13.06

  W Głuchołazach urodził się Michał Bajor, piosenkarz, aktor, wykonawca piosenek „Ogrzej mnie”, „Walc na tysiąc pas”, „Nie chcę więcej”, „Moja miłość największa”, „Oddaj mi samotność”; znany m.in. z roli Nerona w filmie „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza.

• 

  19.06

  Reaktywowano krakowski „Znak”. Jego redaktorem naczelnym został Jacek Woźniakowski.

• 

  10.07

  W Londynie zmarł Szalom Asz, urodzony w Kutnie żydowski prozaik, dramaturg i eseista, piszący w języku jidysz; jego znane dzieło to „Bóg zemsty”.

• 

  16.07

  W Aleksandrowie Łódzkim urodził się Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski (1981, 1982) i raz Puchar Polski (1985); w swoim dorobku miał również Puchar Niemiec wywalczony z Eintrachtem Frankfurt (1988).

• 

  18.07

  W Krotoszynie urodziła się Katarzyna Grochola, pisarka, scenarzystka; autorka popularnych powieści „Nigdy w życiu”, „Serce na temblaku”, „Trzepot skrzydeł”, artykułów oraz sztuk teatralnych.

• 

  9.08

  W Los Angeles zmarł Konrad Tom, właściwie Konrad Runowiecki, aktor, scenarzysta i reżyser filmowy, piosenkarz, autor tekstów kabaretowych.

• 

  12.08

  W Łodzi wybuchł strajk tramwajarzy, spacyfikowany po trzech dniach przez milicję. 

• 18.08

  W Alpach zginął Wawrzyniec Żuławski, kompozytor, muzykolog, alpinista. 

• 

  29.08

  W Tczewie urodził się Grzegorz Ciechowski, muzyk, kompozytor, instrumentalista, wokalista, lider zespołu „Republika”.

• 7.09

  W Poznaniu urodziła się Ewa Kasprzyk, lekkoatletka, sprinterka, halowa mistrzyni Europy (1988), wielokrotna mistrzyni Polski; rekordzistka Polski w biegu na 100 metrów i 200 metrów.

• 8.09

  W Kargowej w województwie lubuskim urodził się Maciej Kozłowski, aktor, znany m.in. z ról w filmach „Ogniem i mieczem”, „Wiedźmin” i „Psy”.

• 9.09

  Założono Polski Związek Rugby.

• 

  10.09

  W Gdańsku urodził się Paweł Huelle, pisarz, autor m.in. powieści „Weiser Dawidek”.

• 16.09

  Początek procesu wysokich funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa: Romana Romkowskiego, Józefa Różańskiego i Anatola Fejgina.

• 

  16.09

  W Zielonej Górze urodziła się Maria Gładkowska, aktorka.

• 

  18.09

  W Gdańsku zmarł kontradmirał Włodzimierz Steyer, podczas kampanii 1939 r. dowódca Rejonu Umocnionego Hel; w latach 1947–1950 dowódca Polskiej Marynarki Wojennej.

• 20.09

  W Rawie Mazowieckiej urodził się Tomasz Dedek, aktor, wystąpił w filmach „Miłość z listy przebojów”, „Czarne Słońca”, „Nocne graffiti”, a także w serialach „Popielec” i „Rodzina zastępcza”.

• 2.10

  Premiera filmu „Most na rzece Kwai” w reżyserii Davida Leana.

• 2.10

  Na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ minister spraw zagranicznych PRL Adam Rapacki przedstawił plan utworzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowej.

• 

  3.10

  Początek kilkudniowych manifestacji w Warszawie wywołanych zamknięciem przez władze komunistyczne tygodnika „Po Prostu”.

• 

  4.10

  Związek Sowiecki wystrzelił pierwszego sztucznego satelitę Ziemi – „Sputnik 1”.

• 

  9.10

  W Londynie zmarła Herminia Naglerowa, pisarka, publicystka, działaczka PEN-Clubu i Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, od 1946 roku przebywała na emigracji w Wielkiej Brytanii.

• 

  20.10

  W Chorzowie płkarska reprezentacja Polski pokonała drużynę ZSRS 2:1. Obie bramki dla Polski strzelił Gerard Cieślik.

• 

  22.10

  W „Świecie Młodych” ukazał się pierwszy odcinek komiksu „Tytus, Romek i A'Tomek” autorstwa Jerzego Chmielewskiego, znanego jako Papcio Chmiel.

• 

  23.10

  W Krakowie urodził się Adam Nawałka, piłkarz, trener; wielokrotny reprezentant Polski, uczestnik Mistrzostw Świata w Argentynie (1978); przez całą karierę ligową związany z Wisłą Kraków; w latach 2013-18 selekcjoner reprezentacji Polski, z którą dotarł do ćwierćfinału Euro 2016.

• 

  7.11

  W NRD zaprezentowano model samochodu osobowego Trabant.

• 9.11

  W Londynie zmarł Jerzy Paciorkowski, wojewoda kielecki (1930–1934), minister opieki społecznej (1934–1935), poseł na Sejm (1935–1938); współorganizator OZN; w latach 1937–1938 wiceminister spraw wewnętrznych – kierował akcją tłumienia strajku chłopskiego (1937); od 1938 r. do wybuchu wojny wojewoda warszawski.

• 11.11

  Premiera filmu „Kapelusz Pana Anatola” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

• 11.11

  Sąd Wojewódzki w Warszawie ogłosił wyroki w sprawie funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego odpowiedzialnych za zbrodnie stalinowskie; były wiceminister Roman Romkowski skazany został na 15 lat więzienia, dyrektor Departamentu Śledczego Józef Różański na 14 lat, a dyrektor X Departamentu Anatol Fejgin na 12 lat. 

• 

  15.11

  W Krakowie zmarł Andrzej Bursa, poeta, prozaik, dramaturg i dziennikarz.

• 

  29.11

  W warszawskim Teatrze Dramatycznym odbyła się prapremiera sztuki Witolda Gombrowicza „Iwona księżniczka Burgunda” w reżyserii Haliny Mikołajskiej.

• 3.12

  Zmarł Jakub Kania, polski poeta i pisarz ludowy, działacz oświatowy i narodowy.

• 9.12

  Premiera filmu „Dwie godziny” w reżyserii Stanisława Wohla i Józefa Wyszomirskiego.

• 13.12

   Sejm podjął decyzję o przywróceniu, zniesionej w 1952 r., Najwyższej Izby Kontroli.

• 21.12

  Na pokładzie M/S „Batory” zmarła Helena Buczyńska, aktorka teatralna i filmowa.

• 24.12

  W Krakowie urodził się Piotr Kosiński, dziennikarz muzyczny, autor popularnej audycji radiowej „Noc Muzycznych Pejzaży”, twórca wydawnictwa Rock-Serwis.

• 26.12

  Premiera filmu „Tam, gdzie rosną poziomki” w reżyserii Ingmara Bergmana.