Kalendarz dat

2012

• 11.01

  W Warszawie zmarła prof. Hanna Świda-Ziemba, socjolog, wykładowca akademicki, działaczka opozycyjna w czasach PRL.

• 

  12.01

  Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok, w którym uznał, że stan wojenny w grudniu 1981 r. nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji Solidarności, zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach.

• 13.01

  W Warszawie zmarł Zbigniew Wegehaupt, kontrabasista jazzowy, kompozytor.

• 

  21.01

  W Warszawie zmarła Irena Jarocka, piosenkarka, wykonawczyni przebojów „Motylem jestem”, „Kocha się raz”, „Odpływają kawiarenki”, „Wymyśliłam Cię”.

• 26.01

  Rząd Donalda Tuska podpisał Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA). Decyzja ta doprowadziła do fali protestów społecznych zakończonych odwołaniem tej decyzji.

• 

  27.01

  W Oświęcimiu zmarł Kazimierz Smoleń, współtwórca i wieloletni dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau; więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, m.in. KL Auschwitz.

• 

  29.01

  Koncertem pod hasłem „Oto jestem” zainaugurował działalność Stadion Narodowy w Warszawie.

• 

  1.02

  W Krakowie zmarła Wisława Szymborska, poetka, eseistka; zadebiutowała w 1945 r. wierszem „Szukam słowa”, jej pierwszy tomik wierszy to „Dlatego żyjemy”; kolejne tomy jej wierszy to: „Sól”, „Sto pociech”, „Wszelki wypadek”, „Wielka liczba”, „Ludzie na moście”, „Koniec i początek”, „Chwila”, „Dwukropek” i „Tutaj”; po śmierci poetki ukazał się tomik „Wystarczy”; laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r.

• 3.02

  W Krakowie zmarł Andrzej Szczeklik, lekarz, rektor Akademii Medycznej w Krakowie, członek Papieskiej Akademii Nauk, autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich, m.in. „Kore – O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny”.

• 13.02

  Z Centrum Kosmicznego w Gujanie Francuskiej został wystrzelony pierwszy polski sztuczny satelita PW-Sat.

• 20.02

  W Zakopanem zmarł Józef Uznański, przewodnik tatrzański w czasie II wojny światowej kurier ZWZ-AK, po wojnie ratownik górski, jeden z pierwszych ratowników pracujących z psem specjalnie przeszkolonym do odnajdowania ofiar lawin.

• 

  23.02

  W Warszawie zmarł Kazimierz Żygulski, socjolog kultury, działacz polityczny, więzień sowieckich łagrów, minister kultury w latach 1982–1986.

• 

  27.02

  W Warszawie zmarł Piotr Pawłowski, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów „Zbrodniarz i panna”, „Twarzą twarz”, „Potop” (rola króla Jana II Kazimierza Wazy) oraz dubbingowej kreacji w serialu „17 mgnień wiosny”.

• 28.02

  W Karaczi zmarła Zofia Turowicz, pilotka, żołnierka kampanii 1939 r., po wojnie przebywała na emigracji w Pakistanie, szkoląc pilotów i prowadząc kursy szybowcowe.

• 

  29.02

  Na Stadionie Narodowym w Warszawie odbył się pierwszy mecz reprezentacji Polski. Przeciwnikiem „biało-czerwonych” była reprezentacja Portugalii, a mecz zakończył się bezbramkowym remisem. Spotkanie obejrzało 53 179 widzów.

• 3.03

  W katastrofie kolejowej pod Szczekocinami zginęło 16 osób, a 57 zostało rannych.

• 3.03

  W Warszawie zmarł Jan Maj, działacz studencki i sportowy, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej w latach 1973-76.

• 

  4.03

  W Warszawie zmarł Michał Issajewicz "Miś", żołnierz ZWZ-AK, członek Zgrupowania Agat i Batalionu "Parasol", uczestnik akcji wykonania wyroku na dowódcy SS i policji Dystryktu Warszawa gen. Franzu Kutscherze; więzień KL Stutthof.

• 

  7.03

  W Aleksandrowie Łódzkim zmarł Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski (1981, 1982).

• 

  9.03

  Adam Bielecki i Janusz Gołąb dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Gaszerbrum I.

• 

  11.03

  W Zgierzu zmarł Bogusław Mec, piosenkarz, kompozytor, artysta plastyk; do jego największych przebojów należą piosenki „Jej portret”, „Na pozór”, „Z wielkiej nieśmiałości”, „Mały, biały pies”.

• 

  16.03

  W Warszawie zmarł Zygmunt Broniarek, dziennikarz, publicysta, korespondent „Trybuny Ludu”, autor kilkunastu książek.

• 

  17.03

  W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.

• 24.03

  W Warszawie otwarto Most Marii Skłodowskiej-Curie.

• 8.04

  W Brush Prairie w USA zmarł Janusz Zawodny, ps. Miś, żołnierz Armii Krajowej, historyk, politolog, jeden z najwybitniejszych znawców problematyki katyńskiej, konsultant Rady Bezpieczeństwa Narodowego za prezydentury Jimmy'ego Cartera i Ronalda Reagana.

• 12.04

  We Wrocławiu zmarł Jerzy Woźniak "Nowak", żołnierz Armii Krajowej, 2. Korpusu Polskiego oraz oddziałów podziemia antykomunistycznego, więzień polityczny reżimu komunistycznego skazany na karę śmierci, pulmonolog, zastępca kierownika, a w roku 2001 kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

• 16.04

  W Toruniu zmarł Marian Biskup, historyk, badacz dziejów Pomorza, zakonu krzyżackiego i Torunia.

• 

  22.04

  W Warszawie zmarł Jan Suzin, wieloletni prezenter telewizji polskiej.

• 

  29.04

  W Warszawie zmarł Wiesław Chrzanowski, prawnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; w 1948 r. aresztowany przez władze komunistyczne za próbę „obalenia siłą ustroju Polski Ludowej”, skazany na osiem lat więzienia; w latach 1989–1994 przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego; minister sprawiedliwości (1991), marszałek Sejmu (1991–1993), senator (1997–2001).

• 

  9.05

  W Warszawie zmarł Andrzej Czeczot, grafik, autor rysunków satyrycznych, twórca filmów animowanych.

• 31.05

  W Lublinie prof. Łukasz Czuma, działacz opozycji antykomunistycznej, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1970-71 był więziony pod zarzutem przynależności do antykomunistycznej organizacji „Ruch”. Był też członkiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W latach 1980-81 przewodniczył uczelnianej komisji NSZZ „Solidarność”. Prokuratura w 1984 r. oskarżyła go o „zohydzanie socjalizmu”. Prezydent Lech Kaczyński w 2007 r. odznaczył prof. Łukasza Czumę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

• 

  6.06

  Urna z prochami Kazimierza Deyny spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Legendarny piłkarz zginął w 1989 roku w wypadku samochodowym w USA.

• 

  8.06

  Rozpoczęły się XIV Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej; pierwsza impreza tej rangi, której gospodarzem (wspólnie z Ukrainą) była Polska. W inauguracyjnym meczu na Stadionie Narodowym w Warszawie reprezentacja Polski zremisowała 1:1 z Grecją.

• 

  15.06

  W Puszczykowie pod Poznaniem zmarł prof. Stefan Stuligrosz, dyrygent, kompozytor, pedagog, twórca i wieloletni dyrygent Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej „Poznańskie Słowiki”.

• 

  16.06

  W Warszawie zmarł gen. bryg. Sławomir Petelicki – twórca i dwukrotny dowódca jednostki wojskowej GROM - Grupy Reagowania Operacyjno Mobilnego przygotowanej do prowadzenia operacji specjalnych oraz misji antyterrorystycznych.

• 18.06

  W Londynie zmarł gen. Kazimierz Draczyński, oficer kawalerii w wojnie obronnej 1939 r., oficer Armii Krajowej, walczył w Powstaniu Warszawskim. Po 1945 r. działał w szeregach środowisk kombatanckich w Londynie. W 2007 r. prezydent Lech Kaczyński nadał mu stopień generała brygady.

• 

  21.06

  W Warszawie zmarł Henryk Bereza, krytyk literacki, odkrywca Marka Hłaski i Edwarda Stachury, redaktor miesięcznika „Twórczość”.

• 10.07

  Waldemar Fornalik został selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej.

• 

  13.07

  W Warszawie zmarł Jerzy Kulej, bokser, mistrz olimpijski z Tokio (1964) i Meksyku (1968), dwukrotny mistrz Europy.

• 

  21.07

  W Warszawie zmarł Andrzej Łapicki, aktor, reżyser teatralny; wieloletni wykładowca warszawskiej PWST, jej rektor w latach 1981–1987 i 1994–1996; prezes ZASP (1989–1996); dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie (1996–1998), poseł na Sejm (1989–1991).

• 27.07

  W Londynie odbyła się ceremonia otwarcia XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich. Polscy sportowcy zdobyli na nich 10 medali – 2 złote, 2 srebrne i 6 brązowych.

• 

  29.07

  W Oświęcimiu zmarł August Kowalczyk, aktor, reżyser teatralny; więzień niemieckiego obozu Auschwitz, z którego uciekł w 1942 r., żołnierz Armii Krajowej; znany m.in. z ról w serialach „Stawka większa niż życie”, „Chłopi” i „Sekret Enigmy”.

• 

  2.08

  W Piasecznie pod Warszawą zmarł Tomasz Szukalski, saksofonista jazzowy, kompozytor, członek zespół Zbigniewa Namysłowskiego i Tomasza Stańki, lider grupy The Quartet.

• 

  5.08

  W Warszawie zmarł Erwin Axer, reżyser teatralny, eseista, pedagog; wieloletni dyrektor stołecznego Teatru Współczesnego.

• 

  5.08

  W Sitkówce koło Kielc zmarł Ignacy Skowron, ostatni z żyjących żołnierzy Wojska Polskiego, którzy we wrześniu 1939 r. bronili Westerplatte.

• 6.08

  Zmarł prof. Karol Gruenberg, historyk, naukowiec Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, autor wielu publikacji poświęconych problematyce nazizmu.

• 

  9.08

  W High Falls w stanie Nowy Jork zmarł Jan Sawka, grafik, scenograf i architekt.

• 12.08

  W Londynie zakończyły się XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polacy zdobyli łącznie 11 medali.

• 

  2.09

  W Grodzisku Mazowieckim zmarł Waldemar Kocoń, piosenkarz, autor tekstów piosenek.

• 

  4.09

  W Tatrach zginął Józef Szaniawski, politolog, sowietolog, publicysta, dziennikarz; w latach 1970–1985 redaktor PAP; od 1973 r. współpracował z Radiem Wolna Europa; aresztowany za działalność niepodległościową w 1985 r. i skazany przez sąd wojskowy na 10 lat więzienia; uniewinniony przez Sąd Najwyższy, wyszedł na wolność w grudniu 1989 r.

• 

  7.09

  W Kielcach zmarł Leszek Drogosz, bokser, trzykrotny mistrz Europy, brązowy medalista olimpijski z Rzymu (1960).

• 10.09

  W Nowym Jorku zmarł Eli Zborowski, wiceprezes Światowej Federacji Żydów Polskich oraz przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Yad Vashem; pochodził z Żarek w pow. myszkowskim.

• 13.09

  Polska przystąpiła do Europejskiej Agencji Kosmicznej – jednej z głównych agencji kosmicznych na świecie.

• 5.10

  W Opolu zmarł Stefan Leletko, sztangista, mistrz świata i Europy, rekordzista świata, dwukrotny olimpijczyk.

• 

  10.10

  W Warszawie zmarł Jerzy Jarocki, jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów teatralnych; do jego najwybitniejszych spektakli należą inscenizacje dramatów Tadeusza Różewicza: „Wyszedł z domu”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Na czworakach”, „Pułapka”; do kanonu przeszły również reżyserowane przez niego sztuki Witkacego: „Matka” i „Szewcy” oraz Sławomira Mrożka: „Tango”, „Rzeźnia”, „Garbus”, „Pieszo”, „Portret”.

• 

  20.10

  W Warszawie zmarł Przemysław Gintrowski, pieśniarz, kompozytor, współtwórca „Murów”, nieformalnego hymnu Solidarności.

• 

  23.10

  W Żywcu zmarł Wilhelm Brasse, były więzień Auschwitz, fotograf, który wykonywał obozowe zdjęcia więźniów.

• 29.10

  Polska spłaciła ostatnią ratę (297 mln dolarów) zadłużenia zagranicznego, zaciągniętego w czasie rządów Edwarda Gierka.

• 6.11

  Prezydent USA Barack Obama po raz drugi zwyciężył w wyborach prezydenckich pokonując kandydata Partii Republikańskiej Mitta Romneya.

• 

  9.11

  Premiera filmu „Pokłosie” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.

• 

  13.11

  W Warszawie zmarł Erazm Ciołek, fotografik, fotoreporter; zasłynął zdjęciami dokumentującymi działalność opozycji demokratycznej lat 80., pokazującymi m.in. entuzjazm pierwszych strajków w Stoczni Gdańskiej i powstanie Solidarności.

• 

  26.11

  W Sopocie zmarła Joanna Bogacka, aktorka teatralna i filmowa, znana z ról w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, ról w filmach „Linia” (1974) w reż. Kazimierza Kutza, „Sto koni do stu brzegów” (1978) oraz serialach „Szaleństwo Majki Skowron”, „07 zgłoś się”, „W piątą stronę świata”, „Tygrysy Europy”, „Boża podszewka II”, „Na kocią łapę”, „Siostry”.

• 

  29.11

  W Warszawie zmarł Jacek Woźniakowski, historyk sztuki, pisarz, publicysta, współzałożyciel Wydawnictwa Znak.

• 

  2.12

  W Warszawie zmarła Maria Fołtyn, śpiewaczka, reżyser operowa, propagatorka twórczości Stanisława Moniuszki.

• 

  3.12

  W Zakopanem zmarł Władysław Trebunia-Tutka, artysta plastyk, malarz, muzyk, członek zespołu folkowego Trebunie-Tutki.

• 5.12

  W Rio de Janeiro zmarł Oscar Niemeyer, uznawany za jednego z najwybitniejszych architektów modernistycznych XX wieku. Najsłynniejszymi z jego projektów są budynki w nowej stolicy Brazylii – miasta Brasília.

• 

  16.12

  W Warszawie zmarł Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, profesor warszawskiej ASP.

• 23.12

  W Krakowie zmarł Michał Bobrowski, satyryk scenarzysta, reżyser, autor popularnego cyklu telewizyjnego „Spotkania z balladą”.

• 

  25.12

  W Krakowie zmarł Jerzy Bereś, rzeźbiarz i performer, uczeń Xawerego Dunikowskiego, autor wielu manifestacji artystycznych.

• 

  29.12

  W Przemyślu zmarł Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

• 29.12

  W Mielcu zmarł Andrzej Wilkosz, polski brydżysta, arcymistrz światowy, autor konwencji „dwóch karo Wilkosza”.