Kalendarz historyczny
17 kwietnia
-
W obozie jenieckim Murnau zmarł Czesław Fijałkowski, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca SGO „Narew”.
-
Powstanie Kościuszkowskie: w Warszawie wybuchła insurekcja, wojska rosyjskie stacjonujące w stolicy zostały pobite i wyparte z miasta; wśród dowódców stołecznych walk wyróżnił się radny miasta, szewc Jan Kiliński.
-
W Wersalu zmarł podporucznik Stanisław Likiernik, żołnierz Kedywu Armii Krajowej, uczestnik wielu akcji likwidacyjnych i sabotażowo-dywersyjnych oraz Powstania Warszawskiego, autor wspomnień „Diabelne szczęście czy palec Boży?”.
-
We Wrocławiu zmarł arcybiskup Jeremiasz, ordynariusz prawosławnej diecezji wrocławsko-szczecińskiej, w przeszłości m.in. wieloletni przewodniczący Polskiej Rady Ekumenicznej.
-
W Meksyku zmarł Gabriel Garcia Marquez, kolumbijski pisarz, autor powieści „Sto lat samotności”, „Miłość w czasach zarazy”, „Generał w labiryncie”; laureat literackiej Nagrody Nobla (1982).
-
W Warszawie zmarł Rajmund Kaczyński – oficer Wojska Polskiego, uczestnik Powstania Warszawskiego, inżynier, wykładowca Politechniki Warszawskiej; ojciec polityków – Lecha i Jarosława Kaczyńskich.
-
Papież Jan Paweł II wydał encyklikę „Ecclesia de Eucharistia”.
-
W Warszawie zmarł Witold Łokuciewski, pułkownik WP, as myśliwski, pilot Dywizjonu 303, uczestnik Bitwy o Anglię; w 1942 r. zestrzelony nad Francją, trafił do niemieckiej niewoli; po wojnie ostatni dowódca Dywizjonu 303 (1946).
-
Sąd Wojewódzki w Warszawie ponownie zarejestrował NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.
-
Relikwie świętego Andrzeja Boboli zostały złożone w nowo wybudowanym sanktuarium na warszawskim Mokotowie.
-
W Warszawie zmarł Ludwik Sempoliński, aktor, śpiewak, reżyser, profesor warszawskiej PWST, związany m.in. z Teatrem Syrena; wystąpił w filmach „Pan Twardowski”, „Piętro wyżej”, „Paweł i Gaweł”, „Żołnierz królowej Madagaskaru”, „Skarb” i „Irena do domu!”.
-
W nocy z 17 na 18 kwietnia ładunek wybuchowy uszkodził pomnik Lenina w Nowej Hucie; mimo licznych przesłuchań MO nie ustaliła sprawców.
-
We Wrocławiu urodził się Jan Borysewicz, lider zespołu Lady Pank, kompozytor, gitarzysta, wokalista i autor tekstów.
-
W Warszawie urodził się Robert Gliński, reżyser, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (2008–2012); autor filmów „Wszystko, co najważniejsze”, „Cześć Tereska”, „Wróżby kumaka” i „Kamienie na szaniec”.
-
W Warszawie urodził się Paweł Śpiewak, socjolog, historyk idei, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; w latach 2011–2020 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
-
W Warszawie urodził się Waldemar Kocoń, piosenkarz.
-
Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał Kazimierza Bagińskiego na 8 lat, Wiktora Bazylewskiego na 6 lat, Tadeusza Węgrzyniaka na 6 lat i Tadeusza Wyrzykowskiego na 3 lata więzienia za redagowanie rzekomo nielegalnego biuletynu PSL.
-
Delegat PCK przy MCK w Genewie Stanisław Radziwiłł złożył oficjalną notę rządu RP w sprawie wysłania komisji do Katynia. Tego samego dnia, pół godziny wcześniej, również Niemcy zwrócili się do MCK o wszczęcie dochodzenia. Działania władz niemieckich zmierzające do sprowokowania konfliktu pomiędzy aliantami miały wywołać wrażenie, że postępowanie Berlina i polskiego rządu są ze sobą koordynowane.
-
Oświadczenie Rady Ministrów RP w sprawie Zbrodni Katyńskiej: „Rząd Polski piętnuje wszystkie zbrodnie, popełnione na polskich obywatelach, i odmawia prawa wyzyskiwania tych ofiar w politycznej grze przez kogokolwiek, kto winien jest tych przestępstw przeciw Narodowi i Państwu Polskiemu”.
-
W nocy z 17 na 18 kwietnia gestapo na ulicach warszawskiego getta zamordowało 52 osoby; była to pierwsza zorganizowana akcja terroru na terenie dzielnicy zamkniętej.
-
Papież Pius XI kanonizował Andrzeja Bobolę, jezuitę i misjonarza, zamordowanego w 1657 r. przez Kozaków w czasie rzezi w Janowie Poleskim.
-
W Warszawie urodził się Jan Romocki „Bonawentura”, podharcmistrz, podporucznik Armii Krajowej; zginął w czasie Powstania Warszawskiego.
-
W Budapeszcie urodziła się Martha Eggerth, śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury.
-
W Budapeszcie urodził się Franciszek Dąbrowski, komandor porucznik Marynarki Wojennej, zastępca dowódcy obrony Westerplatte we wrześniu 1939 r.
-
Józef Piłsudski został przewieziony z więzienia w Łodzi i osadzony przez Rosjan w więzieniu na Cytadeli Warszawskiej (X Pawilon), gdzie rozpoczęto śledztwo w sprawie jego działalności niepodległościowej w PPS.
-
W Krakowie urodził się Józef Retinger, polityk, negocjator, znawca literatury i sztuki; w czasie II wojny światowej osobisty doradca polityczny gen. Władysława Sikorskiego, emisariusz, wykorzystywany do najtajniejszych misji, przerzucony m.in. do okupowanej Polski w 1944 r.; po wojnie działał na rzecz europejskiej integracji.
-
W Szczecinie urodził się Max Berg, niemiecki architekt, urbanista, projektant Hali Stulecia we Wrocławiu.
-
W Loosdorf w Austrii urodziła się Urszula Ledóchowska, założycielka Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (urszulanek szarych); kanonizowana w 2003 r. przez papieża Jana Pawła II.
-
W Popniu w powiecie brzezińskim zmarł gen. Jan Krukowiecki, uczestnik wojen napoleońskich, prezes Rządu Narodowego w czasie Powstania Listopadowego.
-
Władze austriackie uwłaszczyły chłopów w Galicji.
-
Wojna polsko-szwedzka: Zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Czarnem.
-
Papież Klemens VIII kanonizował misjonarza dominikańskiego Jacka Odrowąża.
-
Na zamku wyszehradzkim węgierski arystokrata Felicjan Zach usiłował dokonać zamachu na rodzinę królewską, raniąc króla Karola Roberta i królową Elżbietę Łokietkównę, po czym zginął z ręki jednego z dworzan.