> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1900

  • W Krakowie urodził się Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949–1951); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965–1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.

  • W Warszawie urodził się Mieczysław Jurgielewicz, malarz, grafik.

  • W Warszawie został aresztowany i osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej Feliks Dzierżyński.

  • W Piotrkowie Trybunalskim urodził się Konrad Guderski, inżynier wodny; podporucznik WP; w czasie I wojny światowej członek Polskiej Organizacji Wojskowej; dowódca obrony Poczty Polskiej w Gdańsku – poległ 1 września 1939 r.

  • Józef Piłsudski na zdjęciu z 1899 r. Fot. PAP/Archiwum

    W Łodzi władze carskie aresztowały za działalność w PPS Józefa Piłsudskiego; Piłsudski osadzony został w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.

  • Halina Konopacka. Fot. NAC

    W Rawie Mazowieckiej urodziła się Halina Konopacka, lekkoatletka, zdobywczyni pierwszego złotego medalu olimpijskiego dla Polski – w 1928 r. wygrała konkurs rzutu dyskiem podczas igrzysk w Amsterdamie. We wrześniu 1939 r. uczestniczyła w ewakuacji za granicę złota ze skarbca Banku Polskiego.

  • Prof. Jan Zachwatowicz. Fot. PAP/B. Miedza

    W Gatczynie koło Petersburga urodził się Jan Zachwatowicz, architekt, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej; inicjator renowacji i odbudowy wielu zabytków polskich po 1945 r., m.in. Starego Miasta, katedry św. Jana i Zamku Królewskiego w Warszawie.

  • W Paryżu urodził się Frederic Joliot-Curie, francuski fizyk, wspólnie z żoną Irene Joliot-Curie odkryli m.in. zjawisko sztucznej promieniotwórczości, za co w 1935 r. otrzymali Nagrodę Nobla.

  • W Krakowie w Teatrze Miejskim odbyła się prapremiera „Snu srebrnego Salomei” Juliusza Słowackiego.

  • Adolf Dymsza. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Warszawie urodził się Adolf Dymsza (właśc. Bagiński), aktor, reżyser, gwiazda polskiego kina i kabaretu; znany z filmów „Antek Policmajster”, „ABC miłości”, „Dodek na froncie”, „Paweł i Gaweł”, „Sportowiec mimo woli”, „Skarb”, „Nikodem Dyzma” i „Cafe pod Minogą”.

  • Józef Piłsudski. 1900 r. Źródło: Wikimedia Commons

    Józef Piłsudski został przewieziony z więzienia w Łodzi i osadzony przez Rosjan w więzieniu na Cytadeli Warszawskiej (X Pawilon), gdzie rozpoczęto śledztwo w sprawie jego działalności niepodległościowej w PPS.

  • Zygmunt Wojciechowski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Stryju urodził się Zygmunt Wojciechowski, historyk, prawnik, w latach 30. związany z Obozem Wielkiej Polski; w 1945 r. założyciel i dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

  • W Łodzi zmarł Izrael Poznański, przemysłowiec, właściciel warsztatów tkackich w Łodzi; nazywany ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim „królem bawełny”.

  • Aleksander Wat. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie urodził się Aleksander Wat (właść. Aleksander Chwat), poeta, prozaik, tłumacz; przedstawiciel polskiego futuryzmu; autor „Ja z jednej strony i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka”; od 1940 r. więziony przez NKWD, następnie wywieziony do Kazachstanu; wnikliwą analizą komunizmu jest jego „Mój wiek. Pamiętnik mówiony”; redaktor „Miesięcznika Literackiego”.

  • Tola Mankiewiczówna. Fot. NAC

    W Bronowie koło Łomży urodziła się Tola Mankiewiczówna, aktorka, piosenkarka; wystąpiła m.in. w filmach „Pani minister tańczy”, „Manewry miłosne” i „Co mój mąż robi w nocy”.

  • W Warszawie urodził się Alfred Lampe, działacz komunistyczny, członek KC KPP; współorganizator Związku Patriotów Polskich w Związku Sowieckim oraz 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.

  • William Lindley. Źródło: Wikimedia Commons

    W Londynie zmarł William Lindley, inżynier, projektant wodociągów warszawskich.

  • Hans Frank. Fot. NAC

    W Karlsruhe urodził się Hans Frank, prawnik, działacz nazistowski; w latach 1939–1945 generalny gubernator okupowanych przez Niemców ziem polskich; zbrodniarz wojenny, odpowiedzialny za eksterminacje ludności polskiej i żydowskiej; skazany przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze na karę śmierci i powieszony.

  • Rafał Lemkin. Źródło: Wikimedia Commons

    W Bezwodnem koło Wołkowyska urodził się Rafał Lemkin, polski prawnik, pochodzenia żydowskiego, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie; twórca pojęcia „ludobójstwa”; jego prace z zakresu prawa karnego i międzynarodowego stały się m.in. podstawą aktu oskarżenia przeciwko nazistom w Procesie Norymberskim; opracował Konwencję w sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa, przyjętą w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ; wykładał prawo na Uniwersytecie Yale; autor książki „Rządy państw Osi w okupowanej Europie”.

  • Leon Kruczkowski. Fot. PAP/CAF

    W Krakowie urodził się Leon Kruczkowski, prozaik, dramaturg, publicysta; członek Krajowej Rady Narodowej, KC PZPR i Rady Państwa; od 1947 r. poseł na Sejm; prezes Związku Literatów Polskich (1946–1956); autor powieści „Kordian i cham”, „Pawie pióra” oraz dramatów „Niemcy” i „Pierwszy dzień wolności”.

  • Aleksander Żabczyński. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie urodził się Aleksander Żabczyński, aktor, uczestnik kampanii 1939 r., oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ranny w bitwie pod Monte Cassino; gwiazda kina międzywojennego.

  • Leonard Buczkowski. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Leonard Buczkowski, reżyser „Zakazanych piosenek” – pierwszego powojennego polskiego filmu fabularnego, „Skarbu” oraz „Przygody na Mariensztacie”, która była pierwszym polskim kolorowym filmem fabularnym.

  • Urodził się malarz Józef Jarema, brat Marii Jaremy (Jaremianki).

  • W Poznaniu otwarto Dom Brandtów, pierwszy w mieście nowoczesny dom towarowy.

  • Zmarł Władysław Małachowski, jeden z ważniejszych konstruktorów fotograficznych.

  • W Kijowie urodził się Tadeusz Bocheński, pierwszy spiker Polskiego Radia (od 1926 r.), piosenkarz, autor wspomnień „Znam tylko Twoje listy”. Podczas okupacji niemieckiej występował w teatrze podziemnym. Od 1946 r. należał do Związku Artystów Scen Polskich.

  • Henryk Szaro. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Henryk Szaro, reżyser filmowy i teatralny; autor filmów „Przedwiośnie”, „Na Sybir”, „Rok 1914”, „Dzieje grzechu”, „Pan Twardowski”, „Ordynat Michorowski” i „Kłamstwo Krystyny”; zginął w warszawskim getcie rozstrzelany przez Niemców w sierpniu 1942 r.

  • Płk Franciszek Niepokólczycki – fotografia przedwojenna z akt gestapo w Łodzi. Źródło: AIPN

    W Żytomierzu urodził się Franciszek Niepokólczycki, pułkownik WP, w czasie II wojny światowej oficer ZWZ-AK; od 1943 r. zastępca komendanta Kierownictwa Dywersji KG AK; w latach 1945–1946 prezes Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

  • Urodził się Kazimierz Zakrzewski, historyk, publicysta, teoretyk syndykalizmu polskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

  • W Atlancie urodziła się Margaret Mitchell, pisarka, autorka powieści „Przeminęło z wiatrem”.

  • Tradycyjne osadzanie chochoła przed Dworkiem Rydlówka w Krakowie. Uroczystość odbywa się w rocznicę słynnego wesela Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Kraków, 20.11.2018. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W kościele Mariackim w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny; uroczystości weselne urządzono w Bronowicach Małych, świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański, który wydarzenie to utrwalił w dramacie „Wesele”.

  • Emanuel Ringelblum. Źródło: Wikimedia Commons

    W Buczaczu urodził się Emanuel Ringelblum, historyk, współtwórca Podziemnego Archiwum Warszawskiego Getta. W 1999 roku Archiwum Ringelbluma wpisane zostało przez UNESCO na listę najważniejszych dokumentów świata.

  • W Paryżu zmarł Oscar Wilde, poeta, prozaik, dramatopisarz; autor powieści „Portret Doriana Graya”.

  • W Wilnie urodził się Henryk Niewodniczański, fizyk, członek PAN, twórca Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie.

  • Gmach "Zachęty". Fot.PAP/CAF

    W Warszawie otwarto gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

  • Henryk Sienkiewicz z córką i synem oraz jamnikiem Wykopem w Oblęgorku. Źródło: CBN Polona

    Henryk Sienkiewicz otrzymał notarialny akt własności posiadłości w Oblęgorku, majątku, zakupionego ze składek społecznych z okazji rocznicy 25-lecia pracy literackiej pisarza.

  • We Lwowie urodził się Karol Schayer, architekt, autor projektu gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach, od 1946 roku mieszkał i pracował w Libanie.

  • Antoni Zygmund. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Antoni Zygmund, matematyk, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego we Lwowie, od 1940 roku na emigracji w USA, pracownik Massachusetts Institute of Technology, członek PAN i Amerykańskiej Akademii Nauk.