Kalendarz historyczny
21 lipca
-
Krajowa Rada Narodowa powołała Ludowe Wojsko Polskie; przejmując zwierzchnictwo nad Armią Polską w ZSRS i podejmując decyzję o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRS w jednolite Wojsko Polskie.
-
Marcin Wiącek objął urząd rzecznika praw obywatelskich.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Łapicki, aktor, reżyser teatralny; wieloletni wykładowca warszawskiej PWST, jej rektor w latach 1981–1987 i 1994–1996; prezes ZASP (1989–1996); dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie (1996–1998), poseł na Sejm (1989–1991).
-
W Sopocie zmarł Andrzej Grubba, najlepszy polski tenisista stołowy; zdobywca 15 medali mistrzostw świata i Europy, zwycięzca turnieju Europa TOP 12 w 1985 r. oraz zdobywca Pucharu Świata w roku 1988 i dwukrotny finalista tych rozgrywek; zwycięzca plebiscytu „Przeglądu Sportowego” na Sportowca Roku 1984.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Stomma, publicysta, prawnik, działacz katolicki; współzałożyciel i redaktor naczelny (1946–1953) miesięcznika „Znak”, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”, prezes krakowskiego Klubu Inteligencji Katolickiej (1958–1964); poseł na Sejm (1957–1976), przewodniczący koła poselskiego Znak; jeden z inicjatorów polsko-niemieckiego pojednania; w 1976 r. jako jedyny z posłów nie poparł zmian w Konstytucji, wprowadzających zapis o PZPR jako przewodniej sile narodu; przewodniczący Prymasowskiej Rady Społecznej (1981–1985); współzałożyciel i przewodniczący Klubu Myśli Politycznej „Dziekania”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; senator RP w latach 1989–1991.
-
Lech Wałęsa, za pośrednictwem mecenasa Władysława Siły-Nowickiego, przekazał ministrowi spraw wewnętrznych gen. Czesławowi Kiszczakowi list zawierający „wstępną zgodę na proponowane kontakty i rozmowy”.
-
Sejm uchwalił amnestię dla więźniów politycznych. Na wolność wyszła większość skazanych i aresztowanych, w sumie ponad 600 osób.
-
Rozwiązała się Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.
-
Stan wojenny: z okazji Święta 22 Lipca władze komunistyczne zwolniły z internowania 913 osób (w tym wszystkie kobiety), a 314 internowanym udzieliły urlopu.
-
Pierwsza wolna sobota, którą wprowadziła Rada Państwa dekretem z 1972 r.; początkowo wolne soboty były dwa razy w roku (za odpracowaniem); od 1975 roku było to 12 dni w roku, potem dwie i trzy soboty miesięcznie.
-
W Warszawie rozpoczęto licencyjną produkcję Coca-Coli.
-
Neil Armstrong, jako pierwszy człowiek postawił stopę na Księżycu. Wraz z drugim astronautą Edwinem Aldrinem spędzili na powierzchni Srebrnego Globu ponad 21 godz., z czego 2,5 godz. poza lądownikiem.
-
W Warszawie zmarła Maria Ukniewska, pisarka, w młodości tancerka rewiowa; na podstawie własnych przeżyć napisała powieść „Strachy”, która doczekała się dwukrotnej ekranizacji (1938, 1979); żona pisarza Andrzeja Kuśniewicza.
-
W Bytomiu urodziła się Agnieszka Fatyga, aktorka i śpiewaczka; związana z teatrami Ateneum i Narodowym; odtwórczyni songów Bertolda Brechta.
-
W Warszawie premier Józef Cyrankiewicz i ambasador ZSRS Pantelejmon Ponomarienko podpisali protokół przekazania Polsce Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina. Następnego dnia PKiN został uroczyście otwarty.
-
Zapadł wyrok w tzw. procesie komandorów – siedmiu wysokich oficerów Marynarki Wojennej fałszywie oskarżonych o szpiegostwo i dywersję. Pięciu oskarżonych skazano na karę śmierci (wykonano trzy wyroki), pozostałych na karę dożywotniego więzienia.
-
Sejm uchwalił ustawę o Planie Sześcioletnim.
-
We Wrocławiu otwarta została Wystawa Ziem Odzyskanych.
-
Powstał Związek Młodzieży Polskiej (ZMP).
-
W Łodzi urodził się Marek Nowicki, działacz opozycji antykomunistycznej, obrońca praw człowieka; prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w latach 1990–2003.
-
Na stokach poznańskiej cytadeli, w ostatniej publicznej egzekucji w Polsce, został powieszony niemiecki zbrodniarz wojenny, były namiestnik Kraju Warty Arthur Greiser.
-
W Berlinie został rozstrzelany płk Claus von Stauffenberg, oficer Wehrmachtu, który dzień wcześniej dokonał nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera w jego kwaterze polowej w Wilczym Szańcu w Prusach Wschodnich.
-
W Borzechowie urodził się Krzysztof Jasiński, aktor, reżyser teatralny; od 1966 r. dyrektor naczelny i artystyczny Teatru STU w Krakowie.
-
Rozkaz Naczelnego Wodza o utworzeniu z Armii Polskiej na Wschodzie 2. Korpusu Polskiego; dowództwo Korpusu objął gen. Władysław Anders.
-
W Zakroczymiu urodził się Zdzisław Szymański, aktor.
-
W Warszawie urodził się Kazimierz Moczarski, żołnierz Armii Krajowej, więzień stalinowski, dziennikarz, autor „Rozmów z katem”, opisujących 255 dni, które spędził w jednej celi z Juergenem Stroopem, oprawcą warszawskiego getta.
-
Na stokach warszawskiej Cytadeli stracony został Stefan Okrzeja, działacz socjalistyczny, współtwórca Organizacji Bojowej PPS, aresztowany podczas zamachu na oberpolicmajstra Karla Nolkena.
-
W Oak Park w stanie Illinois urodził się Ernest Hemingway, amerykański pisarz, dziennikarz, autor m.in. opowiadania „Stary człowiek i morze” oraz powieści „Komu bije dzwon”; laureat Nagrody Pullitzera (1953) i Literackiej Nagrody Nobla (1954).
-
Uroczyście proklamowano Wolne Miasto Gdańsk, powstałe po klęsce Prus w wojnie z napoleońską Francją.
-
Przyszły król Polski Ludwik Węgierski zasiadł na tronie Węgier i Chorwacji.
-
W Modenie zmarł Iwo Odrowąż, biskup krakowski od 1218 r.
